بایگانی اردیبهشت 7, 1398

به گزارش سینماپرس: مراسم تودیع مدیر پیشین (محسن یزدی) و معارفه مدیر جدید (یاسر فریادرس) مرکز مستند سوره با حضور محمد حمزه‌زاده رییس سازمان سینمایی حوزه هنری، مدیران سینمایی و جمعی از مستندسازان کشور در سالن کنفرانس حوزه هنری برگزار شد.

* یزدی در اوج خداحافظی می‌کند 
رئیس سازمان سینمایی حوزه هنری در این برنامه با بیان اینکه محسن یزدی به حسب تجربه و لطف خدا داشته‌هایی دارد که معمولا همسالان او ندارند، عنوان کرد: محسن یزدی قسمت حوزه هنری بوده است و خودش پیشنهاد کرد که در حوزه هنری چنین مرکزی را راه بیندازد و مورد استقبال ما قرار گرفت و موفق بود. امروز در اوج خداحافظی می‌کند. در سال ۹۰ ایشان را به واسطه مدیریتشان در سرویس فرهنگی خبرگزاری فارس و بحث‌هایی که داشتیم، شناختم. بعدها مستندی درباره خانواده شهدا ساخته بودند و آن فیلم را دیدیم و بعد هم تهیه‌کنندگی مستندی از محمدعلی فارسی را به عهده گرفت. وی با صداقت و تلاش خود، در فضای تیره و تار فرهنگی بعد از وقایع ۸۸، در مرکز مستند سوره ایستاد و کارهای خوبی انجام داد.

حمزه‌زاده تصریح کرد: در جایی که همه ناامید هستند وقتی یک نفر چراغی را روشن می‌کند، می‌توان امیدوار بود و امیدوارم با صبر و حوصله‌ای که دارد بتواند در فضای جدید موفق باشد. البته من تلاش بسیاری کردم که یزدی همچنان در مرکز مستند سوره بماند اما ایشان تصمیم گرفته بود فضای کار خود را تغییر دهد و فضای صدا و سیما را تجربه کند.

حمزه‌زاده همچنین خاطرنشان ساخت: حوزه هنری مانند یک باغ و فضایی مناسب است که افراد مستعد بتوانند در آن فعالیت و رشد کنند. حضور شما مستندسازان در این مراسم نشان دهنده ارتباط عاطفی مدیر مرکز مستند با تولیدکنندگان و پخش کنندگان است. خوبی‌های یزدی در مدت زمان فعالیت در حوزه کم نیست و با صداقتی که دارد یافته‌هایی به دست آورده که به سن کم‌اش نمی‌خورد.

رییس سازمان سینمایی حوزه هنری، ضمن تقدیر و تشکر از زحمات محسن یزدی، یاسر فریادرس را به عنوان مدیر جدید مرکز مستند سوره معرفی کرد.

در ادامه یزدان عشیری، مدیر روابط عمومی و امور محافل سازمان سینمایی حوزه هنری با بیان اینکه مرکز مستند سوره به رقم نونهالی توانسته جریان‌ساز ظاهر شود و عرصه‌های خوبی را برای سینمای اجتماعی و سیاسی بگشاید، افزود: فضای بسته‌ای در سینمای مستند داشتیم که کمتر امکان بروز و ظهور به جوانان را می‌داد. زمینه‌های خوبی را محسن یزدی با راه‌اندازی مرکز مستند سوره ایجاد کرد که خوشبختانه در کارنامه جوانان این مرکز می‌بینیم و بستر جدیدی را برای معرفی استعدادهای جوان در این عرصه باز کرده ضمن اینکه برای نخستین بار به صورت متمرکز به تاریخ انقلاب اسلامی و چهره‌های معاصر توجه شده است.

بهروز نورانی‌پور کارگردان فیلم دایان، ضمن یادآوری همکاری با مرکز مستند درباره مدیر سابق این مرکز گفت: در طول همکاری‌ها با این مرکز سفرهای کاری زیادی با یزدی داشته‌ام و شخصیت ایشان را بهتر درک کرده‌ام. آدمی وارسته و سرمایه‌ای خوب در حوزه تلویزیون، فرهنگ و هنر است که در عرصه سینمای مستند موفق بوده چرا که زادگاه و خواستگاهشان به این سینما تعلق دارد.

