بایگانی اسفند 8, 1397

مستند «مادرانه» به کارگردانی علیرضا باغشنی روایتگر تلاش جمعی مادرانه است که دست در دست کودکان خود برنامه‌های جمعی جذاب و بانشاط برای رشد و تربیت فرزندانشان برگزار می‌کنند.

کارگردان این مستند گفت: یکی از فعالیت هایی که علاقمند بودم درباره آن فیلم بسازم فعالیت های خودجوش مردمی است که نه به جایی متصل هستند و نه از جایی خط می گیرند. این افکار در ذهن من بود تا اینکه دوستانی که در حوزه مادری، بحث فرزند و بازی کار می کنند گروه مادرانه را در همین زمینه به من معرفی کردند.

وی افزود: این گروه در تهران حضور دارند و به صورت خودجوش فعالیت های فرهنگی خوبی انجام می دهند. ویژگی این گروه ها این بود که همه اعضای آنها جوان، انقلابی و متدین بودند. نکته مهم اینکه آنها در مورد هویت مادری در حال فعالیت بودند که این هویت تقریبا در جامعه امروز ما فراموش شده است. مادر بودن دور افتاده و هویت هایی چون دانشجو، دکتر، مهندس، بازیگر بودن و … جای مادر بودن را پر کرده است.

باغشنی خاطرنشان کرد: مسئله دیگر این بود فعالیت هایی که این مادران انجام می دهند جمعی و گروهی است. کنار هم جمع می شوند و برای مادری کردن با هم همکاری می کنند. البته در کنار این فعالیت ها، آنها زمینه های رشد فرزندان خود را نیز فراهم می کنند.

وی اضافه کرد: کارگردانی مستند «مادرانه» برعهده من بود. اما پشت صحنه این جریان، دوستانی قرار داشتند که در خانه هم بازی، دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی فعالیت می کنند و آنها بودند که به من در این زمینه کمک های فراوان و بسیار خوبی کردند. کشف اولیه گروه مادران نیز توسط آنها انجام شد.

این کارگردان با ارائه توضیحاتی در مورد فعالیت های گروه های مادرانه یادآور شد: این گروه ها فعالیت های گسترده و برنامه های مختلفی را برگزار می کنند و من برای حضور در این جلسات از مشهد به تهران آمدم و از آنها خواستم فعالیت ها و اقدامات خود را برای من توضیح دهند.

باغشنی پیرامون پژوهش های انجام شده برای ساخت این مستند اظهار داشت: پژوهش مستند «مادرانه» از آبان ماه سال جاری آغاز شد و بعد از سه هفته در آذرماه وارد مرحله تصویربرداری ساخت آن شدیم. مرحله تصویربرداری ۱۰ روز در تهران طول طول کشید و سپس کار تدوین آن در مشهد انجام شد و پس از ۵۰ روز مستند آماده نمایش شد.

این کارگردان توضیح داد: مستند «مادرانه» پس از نهایی شدن، چهارشنبه اول اردیبهشت ماه در مراسمی در سالن سوره حوزه هنری رونمایی و سپس اکران شد.

این مستندساز با اشاره به سختی های موجود در مسیر تولید «مادرانه» تصریح کرد: یکی از سختی های این کار، حضور من به عنوان یک کارگردان مرد در جمع های زنانه بود که این مشکل یکی از بزرگترین مسائل ما در مسیر ساخت این مستند بود که البته به همراه همسر خود در این جمع ها حضور پیدا می کردم تا در نهایت این فیلم را به پایان رساندم.

وی خاطرنشان کرد: این مستند بستر رشد مادر و کودک در کنار یکدیگر را به تصویر کشیده است و آنها باید در کنار هم قرار داشته باشند، کنترل کردن فضایی که ۱۵ خانم به همراه ۳۰ تا ۴۰ کودک در آن حضور داشته باشند کار بسیار سخت و دشواری بود که این موضوع مشکل دیگری در مسیر ساخت این مستند بود. البته خداوند کمک کرد و شاهد بودیم که در جریان ساخت این مستند مادران و بچه ها خیلی حضور دوربین را احساس نکردند.

