سینماپرس: علی عطشانی که با «سلفی با دمکراسی» جدیدترین اثر سینمایی اش در بخش بازار هفتادمین جشنواره فیلم برلین حضور دارد در گفتگو با سیدرضا منتظری خبرنگار اعزامی سینماپرس به این رویداد سینمایی از حواشی پیش آمده برای تولید این فیلم گفت؛ از چگونگی حمایت و سرمایه گذاری نهادهایی همچون انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس و بنیاد سینمایی فارابی گرفته تا بی توجهی به این فیلم توسط اعضای هیأت انتخاب جشنواره فیلم فجر!
فیلم سینمایی «سلفی با دموکراسی» به تهیه‌کنندگی و کارگردانی علی عطشانی روز یکشنبه ۴ اسفندماه برابر با ۲۳ فوریه ساعت ۱۳ در سالن Cinemaxx۱۷ برلین برای نخستین بار اکران شد. در این فیلم که با حجم بالایی از جلوه‌های ویژه کامپیوتری تجربه جدیدی در خاورمیانه محسوب می‌شود بازیگرانی همچون: پولاد کیمیایی، پژمان بازغی، آتیلا پسیانی، سیما تیرانداز، نیما شاهرخ شاهی، مهدی صبایی، قاسم زارع، کورش تهامی و… به ایفای نقش پرداخته اند.
«سلفی با دمکراسی» داستانی ماورایی دارد و روایت متفاوتی است از رزمندگان و شهدایی است که در ۸ سال دفاع مقدس حضور داشته اند؛ علی عطشانی گفتگویی خواندنی با سیدرضا منتظری انجام داده که ماحصل آن برای اطلاع بیشتر مخاطبان گرامی سینماپرس در ذیل نقل شده است.
اصولا تجربه ثابت کرده که در سینمای ایران ظرفیتی برای پرداختن به داستان های ماورایی و همینطور تولید فیلم های فانتزی وجود ندارد؛ ما در تلویزیون بعضا شاهد چنین اتفاق هایی به ویژه در مناسبت هایی نظیر ماه مبارک رمضان بوده ایم اما در سینما همواره کمتر به این عرصه ورود پیدا کردیم؛ «سلفی با دمکراسی» از این منظر فیلمی نو در سینمای ایران محسوب می شود آیا فکر نمی کنید این نو بودن به گونه ای باعث پس زدن مخاطب عام و عدم تمایلش برای تماشای فیلم تان شود؟
بنده معتقدم ورود به چنین فضاهایی همواره دل نگرانی های خاص خود را برای فیلمسازان به همراه دارد. اتفاقا ما بارها در زمان تولید و یا حتی پس و قبل از تولید با عوامل فیلم در مورد اینکه مخاطب چه واکنشی به فیلم خواهد داشت صحبت کرده ایم؛ تیم ما کاری کرده که در زمان «آقای الف» هم به شکلی دیگر انجام داده بود، ما در آن زمان اولین فیلم ۳ بعدی سینمای ایران را تولید کردیم اما بعد از آن کسی به سمت این فضا نرفت و چنین فیلمی را نساخت. آنچه مهم است اینکه «سلفی با دمکراسی» یک کار نو به خصوص در حوزه تروکاژ سینمای کشورمان محسوب می شود. فیلمی که ترکیبی از رئال و انیمیشن است. ما واقعا زمان تولید مرحله بسیار سختی را پشت سر گذاشتیم و همواره نگران بودیم که شاید آنچه مدنظرمان است اتفاق نیفتد؛ به گونه ای ما باید از ۲ فیلتر رد می شدیم تا فیلم مان به نتیجه برسد! یکی اینکه ماحصل کار از نظر ساختاری بی نقص باشد و دیگر اینکه مردم از فیلم استقبال کنند. خوشبختانه ما سکانس های مردمی زیادی در فیلم داریم و کاملا به سمت فضای فانتزی نرفتیم و از این رو احساس می کنم «سلفی با دمکراسی» فیلمی شده که حال مخاطب را خوب می کند.