وحید چاووش از دیگر مستند سازانی بود که بر صبر و تحمل یزدی تاکید کرد و گفت: مدیر نمونه‌ای چون ایشان را کم دیده‌ایم و امیدواریم در تلویزیون و سمت جدید بهره بیشتری از حضور و همکاری‌هایشان ببرند. نکته سنجی و زمان شناسی از جمله ویژگی‌های شخصی شان است که مستندسازی را راهبردی‌تر می‌کند.

سیاووش سرمدی نیز به تفاوت فضای تلویزیون با حوزه هنری اشاره کرد و اذعان داشت: همین که نسل آینده مدیران فرهنگی تلویزیون امثال ایشان هستند برای ما کارگردانان امیدوار کننده است.

* تجربیات گذشته مرکز مستند مکتوب شود

پیام فضلی‌نژاد، مجری و کارشناس تلویزیون، نیز با بیان اینکه محسن یزدی با حضورش در حوزه هنری کار مهم تأسیسی انجام داده است، گفت: محسن یزدی مجموعه جدیدی برای جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی ایجاد کرد. ایشان فارغ از تولیدات خوبی که داشتند، کار ساختاری مهمی انجام دادند. امیدوارم تجربه‌های شان گسترده‌تر شود.

وی ادامه داد: اگر ظرفیت‌های مناسب در رسانه ملی کشورمان وجود داشته باشد، ایشان با انبوهی از فیلمسازان جوان ارتباط دارند و ارزشی به تلویزیون اضافه می‌کنند.

فضلی‌نژاد در بخش دیگری از سخنانش با تاکید بر اینکه امروز زمان خوبی برای تجدید ساختار مرکز مستند سوره حوزه هنری است، عنوان کرد: دوره گذار شاید دوره خوبی باشد تا متولیان این مجموعه به این تجدید ساختار بیندیشند. پیشنهاد من این است که با تشکیل شورای راهبردی با حضور مستندسازان و مدیران با تجربه و چهره‌های فکری مانند شهریار زرشناس و سعید مستغاثی و… به سرپرستی آقای یزدی تجارب گذشته تدوین شود و بر اساس شرایط حساس در کشور و نیازهایی که وجود دارد، تفکر راهبردی به عنوان سند درازمدت برای این مرکز موفق طراحی شود.

همچنین لقمان خالدی، مستندساز پیشکسوت، در سخنانی با انتقاد از اینکه در ایران هیچ‌کس کارش را درست انجام نمی‌دهد، اظهار کرد: اگر چرخه درست پشت یک مدیر نباشد، کاری به درستی انجام نمی‌گیرد. مطمئنم اگر آقای حمزه‌زاده و عوامل و کارمندان مرکز مستند سوره با انرژی مثبت نبودند، این مرکز به این شکل به جریان نمی‌افتاد. ما کشوری هستیم که ستاره درست می‌کنیم و رهایش می‌کنیم، در حالی که نیاز به یک چرخه داریم.

وی اظهار داشت: اگر آقای یزدی در ابتدای ویترین مرکز مستند حوزه هنری نبود، خود من مایل به همکاری با حوزه هنری نبودم. فیلم «فصل هرس» به من چیزهایی یاد داد و مرا با حوزه هنری آشنا کرد و متوجه شدم آقای یزدی هرس کردن را به درستی می‌دانند.

خالدی خاطرنشان کرد: خوشحالم چرخه‌ای که اتفاق می‌افتد با آقای یزدی فاصله ندارد. معتقدم حوزه هنری یکی از مهم‌ترین مدیران خود را از دست داده، اما مستندسازان آقای یزدی را رها نخواهند کرد. امیدوارم شیوه مدیریتی آقای یزدی در صدا و سیما هم محقق شود و ایشان دستشان برای کار باز باشد و هر کجا هستند همان‌طور مثل سابق بمانند.

وی در پایان سخنانش تصریح کرد: حوزه هنری افرادی را پیدا می‌کند که خاکشان حاصلخیز باشد و در حال حاضر نسلی از مستندسازان داریم که جامعه را بیشتر می‌شناسند.

* تلویزیون جای مناسبی برای یزدی نیست

احسان کاوه، مدیر مرکز تولیدات تلویزیون و انیمیشن حوزه هنری، نیز ضمن ابراز تاسف از پایان فعالیت محسن یزدی در حوزه هنری، گفت: کاش قدرتی داشتم که اجازه نمی‌دادم ایشان به صدا و سیما بروند. افرادی مانند محسن یزدی روی زمین کم هستند و ما به چنین مدیرانی نیاز داریم.