این کارگردان اضافه کرد: برای ساخت این مستند با چند گروه مادرانه روبرو بودیم و به دلیل اینکه برای تولید این فیلم محدودیت داشتیم از مادرانه هایی تصویربرداری کردیم که در زمان تصویربرداری ما برنامه و فعالیت شاخصی داشتند.

باغشنی پیرامون جمع آوری نظرات مخاطبان یادآور شد: در حوزه جذب و جمع آوری بازخوردهای مخاطبان سیستم خاصی ندارم ولی از همان برخوردهایی که به صورت حضوری با مخاطبان حاضر در مراسم رونمایی و اکران این مستند در حوزه هنری داشتم این نکته را دریافت کردم که در وهله اول مادران از تماشای این مستند رضایت کامل را داشتند.

وی در ادامه عنوان کرد: از آنجایی نظر عموم مردم اهمیت فراوانی دارد و هدف اصلی من از ساخت مستند «مادرانه» مردم عام جامعه است در نظرسنجی هایی که داشتم مخاطبان نظرات بسیار خوبی راجع به فیلم داشتند و تاثیرات بسیار خوبی را هم از تماشای آن گرفته بودند.

این کارگردان مادران جوان را مخاطبان اصلی این مستند دانست و اظهار داشت: مادران جوان صاحب فرزند کوچک که دغدغه رشد خود و بچه خود را دارند اصلی ترین و مهمترین قشر مورد هدف این فیلم را تشکیل می دهند. اولویت دوم مخاطبان این مستند را تمامی دختران و زنان، حتی آنهایی هم که هنوز ازدواج نکرده اند تشکیل می دهند. ما با این مستند قصد داریم هویت مادری آنها را به این قشر از مردم جامعه یادآوری کنیم. اولویت بعدی خانواده ها و زن وشوهرها هستند تا بتوانند شبیه به این موقعیت های فیلم را درون خانواده های خودشان ایجاد کنند. آخرین اولویت ما مجموعه های خانم ها هستند. زیرا داخل کشور مجموعه های مختلف فرهنگی، دینی و دانشجویی از زنان داریم و می خواهیم به آنها بگوییم که بیایند و جمعی را شبیه مادرانه برای خودشان ایجاد کنند.

باغشنی در پایان تصریح کرد: ساخت مستند «مادرانه» ابتدای راه فعالیت آینده ما در این حوزه است. ما در حوزه مادری و تربیت فرزند برنامه های متعددی را شاهد هستیم اما بحث مادر انقلابی به این شکل در آنها دیده نشده و یا خیلی کم دیده شده است.

سینماپرس: جمال الدین منبری، قطعات خاطره‌انگیزی را برای اجرای جدید ارکستر ملی تنظیم کرده و برخی از آنها را می‌خواند.

این منتقد سینما در گفتگو با خبرنگار سینماپرس افزود: با بسته شدن پرونده جشن پاره موسوم به فیلم فجر و تقسیم جوایز، سینمای بیمار ایران، اکران پر آشوب خود را زیر نظر مافیا با روی پرده رفتن ۷ فیلم جدید از سر گرفته است. ۳ فیلم اجتماعی، یک اثر سیاسی انتقادی، فیلمی کودکانه، یک فیلم تفننی ویک اثر فانتزی، ترکیب فیلم های تازه اکران سینماهستند.

وی ادامه داد: با توجه به انبوه فیلم های اکران شده در آشفته بازار اکران مافیازده سینما جریان غلط فیلمسوزی همچنان ادامه دارد و در این میان اغلب سینماگران غیر وابسته و مستقل قربانی می شوند.

آذین سپس به جدیدترین ساخته سینمایی احمدرضا معتمدی اشاره کرد و گفت: این فیلمساز باز هم با ترکیب فلسفه، زندگی، بازی و سینما، فیلمی به نام «سوءتفاهم» ساخته است. این فیلم، یک اثر معمایی گونه با داستانک هایی پیچیده و سرگرم کننده و کاستی هایی در سینماسازی اندیشه های انسانی و فلسفی فیلمساز است.

