بایگانی مهر 4, 1399

جنگ هشت‌ساله عراق با ایران همراه با خودش ابزارها، ژانرها و نمادهایی را آورد که هم خاص بودند و هم پس از گذشت بیش از ۳۰ سال از جنگ همچنان وجود و هویت دارند. یکی از این ژانرها، موسیقی دفاع مقدس بود. موسیقی دفاع مقدس به‌واسطه خاص بودنش و همراهی حماسه و عاطفه و تعهد به‌صورت توامان، در حوزه هنر دارای یک جایگاه ویژه و البته رفیع است. موسیقی دفاع مقدس شروع‌کننده‌هایی داشته و قله‌هایی دارد که در اذهان مردم همچنان مانده‌اند. صادق آهنگران، غلام کویتی‌پور، حسین فخری، مهرداد کاظمی و… ازجمله چهره‌های برجسته این نوع موسیقی هستند. یکی دیگر از کسانی که از مشهورترین و فعال‌ترین خوانندگان در حوزه موسیقی دفاع مقدس و انقلاب بوده و سابقه اجرای زنده در محضر امام و رهبری را هم داشته، محمد گلریز است. با او به‌مناسبت هفته دفاع مقدس هم‌صحبت شدیم تا هم از ویژگی‌های موسیقی دفاع مقدس بگوید و هم از خاطرات دوران جبهه و جوانی‌اش.

شما با موضوع انقلاب و دفاع مقدس قطعات زیادی را خوانده و ضبط کرده‌اید. یادتان هست اولین کاری که برای جنگ و دفاع مقدس خواندید چه سالی بود؟ می‌دانم که قبلش برای انقلاب خوانده بودید اما اولین قطعه برای جنگ چه نام داشت؟

در اوایل انقلاب هم برخی کارها را خواندیم که حالت دفاع مقدس داشت. به‌یاد دارم کاری به‌نام دفاع را خواندم.

هنوز جنگ شروع نشده بود؟

خیر. اوایل شروع جنگ بود و هم به انقلاب می‌رسید و مطلع آن این بود که «ما برای حفظ دین می‌جنگیم، کی طالب جنگیم!» شعر احتمالا برای آقای سبزواری بود. همه این آهنگ‌ها را نوشته‌ام و باید در خانه باشم تا بتوانم اطلاعات آهنگ‌ها را به شما بدهم و بگویم اولین کار کدام بوده است.

می‌دانید درمجموع چند آهنگ برای دفاع مقدس خوانده‌اید؟

برای دفاع مقدس ۵۰-۴۰ کار خوانده‌ام. همه را یادداشت کردم که مخصوص دفاع مقدس است. برخی آهنگ‌ها هم به دفاع مقدس و هم به انقلاب می‌خورد. مثلا آهنگ «من ایرانی‌ام، آرمانم شهادت» را برای انقلاب خواندم ولی با دفاع مقدس نیز همخوانی داشت. این را سال ۵۹ خواندم. در سال ۵۹ جنگ شروع شد. آهنگ را آقای کیانی و شعر را خانم سپیده کاشانی گفته‌اند. این آهنگ دوگانه بود و شعر به‌نحوی بود که هم به دفاع مقدس و هم به انقلاب می‌خورد. خوشبختانه شعرهایی که خواندم را می‌توان با مفاهیم دیگر هم تطبیق داد.

البته انقلاب ما همان دفاع مقدس است. با هم فرق نمی‌کند. انقلاب ما هم دفاع مقدسی بود که ان‌شاءالله تا ظهور امام‌زمان(عج) ادامه یابد. می‌توان اینچنین تفسیر کرد. آهنگ‌هایی که اوایل انقلاب خواندم درباره دفاع مقدس بود. آهنگ دیگر «ظفر مبارک» بود. کارهایی قبل از سال ۶۱ بود که چند کار را ذکر کردم و اوایل دفاع مقدس اجرا کردیم.

گفتید کارهایی که برای انقلاب خوانده‌اید با دفاع مقدس مشترک است. از لحاظ معنایی قطعا مشترک است اما کارهای دفاع مقدس از نظر ریتم و ملودی باید حماسی‌تر باشد. درست است؟

بله.