وی در خصوص تغییر مدیر مرکز مستند اذعان داشت: تلویزیون جای مناسبی برای یزدی نیست و قطعا به حوزه هنری برمی‌گردد و تاسف می‌خورم که قدرت اجرایی برای این ممانعت را ندارم. حوزه فضایی صمیمی برای فعالیت دارد.

امین قدمی مستندساز، با اظهار امیدواری نسبت به بهبود عرصه مستند سازی گفت: امیدوارم جای درستی بنشینیم و کار درستی انجام بدیم.

مهدی بخشی مقدم کارگردان فیلم «خانه‌ای برای تو»، از محسن یزدی این چنین گفت: مدیر مرکز مستند حوزه هنری همیشه پای مستندسازان ایستاده است.

توحید ابراهیمی مستند ساز جوان در این مراسم عنوان کرد: من از سن ١٩ سالگی با حمایت‌های یزدی موفق به فعالیت در این عرصه شده‌ام چرا که ارائه طرح و قبول آن نیاز به تجربه و سن بالاتر داشت که همیشه منجر به ممانعت با فعالیت‌های من شده بود ولی ایشان با حمایت از طرح‌های من منجر به موفقیت من در مستندسازی شد.

جعفر حسنی فیلمنامه‌نویس و مدیر هماهنگی واحد استانی سینمایی حوزه هنری، صداقت و صلابت یزدی را عامل حمایت و اعتماد مستندسازان دانست که با وجود کمبود حمایت‌های مالی حضورشان منجر به دلگرمی بوده است.

* یزدی: حوزه هنری به من اعتماد به نفس داد
در ادامه، محسن یزدی مدیر ضمن تشکر از حضور مستندسازان و مدیران در این مراسم گفت: ما از اعتبار مستندسازان استفاده کرده‌ایم تا به موفقیت برسیم. انسان‌ها تا محبت نبینند محبت نمی‌کنند و این داستان در مرکز ما و ارتباط با مستندسازان وجود داشت. از محبت و لطف شما مستندسازان است که موفق بوده‌ام و این موفقیت یکطرفه نیست.

وی خاطرنشان کرد: اگر آقای حمزه زاده نبود، این چرخه مستندسازی حوزه هنری به خوبی پیش نمی‌رفت. فکر و حمایت از تولید نیاز به مشورت دارد و بنده همیشه از مشاوره‌های غیرمستقیم مدیران این مجموعه بهره برده‌ام. حوزه هنری جای خوبی برای فعالیت‌های فرهنگی است که ارتباط آدم‌ها را ایجاد می‌کند. من اعتماد به نفسی نداشتم و با حضور در این مکان اعتماد به نفس فعالیت و تصمیم‌گیری پیدا کرده‌ام و در اعمال تصمیمات از حضور آقای حمزه زاده بهره‌مند شده‌ام.

یزدی ادامه داد: سعی کردم با راهنمایی‌های مدیران حوزه هنری، روند مستند سازی را بهبود بخشیده و در شرایطی که هیچ جایی چرخه درستی برای فعالیت وجود ندارد، این چرخه را در مرکز مستند حوزه هنری فراهم کنم. در این مدت رفتار صادقانه را یاد گرفتم و سعی کرده‌ام با رسمیت شناختن فردیت افراد و تکیه بر مشترکاتمان از فعالان مستند حمایت کنم.

وی عنوان کرد: ما باید در کارمان صداقت داشته باشیم. گاهی بهره بردن از سلبریتی‌ها منجر به استفاده آن‌ها از شرایط شده و متقابلا آن‌ها را به استفاده از شرایط کشانده است. صداقت و باطن خوب مستندسازان منجر به ادامه همکاری‌ها شده و تلاش می‌کنم به آدم‌ها به عنوان وسیله نگاه نمی‌کنم. از حوزه هنری، مدیران سینمایی و آقای حمزه زاده متشکرم که به من اعتماد به نفس و اجازه همکاری داده‌اند.  
مدیر وقت مرکز مستند حوزه هنری علت انصراف از این مدیریت را اهمیت پخش آثار معرفی کرد و یادآور شد: در دو سال اخیر احساسی بر من غالب شد که سیستم پخش مهم‌تر از تولید شده که زحمات تولید را در مرحله پخش به هدر می‌دهد. بنابراین، تصمیم به فعالیت در سیستم پخش گرفته و خود را مدیون حوزه هنری می‌دانم. باید از همه مستند سازان و مدیران برای تجربه عرصه تولید سپاسگزاری کنم که منجر به تجارب خوب من در حوزه شده‌اند.