وی افزود: معتمدی که کم وبیش قاعده بازی در سینما و فیلمسازی با چاشنی فلسفه را آموخته با استفاده از عناصر شک وتردید و سوءتفاهم میان واقعیت، تخیل، توهم و بازی سینمایی، یک  نوع بازی سینما، حقیقت بالای متوسط با کارگردانی، فیلمنامه و بازی های به نسبت جمع وجور ساخته است. در کل باید بگویم «سوءتفاهم» در سرگرم سازی مخاطب ناموفق نیست اما اثری درخشان هم برای سینما محسوب نمی شود.

این مدرس سینمای کشور در ادامه به یکی دیگر از فیلم های تازه اکران شده اشاره کرده و گفت: غلامرضارمضانی یک سینماگر تجربه گرا با گرایش به ساخت فیلم های کودک ونوجوان است. او که کارگردانی ۱۱ فیلم سینمایی و ۹ کار تلویزیونی را در کارنامه هنری خود دارد، در تازه ترین فیلمش که یک اثر ویدیویی به نسبت سرگرم کننده است، باسوژه ای نخ نما وتکراری وساختاری متوسط، بازهم به قشر کودکان پرداخته است.

وی ادامه داد: فیلم «ضربه فنی»، عمدتاً یک فیلم معمولی است وگرچه جوایزی ازجشنواره دکوری کودکان ونوجوانان کسب کرده است، ولی فیلمی متمایز و متفاوت نیست و چیز نویی برای مخاطبانش ندارد و قطعاً نمی تواند با استقبال کودکان و نوجوانان مواجه شود.

آذین سپس به یکی دیگر از فیلم ها اشاره کرد و گفت: «مأموریت غیرممکن» ساخته یعقوب غفاری، یک فیلم شبه جاسوسی و حادثه ای و کپی وهجو سری فیلم های «مأموریت غیرممکن» با بازی تام کروز است. این فیلم که با نگاه به گیشه ساخته شده، اثری زیر متوسط است و حتی در داستان گویی و سرگرم سازی تماشاگر چندان موفق نیست. فیلمنامه ضعیف، تیپ سازی سطحی به جای شخصیت پردازی، کارگردانی کم مایه و بازی های معمولی ازویژگی های «مأموریت غیرممکن» است.

این منتقد ادامه داد: «هت تریک» چهارمین فیلم سینمایی رامتین لوافی، درکل درامی پرداخت شده است. این فیلم سوژه، مضمون، فیلمنامه و کارگردانی فکر شده دارد و بازی های بازیگرانش به استحکام و جذابیت فیلم افزوده است.

آذین با بیان اینکه عنصرتصادف و تصویرسازی از انسان های مختلف باتفکرات و شخصیت های مختلف، درموقعیت های جدید، مساله اصلی داستان فیلم لوافی است اظهار داشت: این سینماگر که می کوشد گام در مسیر فیلمسازی اصغر فرهادی بگذارد، در فیلمسازی ناموفق نیست. فیلم «برلین منفی هفت» او، جوایزی به دست آورده و «هت تریک» هم فیلمی قابل تأمل است.

وی سپس به ساخته بایرام فضلی اشاره کرد و گفت: «جن زیبا» تولید مشترک ایران و ترکیه و یک فیلم تجارتی، تفریحی، گیشه ای و فانتزی گونه است که با استفاده از بازی یک بازیگر شناخته شده خارجی برای جذب مخاطب ساخته شده است. این فیلم از منظر داستان و ساختار هنری و مضمون، چیز تازه ای ندارد و دیگران در سال های دور و نزدیک با بهره گیری ازاین نوع موضوع ها و عوامل به صورت موفق و ناموفق فیلم هایی ساخته اند و «جن زیبا» یکی از همین فیلم های سطحی و بازاری است.

آذین ادامه داد: فیلم سیاسی، اجتماعی و جنجالی «آشغال های دوست داشتنی» ساخته محسن امیریوسفی که پس از ۶ سال به اکران عمومی درآمده است به برخی آدم ها و حوادث و عوارض بعد از فتنه سال ۸۸  و تفکرات و تعلقات نسل های پس از انقلاب می پردازد.