تفاوتش در این است که درکنار بحث‌های ایدئولوژیک باید حماسی‌تر می‌شد و به رزمنده‌ها انگیزه بیشتری می‌داد.

درست است. شعرای ما واقعا آینده‌نگر بودند. مثلا شعرایی همانند مرحوم سبزواری، آقای مشفق، آقای شاهرخی، مرحوم‌سپیده کاشانی، معلم و غیره شعرهایی که می‌گفتند همانند این بود که از آینده خبر داشته باشند. وقتی انقلاب کردیم مشخص بود تمام دنیا با همه قوا نمی‌خواهد این انقلاب باشد چون منافع آنها در خطر می‌افتاد. این امر درطول زمان ثابت شد. اگر آن زمان این حرف را بیان می‌کردید کسی باور نمی‌کرد. الان همگی باور کردند دنیا و استکبار جهانی با انقلاب ما و به‌طور کلی دفاع مقدس مخالف بود چراکه نمی‌خواهند ایران اقتدار یابد. چون می‌دانند اگر ایران اقتدار یابد ابرقدرت می‌شود و قطعا ابرقدرت‌های جهان نمی‌خواهند ابرقدرت دیگری درکنار آنها باشد. الان شاهد هستیم در بخش نظامی و فناوری بسیار پیشرفت کرده‌ایم. این مسائل را کشورهای دیگر اذعان دارند و می‌گویند ایران در عرصه موشک و مسائل نظامی بسیار پیشرفت کرده است. این به اذعان کشورهای دیگر است. واقعا انقلاب و دفاع مقدس ما هماهنگ و همگون هستند. انقلاب ما هم نوعی دفاع مقدس بود. شعرای ما ذهن بسیار خوبی داشتند و بسیار آینده‌نگر و اندیشمند بودند که اگر شعری برای انقلاب می‌گفتند حتما دفاع مقدس هم مدنظر داشتند و بالعکس. این تفسیر من است. نمونه این مساله را بیان کردم. آهنگ‌هایی که خواندم برخی هم بوی دفاع مقدس و هم بوی انقلاب می‌دهد. وقتی شعر یا آهنگ‌ها را گوش می‌دهید آهنگ‌ها حماسی است. خود انقلاب اسلامی هم حماسه بود. وقتی جنگ ما شروع شد همه با تمام وجود هدف مشخصی را دنبال کردند. اگر آهنگی ساخته می‌شد برای دفاع مقدس بود. همگی در خدمت دفاع مقدس و جنگ بودند.

در منطقه اجراهای زیادی داشتید؟

بله.
اولین اجرای شما در کدام منطقه بود؟

من دوبار جبهه رفتم. یک‌بار خودم رفتم که اوایل دهه ۶۰ بود.

برای خواندن نرفته بودید.

درست است. برای جنگیدن رفتم. من خیلی به جهاد علاقه‌مند بودم. با چند تن از دانشجویان تربیت‌معلم رفتم. رفیقی داشتیم و فرد اهل‌دلی بود. آقای حسین رسایی که مطالب زیادی از ایشان آموختم. یکی از مدیران و برادر شهید هم بود. در مسائل انقلاب بسیار پیشرو بود. اوایل انقلاب جلسات مختلفی در خانه‌ها با ایشان برای مبارزه داشتیم. ایشان بسیار به ما کمک می‌کردند. خیلی از دانشجویان با ما همکاری می‌کردند. سوای اینکه ما با آقای سبزواری و غیره جلساتی داشتیم با ایشان هم جلساتی داشتیم تا برای انقلاب کاری انجام دهیم. در حوزه فرهنگی و دانشگاهی اقداماتی انجام می‌دادیم. همه در این زمینه فعال بودند. هرکسی به‌نوبه خود کاری که می‌توانست انجام می‌داد. توسط ایشان و یک‌سری از بچه‌های تربیت‌معلم به جبهه‌ها رفتیم و به‌عنوان فعال در عرصه جهاد بودیم.