یاسر فریادرس، مدیر کنونی مرکز مستند سوره حوزه هنری، نیز با تاکید بر اینکه جای محسن یزدی نشستن هم آسان و هم سخت است، اظهار کرد: در مرکز مستند سوره ریل‌گذاری صحیحی صورت گرفته است و سیستمی چیده شده که می‌توان در آن به درستی حرکت کرد و البته از سوی دیگر سخت است که جای بزرگان بنشینیم. با محبوبیت بسیاری که محسن یزدی در مرکز مستند سوره کسب کرد در جای ایشان بودن کار بسیار سختی است.

وی همچنین گفت: من ۱۷ یا ۱۸ سالم بود که به کلاس‌های علی معلم دامغانی در حوزه هنری می‌آمدم و خدا را شکر که به لطف آقای یزدی توانستم در این اتمسفر کار کنم. اکنون که در سمت مدیریت این مرکز قرار گرفتم، از همه مستندسازان درخواست دارم کمک کنند و بتوانیم کار را جلو ببریم.

در پایان مراسم حکم انتصاب یاسر فریادرس به سمت مدیر مرکز مستند سوره قرائت و به پاس زحمات لوح تقدیری به محسن یزدی اهدا شد.

سینماپرس: محسن چاوشی تیتراژ سریال «دلدار» را می خواتد.

سینماپرس: فیلم انیمیشن «روباه» از تولیدات مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی به کارگردانی «صادق جوادی» موفق به دریافت جایزه بهترین فیلم کوتاه جشنواره انیمیشن و تلویزیونی ایتالیا شد.

سینماپرس: در دو روز اول سی‌ودومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، «به کبوتر اجازه نده اتوبوس براند» از جمله پرفروش‌ترین کتاب‌های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان شد.

سینماپرس: علی سرتیپی می‌گوید: به دنبال اتفاقاتی که برای فیلم رحمان ۱۴۰۰ رخ داد سیستم پخش فیلم‌ها از هارد اکسترنال (حافظه خارجی) به شیوه دیگری تغییر می‌کند.

سینماپرس: طی حکمی از سوی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، امین عارف نیا را به عنوان عضو هیات مدیره و مدیرعامل موسسه «کمک به توسعه فرهنگ و هنر» منصوب شد.

سینماپرس: هر روز از روزهای شانزدهمین دوره «هفته بزرگ‌داشت تئاتر» به نام یکی از ستارگان عرصه نمایش است، روز سوم این مراسم را ژاله علو هنرمند برجسته تئاتر مزین کرده‌است.

سینماپرس: کانون فیلم خانه سینما با مشارکت انجمن صنفی انیمیشن، ۵ انیمیشن نامزد اسکار، از جمله «بائو» فیلم برگزیده، را به نمایش می گذارد.

به گزارش سینماپرس، امروز دقیقاً ۱۴ روز از انتشار خبر رسمی «توقف اکران فیلم سینمایی رحمان ۱۴۰۰» می‌گذرد؛ دو هفته‌ای که طی آن هرچند موج واکنش‌های احساسی اولیه نسبت به اصل و فرع این خبر به‌شدت فروکش کرده اما بخشی از ابهاماتی که از همان ابتدا مطرح شده بود همچنان به‌قوت خود باقی است.

با تصمیم شورای صنفی اکران مبنی‌بر افزوده شدن فیلم «تگزاس ۲» به ترکیب فیلم‌های روی پرده از هفته، گذشته به‌ظاهر ماجرای فیلم جنجالی «رحمان ۱۴۰۰» ختم به «توقیف» شد اما در متن و حاشیه این جریان سوالات بسیاری بدون پاسخ ماند؛ سوالاتی که پاسخ صریح و روشن به آن‌ها می‌تواند بیش از انتشار فهرست‌های مالی خرد و کلان، ثابت‌کننده حرکت سازمان سینمایی در جهت تحقق «شفافیت» باشد.