وی افزود: با آنکه این فیلم درتحلیل و بازنمایی رخدادهای مد نظر فیلمساز کم کاراست، ولی درکل فیلمی قابل بحث و نقد است وحرف و قضاوت اصلی درباره کم وکیف آن با مردم است.

آذین ادامه داد: نخستین ساخته سینمایی فلورا سام، بازیگر و نویسنده و کارگردان سریال های تلویزیونی، تجربه ای ناموفق برای او در استفاده از ابزار بیانی سینما نیست. با آنکه ساختار هنری آن هنوز در چنپره مدیوم تلویزیون گرفتار است، اما در مسیر سینما شدن بیراه نرفته و در بازگویی و تصویرسازی سینمایی از درام اجتماعی و خانوادگی «قرارمون پارک شهر» به نسبت خوب عمل کرده است. این فیلم ازنظرگزینش سوژه، نگارش فیلمنامه، کارگردانی وبازی های بازیگرانش درمجموع، اثری مخاطب پسند، سلامت و جمع وجور است.

این منتقد و مدرس سینما در خاتمه این گفتگو افزود: با این همه، باید دید با توجه به نقش موثر مافیا در حمایت ازفیلم های خودی و تبلیغات فیلم ها  و انتخاب مخاطبان، کدام یک ازاین فیلم ها به توفیق مالی واجتماعی دست می یابند!

سینماپرس: «شب سینما» در برنامه بیستم خود، چهارشنبه ۸ اسفند، دیگر بار به موضوع «فمنیسم در سینما» خواهد پرداخت.

سینماپرس: آلخاندرو گونزالس ایناریتو کارگردان مکزیکی به عنوان رییس هیات داوران هفتاد و دومین جشنواره فیلم کن انتخاب شد.

سینماپرس: عبدالرضا اکبری گفت: ارزیابی عوامل برنامه ساز به واسطه نگاه و پسند مردم اهمیت جشنواره تلویزیونی جام جم را بالا می‌برد.

به گزارش سینماپرس، مراسم اختتامیه دومین دوسالانه جایزه پیانو باربد شب گذشته دوشنبه ۶ اسفندماه در سالن خلیج فارس فرهنگسرای نیاوران برگزار شد.

در ابتدای این مراسم بعد از پخش آیاتی چند از قرآن کریم وسرود جمهوری اسلامی ایران محسن خباز مدیر اجرایی جایزه پیانو باربد پشت تریبون قرار گرفت و ضمن تشکر از تمامی عوامل اجرایی و دست اندکاران این دوسالانه گفت: خرسندیم که جایزه باربد با کیفیت مدنظر به لطف پروردگار با همراهی شما به ثمر نشست. دوسالانه جایزه پیانو باربد دومین دوره خود را از روز گذشته به صورت رسمی آغاز و و بیست شرکت کننده اجراهای خود را طی ۲ نوبت در حضور هیات داوران روی صحنه بردند.

وی ادامه داد: خلق این جایزه در دوره اول به اعتبار محمد ملازم هیات مدیره جایزه و به واسطه تلنگر وی طی سال های قبل زده شد. ما امروز در این مکان شاهد به ثمر نشستن تفکر و انگیزه آقای ملازم هستیم.

در بخش دیگری از این مراسم آرش اسماعیلی مدیر هنری این جایزه نیز با یادی از افلیا کمباجیان پیشکسوت پیانو نوازی ایران که با تازگی فوت کرده اند، گفت: به گفته فریماه قوام صدری، خانم کمباجیان با باقی گذاشتن تکیه های از خود به عنوان معلم در شاگردانشان همچنان با ما حضور دارد.

این مدیر هنری بیان کرد: در دوره نخست جایزه باربد سعی کردیم امکان تماس با محیط اصیل خلق موسیقی کلاسیک را فراهم کنیم. از این رو در مدیریت هنری از ایده‌ها و تجربیات لیلا رمضان بهره بردیم و قضاوت درباره کار پیانیست‌ها و آموزش به آنها را نیز به استادان کنسرواتوار شهر پاریس، کارین ظریفیان و کریستوف بوکودجیان سپردیم و برگزیدگان را برای حضور در فستیوالی معظم و تحصیل نزد اساتید صاحب‌نام اروپا، به فرانسه فرستادیم.