اولین باری که رفتید به کجا اعزام شدید؟

اولین جایی که رفتم بستان بود. ما را تقسیم کردند و با یکی از لندکروزها که سر آن باز بود رفتیم. چفیه هم بسته بودیم.

در کنار جنگ کار فرهنگی هم می‌کردید؟

خیر. برای جنگیدن رفتیم. برای اعزام به خط‌مقدم رفتیم. نظر من روی جهاد بود که در این حوزه کار کنم. آن زمان وانت‌های کوچکی بود که درست کردند تا پل‌سازی کنند و مورد اصابت قرار نگیرد. درخصوص جهاد بسیار علاقه‌مند بودم. هر کاری را که در این حوزه بود علاقه داشتم.

وقتی به بستان رفتم تقریبا غروب بود و به ما گفتند اینجا به‌شدت بمباران می‌شود و باید مسائل امنیتی را رعایت کنید و این نکات را به ما گوشزد کردند. معرفی و وارد سوله‌ای شدیم. سوله زیرزمینی بود که به آنجا رفتیم و نمازجماعت خواندیم. یک‌باره یکی از فرماندهان ما را شناخت. آن زمان ۳-۲ سالی بود که مشغول کارهای هنری بودیم. از تلویزیون هم صدای ما پخش شده بود. وقتی ما را شناختند گفتند باید بخوانید. اینجا بخوانید بهتر است. گفتند خواندن شما از جهاد مفیدتر است. موتوری دراختیار ما گذاشتند و با موتور به این‌ور و آن‌ور می‌رفتیم و می‌خواندیم. ما سرود حماسی می‌خواندیم و آقای آهنگران در حوزه مداحی فعالیت می‌کردند.

شما مداحی هم می‌کردید؟

ما مداحی بلد هستیم چون پدرم مداح بود. منتها در جبهه مداحی نمی‌کردم. این کار را به‌صورت حرفه‌ای انجام نمی‌دادم. در جاهایی که شرایط ایجاب می‌کرد مداحی می‌کردم. ما سرودهای حماسی می‌خواندیم.

چه مدتی در جبهه بودید؟

یک‌ماه طول کشید.

با فرماندهان معروف هم برنامه داشتید؟

بله. با شهیدکاظمی و همه آن فرماندهان ارتباط داشتیم. دوکوهه بود که همه آنجا جمع می‌شدند. تمام فرماندهانی که آن زمان بودند آنجا جمع می‌شدند. با اکثر این فرماندهان که برخی شهید شدند، دعا می‌خواندیم و به‌قول معروف ما را می‌شناختند.

دفعه دوم که رفتید چند سال بعد بود؟

دفعه دوم با ارشاد رفتیم.

با ارکستر رفتید یا به‌تنهایی رفتید؟

با ارکستر رفتیم. گروهی درست کردیم و رفتیم.

چند نفر بودید؟

با گروه کر و غیره حدود ۴۰ نفر بودیم.

چه سالی بود؟

فکر کنم سال ۶۳ یا ۶۴ بود.

۴-۳ سال بعد از دفعه‌اولی که به جبهه رفتید بود.

شاید ۳-۲ سال بود. باز دقیق به‌یاد ندارم. اوایل دهه ۶۰ و یکی، دو سال بعد از آن بود که با گروه ارکستر رفتم. با رزمنده‌ها به جبهه رفتم.

دفعه دوم کجا رفتید؟

دفعه دوم طرف‌های کردستان رفتیم و یک‌ماه بعد جاهای دیگر می‌رفتیم. تمام جبهه‌ها را رفتیم ولی ابتدا به کردستان رفته بودیم. شهرهای مختلف را انتخاب می‌کردند و می‌رفتیم. یک‌ماه اطراف جنوب رفتیم.

دفعه دوم هم یک‌ماه بودید؟

بله. کلا رفت‌وبرگشت ما یک‌ماه طول می‌کشید. ممکن بود ۲۰ روز آنجا بودیم و ۱۰ روز رفت‌وبرگشت بود که حدود یک‌ماه می‌شد.