در میان برخی از خبرنگاران و منتقدان سینما معروف است که علی عطشانی همیشه دوست دارد اولین نفر باشد؛ اولین فیلم ۳ بعدی، اولین فیلم سینمایی ایران در هالیوود و حالا هم تجربه ای نو در حوزه جلوه های ویژه بصری، این اولین بودن از کجا ناشی می شود؟ اتفاقی است یا تعمدی در آن وجود دارد؟
من معتقدم همه اینطور هستند و دوست دارند همیشه کارهای نو انجام بدهند.
برخلاف شما من معتقدم همه اینطور نیستند و شاید نمونه واضح این ادعای بنده وفور فیلم های تکراری و کلیشه ای در سینمای ایران است!
بله شاید اینطور باشد؛ در هر حال این نوع کارها همیشه سختی های خاص خود را به همراه دارد؛ واقعا برای ما سخت بود که برویم و در هالیوود فیلم بسازیم. حالا برایمان سخت بود که بیش از ۶ ماه زمان تنها برای تروکاژ این فیلم صرف کنیم اما با این حال من خوشحالم که همه این سختی ها سرانجام به نتیجه می رسد. آنچه باعث خرسندی من است اینکه همه اتفاقات این فیلم در ایران انجام شده و ما زمانی که بخشی از پلان های مان را برای یکی از سوپروایزرهای ایرانی که در کمپانی «والت دیسنی» کار می کند فرستادیم از دیدن این تصاویر شگفت زده شده بود و مدام سوأل می کرد که چطور سینمای ایران به چنین توانمندی رسیده که چنین اثری را خلق می کند؟
نکته قابل تأملی که در «سلفی با دمکراسی» وجود دارد سرمایه گذاری انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس و بنیاد سینمایی فارابی است؛ به خصوص اینکه چطور انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس حاضر شده برای فیلمی که سرشار از فانتزی است سرمایه گذاری کند جای پرسش دارد؛ مایل این سوأل را بپرسم که همکاری شما با انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس چطور شکل گرفت؟
نکته اینجا است که ما وقتی فیلمنامه مان را به انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس ارائه کردیم با آن ها به توافق نرسیدیم و آن ها روی بخش هایی از فیلمنامه نظرات خاص خودشان را داشتند. البته من به دوستان حق می دهم که نتوانستند نظر قطعی خود را روی فیلمنامه اعلام کنند چرا که فیلمنامه «سلفی با دمکراسی» مانند یک شمشیر دولبه بود! به همین دلیل ما مذاکرات مان را با جناب آقای عظیمی میرآبادی رها کردیم و رفتیم و فیلم را ساختیم و زمانی که فیلم آماده شد ایشان و تیم شان آمدند و فیلم را دیدند و از نتیجه کار بسیار راضی بودند و از فیلم خیلی خوششان آمد و قبول کردند که در فیلم مشارکت و سرمایه گذاری داشته باشند.
در مورد بنیاد سینمایی فارابی هم ما به آسانی به نتیجه نرسیدیم! شورای فیلمنامه این بنیاد چندین بار به فیلمنامه اصلاحاتی را وارد کرد و ما فیلمنامه را بازنویسی کردیم. آقای هادی نائیجی هم به عنوان رابط بنیاد سینمایی فارابی و مشاور مذهبی فیلمنامه با بنده همکاری داشتند. یکی از نگرانی هایی که وجود داشت این بود که این فیلم به سمت ادیان دیگر نرود؛ مثلا ما بهشت را به صورت بهشت مسیحیت نبینیم! برای این اتفاق ما باید ریزه کاری های زیادی را رعایت می کردیم. مثلا اگر کف زمین را طرح شطرنجی می کردیم تصوری دیگر از فیلم می شد و ما به این نتیجه رسیدیم که باید طرح اسلیمی اسلامی را داشته باشیم. خلاصه فیلمنامه چندین بار بازنویسی شد و حدود ۷-۸ ماه طول کشید تا فیلمنامه به تأیید بنیاد سینمایی فارابی رسید. پیش تولید ما از مهرماه سال ۱۳۹۷ آغاز شد و حدود ۵ روز قبل فیلم آماده نمایش شد.