وی افزود: در دومین دوره به رویایی دیگر یعنی تور کنسرت و اجرای کنسرتو با ارکستر پرداخت. شرایط را که مهیا یافتیم، درنگ نکردیم و برای برگزیدگان دوره نخست نیز تور کنسرت را برگزار کردیم که در نتیجه آن، بیش از هزار نفر در پنج شهر کشور، شاهد هنرنمایی متین لادانی و محمدجواد بهرامی بودند.

اسماعیلی در پایان گفت: دور دوم جایزه باربد به دلیل شرایط استادان که همگی در تهران حضور داشتند و سهولت در رفت و آمدها و… در تهران برگزار شد اما چون نقطه آغاز جایزه باربد در دوره اول در شیراز بود و ما به آن دلبستگی ویژه ای داریم، جایزه باربد شیراز را طراحی کردیم که اولین دوره آن از سال ۹۸ به صورت دوسالانه برگزار خواهد شد. جایزه باربد شیراز مختص استان های جنوبی کشور شامل فارس، بوشهر، کهگیلویه و بویر احمد، هرمزگان و خوزستان است چرا که شهر شیراز به نوعی نقطه مرکزی برای جنوب کشور محسوب می شود و افرادی که در جنوب هستند، رفت آمد بیشتری به شیراز دارند و آمدن به تهران برایشان سخت خواهد بود.

در ادامه محمد ملازم در سخنانی کوتاه از تیم اجرایی قدردانی کرد و با حضور محسن خباز و آرش اسماعیلی و محمد ملازم از شورای داوری متشکل از رافائل میناسکانیان، گاگیگ بابائیان، ربکا آشوقیان، آرپینه اسرائیلیان، تامارا دولیدزه و امیر صراف با اهدای لوح تقدیر، تجلیل شد.

همچنین در بخش تجلیل ویژه از گاگیگ بابائیان پیانیست پیشکسوت تجلیل به عمل آمد.

بخش پایانی مراسم اختتامیه دومین دوسالانه جایزه پیانو باربد به اعلام برگزیدگان اختصاص داشت به طوری که با قرائت بیانیه هیات داوران، این هیات ضمن قدردانی از بیست شرکت کننده راه یافته به مرحله نهایی، تندیس جایزه و لوح تقدیر خود را در گروه سنی الف به آرین اشرف از شیراز و سید محمدپارسا رییس زاده  موسویان از تهران، در گروه سنی ب به ساغر حاجی محمدجوادی از تهران، در گروه سنی ج به نیما شناوری از تهران و در گروه سنی د به افشین نصرتی از تهران اهدا کردند.

این نوازندگان در آینده از جوایزی چون ضبط و انتشار رسمی اجرای زنده، پرداخت کمک ­هزینه آموزش نزد یکی از اساتید برجسته کشور برای برگزیده‌ گروه الف، جایزه نقدی معادل ۵ میلیون تومان برای نفر اول گروه­ های سنی ب و ج، برگزاری کنسرت در ۶ شهر کشور در سال ۱۳۹۸ برای نفر اول گروه­ های سنی ج و د، اجرای کنسرتو با ارکستر در سال ۱۳۹۸ برای نفر اول گروه سنی د بهره مند خواهند شد.

دومین دوسالانه جایزه پیانو باربد شب گذشته با اجرای کوروش بت فریب، محمدجواد بهرامی، محمدپارسا رئیس زاده موسویان، متین لادانی و نیما شناوری در تهران به کار خود پایان داد.

به گزارش سینماپرس، دومین مهرآیین کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان دوشنبه (۶ اسفند) به نکوداشت فرهاد حسن‌زاده، نویسنده کتاب‌های کودک و نوجوان و نامزد دریافت جایزه آسترید لیندگرن اختصاص داشت.

در این نکوداشت سودابه امینی، شاعر و مدیرکل آفرینش‌های ادبی و هنری کانون، محسن هجری، نویسنده‌ و پژوهش‌گر کودک و نوجوان و شهرام اقبال‌زاده، نویسنده، پژوهش‌گر حوزه‌ی ادبیات کودک و عضو شورای کتاب کودک درباره‌ی ویژگی آثار و شیوه‌ی نوشتن حسن‌زاده سخن گفتند. سخنرانی فرهاد حسن‌زاده، پخش نماهنگی از زندگی او و اجرای موسیقی از دیگر بخش‌های این برنامه بود.