هزینه می‌گرفتید یا با هزینه شخصی می‌رفتید؟ ارشاد به شما هزینه‌ای پرداخت می‌کرد؟

خیر. کسی آن زمان پول دریافت نمی‌کرد. همه برای رضای خدا کار می‌کردند. همه با جان و دل کار می‌کردند.

کارهای دفاع مقدس ماندگار هستند، چه ویژگی‌هایی داشتند که یک‌سری کارهای جدید الان این ویژگی‌ها را ندارند؟

متاسفانه وقتی دفاع مقدس به‌وقوع پیوست دشمنان دست به‌کار شدند. دیدند در جنگ پیروز می‌شویم و چاره‌ای نداشتند جز اینکه جنگ فرهنگی را با ما شروع کنند که متاسفانه در این زمینه مسئولان ما تلاش کمتری کردند. واقعا هنوز این جنگ ادامه دارد. تبلیغات در این حوزه زیاد بود و حجم این تبلیغات به‌حدی زیاد بود که به برخی مسئولان فرهنگی ما نیز رسوخ کرد و باعث شد در عرصه فرهنگی مقابله کمتری داشته باشند.

یکی از هنرهایی که در جنگ مقدس ما وجود داشت، هنر موسیقی بود. الان موسیقی باعث‌شده خیلی از جوانان ما انحراف فکری پیدا کنند و موسیقی‌های مبتذل و بی‌محتوا متداول شده و جوانان در این زمینه تحت‌تاثیر قرار گرفته‌اند. واقعا در این زمینه هشدار می‌دهم که باید مسئولان فرهنگی در میدان حاضر شوند و مقابله کنند. این می‌تواند خطر بزرگی برای فرهنگ دفاع مقدس به‌خصوص در عرصه موسیقی حماسی باشد.

جلوی مقام معظم رهبری هم اجرا داشتید؟

بله. کار خجسته باد این پیروزی را اجرا کردیم. عکس‌ها هم موجود است و می‌توانم برای شما ارسال کنم.

یادبود پدر شعر انقلاب

عمده اشعاری که محمد گلریز خوانده است، سروده حمید سبزواری است. اما حمید سبزواری که بود؟ شعر حمید سبزواری، شناسنامه زمانمند انقلاب است، زیرا کمتر حادثه یا رویدادی است که شاعر با حساسیت ویژه خویش، آن را با گلواژه‌های شعرش در حافظه زمانه نقش نکرده باشد تا آیندگان از یاد نبرند که نسل گذشته در چه شرایط دشواری از آرمان‌ها و انقلابش دفاع کرده است. حمید سبزواری هنگامی که در بانک بازرگانی مشغول بود نشریه‌ای داخلی راه انداخت؛ نشریه‌ای که علاوه‌بر اخبار بانک و مسائل اقتصادی، جدول و صفحه شعر و داستان هم داشت.

سبزواری درمیان شعرای متقدم، کار مسعود سعدسلمان و ناصرخسرو را بیشتر می‌پسندد. در میان شعرای معاصر نیز فرخی و نسیم‌شمال در او تاثیرگذارتر بوده‌اند. طی جریان انقلاب کم‌کم شعرهای او حال‌وهوای مذهبی به خود گرفت. در جریان ساخت سرودهای انقلابی هم پیشقدم بود. مدتی هم در جبهه حضور داشت و اشعاری نیز در رابطه با جنگ تحمیلی سرود.

حمید سبزواری درمورد سبک شعری خودش گفته بود: «اشعار من بیشتر در قالب قصیده و به پیروی از «سبک خراسانی» است. بنده به این سبک تعلق‌خاطر خاصی دارم، چون معتقدم سرمایه گرانبهایی است که از بزرگان‌مان به میراث رسیده است.» سبزواری در گفت‌وگویی با اشاره به اینکه شاعران نمی‌توانند نسبت به مسائل پیرامون خود بی‌تفاوت باشند، گفته بود: «هرگاه در تاریخ کشور ما تحول بزرگی پدید آمده، شعرهای خوبی نیز متناسب با آن رویداد سروده شده است، مثلا شاهنامه فردوسی در زمانی پدید آمد که معنویت‌ها و فرهنگ ایرانی زیرسوال رفته بود.