درباره پرونده همچنان باز فیلم «رحمان ۱۴۰۰» به کارگردانی منوچهر هادی نکات زیر همچنان قابل طرح و پیگیری است؛

بالاخره واقعیت «نسخه اصلاح‌نشده» چه بود؟

ماجرای حاشیه‌های فیلم سینمایی «رحمان ۱۴۰۰» که به صدور حکم منع ادامه اکران فیلم از سوی سازمان سینمایی منتهی شد، با اظهارات محمدرضا فرجی مدیرکل سینمای حرفه‌ای سازمان سینمایی مبنی‌بر اکران نسخه فاقد مجوز فیلم در سینماها کلید خورد.

مطابق آنچه فرجی اعلام کرده بود این‌طور برداشت شد که عوامل فیلم سینمایی «رحمان ۱۴۰۰» پس از ارائه نسخه اولیه فیلم به شورای ارزشیابی و نظارت سازمان سینمایی، با فهرستی از اصلاحات مواجه شدند، پس از اعمال اصلاحات نسخه اصلاح‌شده را مجدد ارائه و بر مبنای آن «پروانه نمایش» دریافت کرده‌اند. پس از ورود رسمی فیلم به چرخه اکران اما عوامل از غفلت ناظران ارشاد سوءاستفاده کرده و همان نسخه اولیه خود را روانه پرده سینماها کرده‌اند!

این روایت بلافاصله از سوی منوچهر هادی کارگردان و علی سرتیپی تهیه‌کننده فیلم «رحمان ۱۴۰۰» با قطعیت رد و اعلام شد که فیلم اکران شده در سینماها دقیقاً همان نسخه اصلاح‌شده و دارای پروانه نمایش از سوی ارشاد بوده است.

منوچهر هادی هنوز تخلف در اکران «رحمان ۱۴۰۰» را نپذیرفته است

در روزهای بعد روایت سازمان سینمایی اندکی تغییر و اعلام شد که نه در همه سینماها بلکه در برخی سالن‌های خاص نسخه اصلاح‌نشده (آن هم در حد چند پلان) به نمایش درآمده است.

بسیاری از منتقدان «رحمان ۱۴۰۰» به استناد اظهارات مدیران سینمایی مبنی‌بر اکران «نسخه اصلاح‌نشده» در چند سینمای محدود، به احتمال بسیار زیاد «نسخه موردتأیید ارشاد» را در سینماها دیده‌اند و بعید است بر سر مصادیق «ابتذال» اشتراک نظری میان آن‌ها و مدیران ارشاد محقق شده باشدهرچند سرانجام در اطلاعیه روابط عمومی سازمان سینمایی جهت جلوگیری از ادامه اکران فیلم تأکید شد که «تخلف» در این زمینه «محرز» شده اما هنوز مشخص نیست این نسخه «اصلاح‌نشده» و به تعبیر سازمان سینمایی «فاقد پروانه نمایش» دقیقاً در چه گستره‌ای و برای چه تعداد از مخاطبان به نمایش درآمده و مشخصاً کدام گروه از مخاطبانی که در نزدیک به یک ماه اکران این فیلم در سینماها به تماشای آن نشسته‌اند نسخه غیرقابل تأیید ارشاد را دیده‌اند!

مهمتر از آن اینکه محرز دانستن تخلف به معنا تکذیب ادعای عوامل فیلم است؛ عواملی که هنوز هم از مدعای خود عقب‌نشینی نکرده‌اند و همین موضع سفت و محکم سبب طرح این شائبه در برخی محافل شده که کل ماجرا نه یک «تخلف» که صرفاً «بهانه‌تراشی» از سوی سازمان سینمایی جهت پایان دادن به حجم انتقادات مطرح شده علیه یکی از فیلم‌های در حال اکران و عجیب‌تر از آن تسویه حساب داخلی میان مدیران سازمان سینمایی بوده است!

تا به اینجا صریح‌ترین واکنش منوچهر هادی به ابهامات درباره این فیلم گفتگوی او با روزنامه «هفت صبح» بود که ضمن قبول برخی سوءتفاهم‌ها درباره «حذف» یا «تعدیل» برخی صحنه‌های فیلم، بازهم صحبت‌های فرجی درباره اکران دو نسخه‌ای فیلم را «بی‌انصافی» توصیف و تلویحاً آن را تکذیب کرده است.

اعلام شفاف جزییات تخلف صورت گرفته طبیعتاً نقطه پایانی بر گمانه‌زنی‌ها و فضاسازی‌های جهت‌داری از این دست خواهد بود.