شناخت کامل حسن‌زاده از دنیای کودکان و نوجوانان

سودابه امینی، مدیرکل آفرینش‌های ادبی و هنری کانون پرورش فکری در ابتدای این نشست نگاهی به اهداف کانون از برگزاری چنین نکوداشت‌هایی داشت و گفت: کانون باید خانه‌ی اول هنرمندان، نویسندان و پدیدآورندگان آثار برای کودکان و نوجوانان باشد؛ چراکه در کانون کودکان و نوجوانان می‌توانند با این افراد گفت‌وگو داشته باشند، مربیان کانون با دغدغه و دلسوزی، آثار آن‌ها را می‌خوانند و دیدگاه‌شان را به اعضا منتقل می‌کنند یا کودکان و نوجوانان منتقد نظر خودشان را به پدیدآورندگان آثار منتقل می‌کنند. روندی که باعث می‌شود شکاف بین نسلی از بین برود.

او ضمن اشاره به عضویت حسن‌زاده در کانون استان خوزستان، یادآور شد: امروز موفقیت‌ها و درخشش‌های بین‌المللی حسن‌زاده برای کانون پرورش فکری افتخاری است که عضوش به آن دست یافته است.

مدیرکل آفرینش‌های ادبی و هنری کانون با تاکید بر توجه به قالب‌های مختلف در آثار حسن‌زاده اظهار داشت: توجه به قالب‌های مختلف مانند شعر، موسیقی، فیلم‌نامه‌ و داستان نوجوان از ویژگی آثار حسن‌زاده است. اما مهم‌تر از همه این‌که او جهان کودک و نوجوانان را به خوبی می‌شناسد و با آن‌ها به خوبی ارتباط برقرار و دنیای شیرینی برای‌شان خلق می‌کند.

او افزود: به عبارت دیگر نویسنده‌ی کودک و نوجوان باید دنیای واقعی کودک و نوجوان را به دنیای ایده‌آل نزدیک کند و در اثر خودش به کمال برساند. این رسیدن به کمال به اعتراف خود بچه‌ها که مخاطب هستند، در آثار حسن‌زاده دیده شده است.

امینی در پایان تاکید کرد: هرچند برپایی چنین جلسه‌های نکوداشتی برای بزرگان ادبیات کودک و نوجوان اقدام خیلی خوبی است و هرچه از آن‌ها تجلیل کنیم کم است اما بهتر است این نشست‌ها با حضور کودک و نوجوان امروز برگزار شود. تا هم الگو بگیرند، هم آینده‌ی خوبی را پیش چشم داشته باشند، همانندسازی کنند و از سوی دیگر ببیند این‌ افراد هم مثل آن‌ها شخصیت‌های عادی هستند.

انتخاب درون‌مایه‌ی طنز به عنوان یک واقعیت در آثار حسن‌زاده

در بخش بعدی این نشست محسن هجری، نویسنده و پژوهش‌گر ادبیات کودک و نوجوان حول سه محور بحثی را درباره‌ی آثار حسن‌زاده مطرح کرد.

به گفته‌ی او محور اول، تفاوت بین روایت و واقعیت یا تفاوت بین داستان یا تاریخ است. بعد از این تفاوت می‌رسیم به این‌که نویسنده‌ای که کار داستانی می‌کند چه جایگاهی دارد و در محور سوم حسن‌زاده به عنوان خالق اثر چه نقشی دارد؟

این نویسنده با اشاره به گفته‌ای از پل ریکور، فیلسوف فرانسوی گفت: روایت،  یک ساختار از پیش تعیین شده‌ای است. هر متنی امکان سکونت در جهان را نشان می‌دهد. که کنترل و مهار آن در دست نویسنده و خالق اثر است. اما ما از واقعیت بی‌اطلاع هستیم. نمی‌دانیم آیا حوادث براساس پیش‌بینی ما جلو می‌روند یا خیر؟

او با تاکید بر این‌که نویسنده‌ای که وارد فضای روایت می‌شود جهانی را خلق می‌کند که آن جهان در کنترل خودش است و شخصیت‌ها نگاه و پس زمینه‌ی ذهنی او را به مخاطب منتقل می‌کنند، اظهار داشت: به‌نظر من واقعیت هیچ‌گاه از دست روایت رهایی نخواهد داشت و همیشه روایت در تاریخ اثرگذار است. حتی در گزارش تاریخ هم با روایت روبه‌رو می‌شویم.