تحول بزرگی مانند انقلاب اسلامی هم موجب تحول در حوزه ادبیات شد و شعرای ایرانی با این تحولات همگام شده و شعرهایی متناسب با آن را سرودند. شاعران متناسب با رویدادی که شعر می‌سرایند باید آهنگ متناسب با آن را مدنظر داشته باشند و شاعری که بین آهنگ و محتوا هماهنگی و ارتباط عاطفی ایجاد نکند شعرش تاثیرگذار نمی‌شود. شاعر باید متناسب با نیازها و خواست‌های جامعه شعر بسراید و از سویی همگام با این احساس نیاز موسیقی شعر نیز با محتوای کارش ارتباط عمیق داشته باشد. مثلا اگر شاعری شعری عرفانی می‌گوید باید محتوا و آهنگ، تلطیف‌کننده روح انسان باشد و اگر درباره جنگ و دفاع در برابر دشمن شعر می‌سراید، شعرش باید آهنگ و محتوای حماسی داشته باشد. بنابراین زمانی هم که انقلابیون با رژیم شاه مبارزه می‌کردند ادبیات و شعر ما رنگ و بوی حماسه داشت و همین محتوا و آهنگ حماسی مردم را به مبارزه ترغیب می‌کرد. زمانی هم که انقلاب پیروز شد، شعر باز هم رنگ حماسی خود را حفظ کرد.»

البته سبزواری در سال‌های پایانی عمر خود انتقاداتی را نسبت به شیوه سرودن برخی اشعار در حوزه دفاع مقدس مطرح کرده و گفته بود: «انکار وجود ادبیات پایداری در ایران یک سوءتفاهم است، زیرا این ادبیات با شیوه‌ها و رویکردهای مشخصی در دوره خودش متولد شد و در مقاطعی توانست به بار هم بنشیند، اما من درحال حاضر از نحوه ارائه این نوع از آثار ادبی چندان راضی نیستم، زیرا در برخی شعرها و داستان‌ها، دفاع مقدس ما که بار ارزشی داشت، به‌عنوان ضدارزش معرفی می‌شود و این ظلم به فرهنگ و ادبیات ماست.» وی تاکید داشت که جنس جنگ هشت‌ساله ما متفاوت از جنس جنگ‌های دیگر نقاط دنیاست و در این‌باره می‌گفت: «در همه دنیا «جنگ» مخالفانی جدی دارد، از نظر من هم این پدیده قابل قبول نیست، اما باید توجه داشت که ما دفاع کردیم و این نکته باید در ادبیات و هنر ما مورد توجه قرار بگیرد.» حمید سبزواری در ۲۲ خرداد ۱۳۹۵ در ۹۱سالگی به دلیل کهولت سن در سرخاب درگذشت و در زادگاهش سبزوار به خاک سپرده شد.

*فرهیختگان

سینماپرس: رضا مهدوی معتقد است که جریان «چاووش» در اوایل انقلاب، به معنای واقعی موسیقی انقلابی تولید کرد.

به گزارش سینماپرس، سینمای ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی در بازه‌های زمانی مختلف و با توجه به نیازهای جامعه ایرانی یافته‌های جدیدی از باورهای عمومی را در قامت روایت‌های جدید به مخاطب عرضه می‌کرد.

در دهه شصت و در دوران جنگ تحمیلی سینمای آرمانی ایران با تکیه بر ارزش‌هایی که شکل عمومی به خود گرفت، ازجمله ایثار و جهاد و شهادت فیلم‌هایی تولید کرد که همسو با این باورها بتواند با جامعه خود همراهی کند. نتیجه آنکه در سینمای دفاع مقدس شاهد تولید آثاری هستیم که همگی بر حفظ ارزش‌های جنگ و شهادت تاکید دارد.