این فیلم به نوعی در امتداد مسیر فیلم دیگر شما یعنی «دمکراسی در روز روشن» است آیا می توان این اثر را نسخه دوم آن فیلم دانست؟
فضای این ۲ فیلم بسیار با یکدیگر شبیه هستند اما این فیلم نسخه دوم «دمکراسی در روز روشن» نیست. «سلفی با دمکراسی» بسیار پیشرفته تر از آن فیلم است. در این فیلم ما چه از نظر روایت و چه از نظر تروکاژ پیشرفت های بسیار بیشتری داشتیم.
اینجا در بازار هفتادمین جشنواره فیلم برلین چه اتفاقی برای فیلم افتاد؟
خوشبختانه ما با چند کمپانی از کشورهای بلژیک، آمریکا و… مذاکرات خوبی داشتیم اما آنچه برای ما بسیار مهم بود اینکه منتقدان و اهالی رسانه در وهله اول با فیلم مان آشنا شوند و فیلم را ببینند. متأسفانه در جشنواره فیلم فجر فیلم ما را نادیده گرفتند. البته نسخه ای که ما به هیأت انتخاب جشنواره دادیم بیش از ۵۰ درصدش به صورت پرده سبز بود و شنیده شد که آن ها از همین رو نتوانستند تصمیم درستی برای حضور یا عدم حضور فیلم در جشنواره فیلم فجر بگیرند.
برای اکران فیلم در داخل کشور چه برنامه ریزی کرده اید؟
ما درخواست اکران نوروزی دادیم؛ قرار بر این است که از هر ژانر و گونه ای یک فیلم در اکران نوروزی باشد و بی تردید ما در ژانر معناگرا فیلم دیگری نداریم که بتواند اکران نوروزی بگیرد و من امیدوارم یا با اکران نوروزی و یا حداقل با اکران دوم نوروز یا عید سعید فطر موافقت شود.
با توجه به شناختی که از ذائقه مخاطبان امروزی سینما دارید فکر می کنید در زمان اکران تا چه میزان استقبال از فیلمتان صورت گیرد؟
اصولا پدیده اکران آنقدر در کشور ما پیچیده است که هیچ تصور و اندیشه ای روی آن نمی توان داشت. امکان دارد برخی شرایط دست به دست هم دهند تا یک فیلم هرچقدر بد اما فروش خوبی داشته باشد یا بالعکس! اما من معتقدم مخاطب امروزی آنقدر فهیم است که وقتی آنونس فیلم ما و این سطح از تروکاژ را ببیند خود به خود ترغیب می شود به سینما برود.
جامعه مخاطبان فیلم شامل چه گروهی خواهد بود؟
مخاطب «سلفی با دمکراسی» مخاطب عام است؛ این فیلم یک داستان برای مخاطب عام است و معتقدم فضایی با نمک دارد. ما در فیلم المان های مخاطب پسند قرار داده ایم. بی تردید تمامی کسانی که در پی تجربیات نو هستند و می خواهند بیشتر با آثار فانتزی و ماورایی آشنا شوند مخاطب فیلم ما خواهند بود. به هر حال سینما نیاز به هر نوع فیلمی دارد و چه خوب که فیلم ما بتواند این فرهنگ را در سینمای کشورمان جا بیندازد که باید هر فیلمی در هر سبک و فضایی تولید شود.
ما می خواهیم سینما را یک قدم بالاتر از آنچه هست ببریم اما متأسفانه همواره یک سری غرض ورزی های شخصی وجود دارد و برخی افراد دوست دارند که بنده نوعی چنین کاری را بکنم. من بارها شاهد بوده ام که برخی افراد رسما وقتی قرار است فیلم من را نقد کنند شخصیت مرا نقد می کنند! متأسفانه وضعیت نقد و انتقاد و خبررسانی در سینمای کشور ما بحرانی است. بنده معتقدم نقد فیلم باید مودبانه و تخصصی باشد اما فضای سینمای ما جوری شده که در آن بداخلاقی زیاد است. در هر صورت همه ما و همه کسانی که دلشان برای سینما می تپد باید به رشد و اعتلای سینما کمک کنیم. من امیدوارم بتوانیم کاری کنیم که این فیلم به خوبی دیده شود.
در نهایت مایلم این نکته را عنوان کنم که ای کاش همه ما با هم کمی مهربان تر باشیم، همدیگر را دشمن قلمداد نکنیم و دست در دست هم دهیم تا اتفاقات خوبی برای سینمای کشورمان بیفتد.