هجری ادامه داد: نتیجه این‌که راوی و کسی که داستان‌سرایی می‌کند در جایگاهی برتر از کسی است که خبر یا گزارش واقعیت را ارایه می‌کند؛ چراکه جهانی را مختص به خود خلق می‌کند و مخاطب را به آن دنیا یا جهان درون متنی می‌برد.

به گفته‌ی او از جهان بیرون متنی به عنوان واقعیت نام می‌بریم اما در دنیای درون متن، نویسنده نقش اساسی را بازی می‌کند. برهمین اساس حسن‌زاده به عنوان کسی که در آبادان به دنیا آمده، با جنگ روبه‌رو و ناچار به مهاجرت از شهرش شده در جهان بیرون از متن با این مسایل مواجهه و قرار است قصه بنویسد. به بیان دیگر نویسنده از این جهان به جهان درون متن پناه می‌برد.

این پژوهشگر افزود: در آثار حسن‌زاده نوستالژی دوران کودکی و نوجوانی و فضای زیست او از کودکی و جنگ حضور دارد. اما او می‌تواند تمامی عناصری که در جهان بیرون از متن نمی‌توانسته بیان کند در جهان درون متنی بیان کند.

هجری با اشاره به این‌که همواره داد و ستدی از درون متن به بیرون و از بیرون به درون متن برای همه‌ی نویسنده‌ها وجود دارد، ادامه داد: حسن‌زاده تمامی واقعیت‌ها را به متن خودش می‌آورد و شروع می‌کند به ساختن آرمان‌شهری که خودش در آن ایفای نقش می‌کند.

او با تاکید بر این موضوع که اثر به عنوان پدیده‌ی اجتماعی بر معادلات اجتماعی هم اثر می‌گذارد و نوع نگاه مخاطب بعد از خواندن اثر تغییر می‌کند، اظهار داشت: حسن‌زاده با جنگ، غم، مرگ و…دم‌خور بوده و طبیعی است که دایم این تلخی‌ها را درآثارش منعکس کند. اما او در حد بیان واقعیت‌های بیرونی متوقف نمی‌ماند؛ بلکه زندگی درون متن برای او رنگ و بوی دیگری پیدا می‌کند.

این نویسنده ادامه داد: به تدریج آثار او به سمتی می‌رود که از نوستالژی فاصله می‌گیرد و با مخاطب از تکنولوژی، بازی و شیطنت حرف می‌زند. یعنی نویسنده در واقعیت‌های بیرون از متن متوقف نمی‌شود؛ بلکه جهانی را خلق می‌کند که رنگ و بوی دیگری دارد.

او درباره‌ی محور سوم صحبت‌هایش توضیح داد: نویسنده برای ساختن روایت ادبی دو کار انجام می‌دهد، نخست انتخاب درون مایه و دوم شرح و بسط آن. اما درون‌مایه‌ها چند نوع هستند. به باور بارت تمامی روایت‌های ادبی بر دو قسم عشق یعنی نماد پیوستگی و مرگ یعنی نماد گسستگی هستند. اما به باور من دورن‌مایه‌ی سوم طنز است. حسن‌زاده درون‌مایه‌ی طنز را به عنوان یک واقعیت انتخاب می‌کند. نگاه طنزآمیز به این معنا که مناسبات را از زوایای مختلف می‌بیند.

حسن‌زاده زبان سه نسل را می‌شناسد

در بخش بعدی این نکوداشت شهرام اقبال‌زاده، عضو شورای کتاب کودک، نویسنده و پژوهش‌گر ادبیات کودک سخن گفت.