در دهه هفتاد و پس از پایان یافتن جنگ، کشور دستخوش دو تغییر در سبک زندگی مردم و سیاست‌های کلان می‌شود. دوران سازندگی و اصلاحات در این دهه با تکیه بر دستاوردهای انقلاب نوع دیگری از مطالبه‌گری در کشور رواج دادند که نتیجه آن در سینمای ایران تولید آثار اعتراضی است. سینمای دفاع مقدس در این دهه بر روی آدم‌های پس از جنگ تمرکز ویژه‌ای داشت و داستان‌هایش را حول محور زندگی افرادی تعریف می‌کرد که همگی بعد از جنگ با مشکلاتی روبرو هستند.  

با ورود به دهه هشتاد سینمای ایران جدا کردن نگرش خود از یافته‌های جریان رسمی فکری در کشور تلاش کرد آثاری را در حوزه دفاع مقدس تولید کند که جملگی بر ناگفته‌های جنگ و آسیب شناسی آن تاکید داشت. نتیجه این رویکرد ساخت فیلم‌هایی است که قهرمان‌هایش شبیه شخصیت‌های دهه شصت و هفتاد نیستند و نگاه ضد جنگ بر سینمای ایران سایه افکند.

دهه نود اما دهه کمرنگ شدن سینمای دفاع مقدس است. تقریبا به غیر از چند اثر مطرح در این دهه، سینمای دفاع مقدس حرف تازه و جدیدی برای گفتن نداشت و به دلیل رویکردهای سیاسی ایران در فراتر از مرزها سینمای مقاومت جای خودش را به سینمای دفاع مقدس داد.  

سینمای سرگرم کننده و دوری از سینمای دفاع مقدس

در همین رابطه پرویز شیخ‌طادی (کارگردان حوزه سینمای دفاع مقدس) در گفتگو با ایلنا اظهار کرد: امروزه سرگرمی و جذابیت تعریف جدیدی پیدا کرده و جایگزین ارزش‌ها شده است. سرگرمی بدون اینکه بخواهد چیزی به نگرش مخاطب اضافه کند تنها با مقاصد اقتصادی و سودجویی در بدنه سینمای ایران رخنه کرده است. اگر در گذشته سینمای ایران دارای مفاهیم و مضامین مهمی بود که مخاطب را با خودش همراه می‌کرد امروزه جذابیت‌های سطحی و نگاه‌های سرمایه‌داری جای آن را گرفته است. امروزه دیگر سینمای دفاع مقدس و مضامین آن را سرگرم‌کننده نمی‌دانند و سینماگران روی صفحه لیز و لغزنده غرایز حرکت می‌کنند. ما با جنسی از سینما روبرو هستیم که سرگرمی به عنوان هدف اصلی مورد توجه قرار گرفته است و هر مفهوم دیگری را فدای خلق یک سرگرمی می‌کنند.  

وقتی جای «حاجی» و «سید» را «دزد» و «قالتاق» پر می‌کند

همچنین مهدی سجاده‌چی (فیلمنامه‌نویس) که سابقه نگارش آثاری در حوزه سینمای دفاع مقدس را دارد، معتقد است: افراط و تفریط در ساخت آثار دفاع مقدس باعث دلزدگی مخاطب شده است. او به ایلنا گفت: در دهه‌های ابتدایی سینمای پس از انقلاب شاهد نشان دادن تصویرهای حماسی و مقدسی از جنگ هستیم که در نتیجه افراط زیاد در نشان دادن چنین فضایی با فیلم‌هایی در دهه‌های هشتاد و نود روبرو می‌شویم که به طرز اغراق آمیزی بر ضد آنها ساخته شده است و صحنه جنگ را از «سید» و «حاجی» خالی کردیم و به جای آن «دزد» و «قالتاق» را که به جنگ می‌روند و تاثیرگذار می‌شوند را نشان دادیم. شاید یکی از دلایل روی آوردن به این جنس از فیلم‌ها این است که دیگر الگوی فیلمسازی دهه شصت جواب نمی‌دهد. در دهه شصت با جنسی از فیلم‌هایی سر و کار داریم که اتفاقا تاکید زیادی بر وجه حماسی و عرفانی جنگ دارد. در دهه هفتاد سینمای دفاع مقدس وجه اعتراضی به خود می‌گیرد و به آدمهای متاثر از جنگ و حضور آنها در جامعه امروز می‌پردازد. در دهه هفتاد نگاه ضد جنگ در میان فیلمسازان رنگ و بوی بیشتری گرفت. مثل آژانس شیشه‌ای و نسل سوخته که مضامینی سیاسی اجتماعی بر بستر دفاع مقدس را روایت می‌کند. در دهه هشتاد هم با فیلم‌هایی مثل «ضد گلوله» و «اخراجی‌ها» سعی شد با فضای دفاع مقدس شوخی شود و سینمای ایران به سراغ کمدی‌های جنگی رفت. به همین شکل رفته رفته سینمای دفاع مقدس با افت کیفیت روبرو شد و حضور کمرنگی در تولیدات سینمای ایران پیدا کرد و به تدریج ارتباط مخاطب با سینمای دفاع مقدس کمرنگ شد.