کدام اصلاحات؟

فارغ از گستره اکران و میزان کمی اصلاحاتی که سبب بروز این «تخلف» شده اما وزارت ارشاد هنوز نسبت به «مصادیق اصلاحات» هم شفاف‌سازی نکرده است. پس از توقف اکران فیلم برخی از منتقدان این حرکت سازمان سینمایی را در راستای برخورد با آنچه «محتوای مبتذل فیلم» می‌دانستند، توصیف کردند اما واقعیت این است که بسیاری از منتقدان «رحمان ۱۴۰۰» به استناد اظهارات مدیران سینمایی مبنی‌بر اکران «نسخه اصلاح‌نشده» در چند سینمای محدود، به احتمال بسیار زیاد «نسخه مورد تأیید ارشاد» را در سینماها دیده‌اند و بعید است بر سر مصادیق «ابتذال» اشتراک نظری میان آن‌ها و مدیران ارشاد محقق شده باشد.

از سوی دیگر شفافیت ارشاد در اعلام صریح مصادیق اصلاحات اعلام شده اما اعمال‌نشده در فیلم شاید موضع افکار عمومی نسبت به موجی که عوامل و برخی رسانه‌های طرفدار فیلم با رویکرد «اعتراض به توقیف» و «نه به سانسور» به راه انداخته‌اند را متفاوت کند.

جهت یادآوری یک مصداق، چند ماه پیش از غائله «رحمان ۱۴۰۰» یکی از فیلمسازان علاقه‌مند به حاشیه‌سازی با نیت مظلوم‌نمایی و به راه‌انداختن موج تبلیغاتی برای فیلمی که در صف انتظار دریافت پروانه نمایش، تصویر برگه اصلاحاتی که ارشاد به او ابلاغ کرده بود را در فضای مجازی منتشر کرد، اما نتیجه کاملاً برعکس بود، چه اینکه افکار عمومی حق را به‌طور کامل به ناظران ارشاد دادند و این موج تبلیغاتی در همان گام نخست شکست خورد!

«رحمان ۱۴۰۰» فارغ از هر موضعی که نسبت به محتوای آن داشته باشیم، از سوی سازمان سینمایی محتوایی قابل عرضه بر پرده نقره‌ای داشته و آنچه موجب «توقف اکران» و نه «توقیف» فیلم شده است صرفاً مستند به «قانون شکنی» عوامل بوده است نه محتوای فیلمشفاف‌سازی از این دست از سوی سازمان سینمایی درباره اصلاحیه‌های ابلاغی به همه آثار طبیعتاً نه منطقی است و نه شدنی، اما آیا در موارد حاشیه‌سازی همچون نمونه «رحمان ۱۴۰۰» نمی‌توان باب سوءتفاهم نسبت به عملکرد ارشاد ببندد و اجازه قضاوت را به افکار عمومی درباره رویکرد نظارتی سازمان سینمایی بدهد.

«رحمان ۱۴۰۰» واقعاً توقیف شد؟

کلیدواژه «توقیف» در ادبیات رسانه‌های سینمایی معمولاً به موقعیت آثاری اطلاق می‌شود که به دلیل «محتوا» از سوی مدیریت سینما امکان ورود به چرخه اکران را پیدا نمی‌کنند و یا در صورت اکران به‌دلیل «انتقاد از محتوا» از پرده پایین کشیده می‌شوند. درباره فیلم «رحمان ۱۴۰۰» اما واقعیت این است که هیچیک از این دو موقعیت اتفاق نیفتاده است و سازمان سینمایی نه مستند به «محتوا» که به‌دلیل «عدم رعایت قانون» حکم به «لغو پروانه نمایش» فیلم داده است.

اطلاع‌رسانی قطره‌چکانی ارشاد از سویی و نیز استفاده حداکثری عوامل فیلم از ظرفیت‌های فضای مجازی سبب شد در این بازه زمانی دو هفته‌ای نه فقط نام فیلم «رحمان ۱۴۰۰» به اشتباه در فهرست «فیلم‌های توقیفی» سینمای ایران درج شود که سینماگرانی از طیف‌های مختلف از رضا درمیشیان تا سیدجواد هاشمی از باب حمایت از آن برآیند.