تولیدات سینمای دفاع مقدس در دهه نود زیر ده درصد است

به نظر می‌رسد سینمای دفاع مقدس در سالهای اخیر دچار سردرگمی در یافتن راهبرد اصلی است. آثار سینمایی ساخته شده در این حوزه در دهه اخیر نشان می‌دهد هیچ چشم انداز روشنی برای ساخت آثار در این حوزه وجود ندارد.  

در همین رابطه محسن علی‌اکبری (تهیه‌کننده سینمای ایران) که در کارنامه کاری‌اش سابقه تهیه و تولید آثار دفاع مقدس را دارد در گفتگو با ایلنا با اشاره به جریان فیلمسازی در حوزه دفاع مقدس گفت: ورود من به عرصه سینما با تولید فیلمی در حوزه دفاع مقدس شکل گرفت. متاسفانه امروز چیزی به اسم سینمای دفاع مقدس نداریم و هر چقدر در دهه‌های شصت و هفتاد آثار ارزشمندی در این عرصه تولید شده است امروز شاهد هستیم که فیلمسازان این عرصه دیگر مجالی برای ساخت اثر در این حوزه پیدا نمی‌کنند. اگر در دهه شصت ۳۰ درصد تولیدات سالانه به فیلم‌های دفاع مقدس اختصاص داشت و در دهه هفتاد به ۲۰ درصد رسید و در دهه هشتاد به ۱۵ درصد کاهش پیدا کرد؛ متاسفانه در دهه نود این رقم به کمتر از ۱۰ درصد رسیده است و به غیر از چند اثر که به همت سازمان سینمایی اوج ساخته می‌شود دیگر اثری از ساخت فیلم در این حوزه نیست.  

وی در ادامه گفت: در نگاه کلان وضعیت طوری است که روند ساخت فیلم‌های دفاع مقدس رشد منفی پیدا کرده است که این موضوع جای بسیار تاسف دارد مقوله‌ای که می‌تواند تا سالیان بسیاری پیرامون آن صحبت کرد و فیلم ساخت؛ امروزه به دست فراموشی سپرده شده است.  

علی‌اکبری در ادامه اظهار کرد: آینده روشنی را نمی‌توان برای سینمای دفاع مقدس متصور شد چرا که عزمی در مدیران فرهنگی کشور برای حرکت در این مسیر را شاهد نیستیم.  

تهیه‌کننده فیلم سینمایی کتاب قانون در ادامه گفت: مدیران سینمایی و نهادهای زیر مجموعه سازمان سینمایی از جمله بنیاد سینمایی فارابی و دیگر ارگان‌ها حمایتی از ساخت فیلم‌های دفاع مقدس نمی‌کنند. من سال گذشته فیلمی ساختم به اسم «وکیل مدافع» که تماما ضرر بود و از جیبم خسارت دادم و ریالی از سوی سازمان سینمایی و بنیاد سینمایی فارابی از این فیلم حمایت نشد. علیرغم اینکه کارگردان فیلم سلما بابایی، فرزند خلبان شهید سرلشگر بابایی بود و توقع می‌رفت که حداقل بخشی از هزینه‌ها را جبران کنند که این کار را نکردند.  