واقعیت اما چیز دیگری است و فیلم «رحمان ۱۴۰۰» فارغ از هر موضعی که نسبت به محتوای آن داشته باشیم، از سوی سازمان سینمایی محتوایی قابل عرضه بر پرده نقره‌ای داشته و آنچه موجب «توقف اکران» و نه «توقیف» فیلم شده است صرفاً مستند به «قانون شکنی» عوامل بوده است نه محتوای فیلم. نکته‌ای که احتمالاً در آینده نزدیک و با عرضه نسخه خانگی همین فیلم ابعاد جالب‌تری هم پیدا خواهد کرد!

قانون چه می‌گوید؟

در میان هیاهوی رسانه‌ای بر سر فیلم «رحمان ۱۴۰۰» اما آنچه کمتر به آن پرداخته شد و همچنان اجرایی شدن آن مورد ابهام است، موضع قانون نسبت به این «تخلف» است.

هرچند محمدرضا فرجی در اظهارنظری بعد از توقف اکران فیلم، در توضیح دلیل تأخیر ارشاد در واکنش به این تخلف آن را اتفاقی نادر توصیف کرده بود که تا به امروز نمونه‌ای نداشته اما شاید جالب باشد بدانید در متن «آیین‌نامه نظارت بر نمایش فیلم» مصوب سال ۱۳۸۲، قانون‌گذار به صراحت چنین تخلفی را پیش‌بینی و درباره واکنش به آن هم اظهارنظر کرده است.

در ماده ۱۸ این آیین‌نامه صراحتاً تأکید شده «هر کس در موقع نمایش فیلم، خودسرانه به حذف قسمتی از فیلم یا الحاق و افزودن صحنه‌هایی که در موقع صدور پروانه از طرف مراجع ذیصلاح حذف شده اقدام نماید و یا صحنه‌هایی از فیلم را در موقع تقاضای صدور پروانه نمایش خود، از متن فیلم خارج کرده و این صحنه‌ها را بعد از صدور پروانه به متن فیلم اضافه کند» در مرحله اول «پروانه نمایش فیلم» و در صورت تکرار «پروانه کسب متقاضی و نمایش‌دهنده» لغو خواهد شد.

نکته جالب درباره این ماده تأکید بر پیگرد قانونی «کلیه اشخاص متخلف» و اعمال «مجازات قانونی» در کنار لغو پروانه است.

در آیین‌نامه دیگر سازمان سینمایی درباره فعالیت «سازمان‌های پخش و توزیع فیلم» هم در جدول مرتبط با مجازات و تخلف‌ها تأکید شده است که مجازات «پخش و عرضه فیلم فاقد مجوز» حداقل «تعلق ۶ ماهه» دفتر پخش است.

سازمان سینمایی حتی نسبت به فرآیند اجرایی آیین‌نامه‌های مصوب خود هم درباره مورد مصداقی «رحمان ۱۴۰۰» تا به امروز شفاف‌سازی نکرده است؛ به‌فرض وقوع تخلفی که از نگاه سازمان سینمایی «محرز» بوده است، تا امروز و پس از گذشت ۲ هفته، کدام یک از این سرفصل‌های قانونی اعمال شده است؟ آیا اشخاصی تحت پیگرد قانونی قرار گرفته‌اند؟ پروانه فعالیت دفتر پخش تعلیق شده است؟

پیش‌تر و در گزارش مشروحی درباره فیلم «رحمان ۱۴۰۰» تأکید کرده بودیم که هم فیلم و هم سازنده‌اش یعنی منوچهر هادی بخشی از «بدنه سینمای ایران» هستند که نه می‌توان حکم به حذف و نادیده گرفتنشان داد و نه می‌توان منفک از کلیت تحولات سینمای ایران در سال‌های اخیر درباره آن‌ها قضاوت کرد. به همین دلیل آنچه در این گزارش به‌دنبال طرح آن بودیم فراتر از موقعیت مصداقی یک فیلم و ناظر به جایگاه فراموش‌شده «قانون» در تحولات سینمای ایران است. قانونی که انتظار می‌رود سازمان سینمایی به‌عنوان متولی اصلی سینمای ایران در اجرای تام‌وتمام آن در کنار جدیت، «شفافیت» هم داشته باشد.

* مهر

سینماپرس: عصر دیروز، جمعه، ششم اردیبهشت ماه ۱۳۹۸ نمایشگاه‌های شانزدهمین دوره «هفته بزرگ‌داشت تئاتر» در خانه هنرمندان و عمارت تئاتر افتتاح شد.