وی در ادامه گفت: در حوزه اکران هیچ حمایتی از فیلم‌های دفاع مقدس انجام نمی‌شود و عرصه اکران به طور کلی رها شده و امروز سینماداران برای اکران فیلم‌ها تصمیم‌گیری می‌کنند که سلیقه و تمایل آنها هم ساخت فیلم‌های کمدی سخیف است که سطح سلیقه مخاطب را کاهش می‌دهد.  

ماجرای تهدید برای ساخته نشدن یک فیلم

علی‌اکبری که در سال ۸۵ فیلم سینمایی پاداش سکوت را تهیه و در جشنواره شرکت داده بود با اشاره به مشکلاتی که برای ساخت این فیلم برایش پیش آمده بود، گفت: وزیر وقت ارشاد من را صدا کرد و گفت این فیلم را نساز. من گفتم می‌سازم و گفت برو بساز ما هم پدرت را درمی‌آوریم و من سر این فیلم خانه‌ام را که در رهن بانک گذاشته بودم از دست دادم در حالی که به من پیشنهاد شد پول ساخت دو فیلم را بگیر ولی این فیلم را نساز.

وی در ادامه گفت: متاسفانه حب دنیا و چسبیدن به میز ریاست باعث شده بسیاری از مدیران فرهنگی حقیقت را فدای مصلحت کنند. یک مدیر سینمایی برای اینکه میز ریاستش را از دست ندهد و در دوره ریاستش با چالشی روبرو نشود دست به تولید آثاری بزند که خنثی و بی‌ضرر باشد تا به کسی پاسخگو نباشد. سینمای دفاع مقدس از فقدان شجاعت مدیران در تصمیم‌گیری رنج می‌برد. این موضوع مربوط به امروز و دیروز نیست و در طول این چهل سال به تناوب در مدیران ارشد فرهنگی کشور دیدم که میز برایشان از هر چیز دیگری مهم‌تر است و فرقی هم نمی‌کند موضوع دفاع مقدس در میان باشد یا مباحث دیگری. فعلا میز برایشان مقدس‌تر است و در این میان کاری از هنرمندان برنمی‌آید. اگر مدیران کمی با دل و جرات بیشتری کار می‌کردند امروز فیلم‌هایی از جنس «پاداش سکوت» بیشتر تولید می‌شد. این دست فیلم‌ها می‌تواند در جامعه هشداردهنده و فرهنگ‌ساز باشد. در آن مقطع هنوز بحث اختلاس مثل امروز پررنگ نبود ولی ما در فیلم «پاداش سکوت» به آن اشاره کردیم. این وظیفه هنرمند است که از جامعه خودش جلوتر باشد و با آثارش هشدار دهد و مدیران موظف هستند که از این آثار حمایت کنند.  

این تهیه‌کننده سینما در پایان با اشاره به مخاطب‌شناسی سینمای دفاع مقدس گفت: یک اتفاقی در این کشور رقم خورد به نام دفاع مقدس که مربوط به دهه شصت بود. کسی که امروز به سینما می‌رود متولد دهه هشتاد است. طبیعی است که مخاطب امروز سینما هیچ شناختی نسبت به موضوعات دفاع مقدس ندارد و نمی‌تواند با واژه‌ها و آرمان‌های آن نسل همزادپنداری کند. جوان امروز که نه جنگ را دیدند و نه اسمی از آن شنیدند نمی‌توانند ذهنیت درستی نسبت به فیلم‌های این حوزه داشته باشند. یکی از دلایل عدم آگاهی نسل امروز هم رشد بیش از حد فیلم‌های طنز سخیف است که به نوعی باعث تغییر فرهنگ جامعه شده است.

سینماپرس: برنامه نمایش آنلاین آثار منتخب سینمایی و مستند ۲ بخش «جشنواره جشنواره‌ها» و «مدافعان سلامت» در چهارمین روز برگزاری شانزدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم «مقاومت» اعلام شد.

سینماپرس: مدیر مرکز تئاتر مولوی در واکنش به آمار ارائه شده در لیست شفاف‌سازی حمایت‌های صورت گرفته اداره کل هنرهای نمایشی از تئاترها در سال گذشته میزان حمایت از آثار دانشجویی را تأسف‌برانگیز دانست.