او با اشاره بر این‌که از طرف قدیمی‌ترین و مستقل‌ترین نهاد ادبیات کودک درباره‌ی حسن‌زاده صحبت می‌کند، گفت: سال‌هاست نقدهایی به شورا مطرح می‌شود که عمدتا مبتنی بر عاطفه و نه سند و حجت است. ما عضو یک خانواده، محل، شهر، جامعه و کشور هستیم. نهاد شورای کتاب کودک مانند یک دریا و یک نهاد مدنی است.

عضو انجمن نویسندگان کودک و نوجوان با تاکید بر بی‌صدا کار کردن حسن‌زاده در کار مدنی افزود: در انتخاب و معرفی نامزدهای جوایزی از این دست مطلقا ارتباط و آشنایی و دوستی افراد مطرح نیست؛ بلکه ویژگی آثار مطرح است.

او ادامه داد: ادبیات کودک ما یکی از قدرتمندترین ادبیات کودک در جهان است. تمامی نامزدهای ما در دوره‌های اخیر همگی خوش درخشیدند. حتی کشورهای غربی هم به اندازه‌ی ما نامزد نداشته‌اند. اما در این‌جا قوت آثار حسن‌زاده منجر به قوت پرونده او و خرد جمعی و عقل نهادی که با دنیا دیالوگ دارد، سبب این انتخاب و نامزدی شد.

به گفته‌ی این نویسنده، حسن‌زاده زاییده و پرورده‌ی اقلیمی از ایران است که در یک قرن اخیر قلب ایران بوده. در حقیقت نویسنده پرورده‌ی اقلیمی است که در آن زندگی می‌کند هرچه آن اقلیم تجربه‌ی بیشتری را به فرد منتقل کند در پرورش او موفق‌تر است.

او با اشاره به پرورش حسن‌زاده در کانون پرورش فکری افزود: عشق و علم اگر به هم گره بخورد آن‌گاه اثر خلاقه از آن بیرون می‌آید.

اقبال‌زاده با تاکید بر نگاه ملی فراگیر حسن‌زاده، اظهار داشت: در این‌که تکنولوژی گفتمان را تغییر داده است شکی نیست. اما حسن‌زاده حد واسط سه نسل است. زبان سه نسل را می‌شناسد. هرچند خواستگاه طبقاتی‌اش به گونه‌ای است که بیشتر به فرودستان نگاه می‌کند.

او در پایان درباره‌ی اهمیت این جایزه تاکید کرد: به اندازه‌ی تمامی تبلیغات شکست خورده رسمی یک جایزه در حوزه‌ی ادبیات کودک برای ما کافی است. همین قلم‌هایی که داریم، که می‌نویسند، نقد می‌کنند و ادبیات کودک ما به حدی از رشد رسیده که امروز دانشگاهی شده است. این امر حاصل گفتمانی است که امثال حسن‌زاده یا هوشنگ مرادی کرمانی ساخته‌اند.

جای خالی کتاب‌های کانون در فروشگاه‌ها!

در بخش پایانی این جلسه حسن‌زاده طی سخنانی گفت: نوشتن برای نویسنده سه وجه دارد. یکی رضایت درونی خود نویسنده است که وقتی می‌نویسد احساس خوبی، خوشی و طراوت به او دست می‌دهد. وجه دوم مخاطبان و در این‌جا کودکان و نوجوانان هستند. وجه سوم، وجه افتخارآمیز ملی و بین‌المللی است. اما این وجه آخر خود سه وجه دیگر دارد.

او در ادامه توضیح داد: در وجه افتخارآمیز ملی و بین‌المللی اسم ایران مطرح می‌شود. آن هم در دورانی که ما نیاز داریم اسم ایران بارها و بارها شنیده شود. وجه دوم ارزش ملی و برگزاری همین نکوداشت‌ها و توجه به این موضوع است.

این نویسنده درباره‌ی ارزش ملی و سه وجه آن اظهار داشت: توجه نویسندگان به ارزش‌های جهانی که برای کودک و نوجوان قایل هستند نخستین وجه آن است. مسایلی که بیشتر کودکان جهان با آن درگیر هستند و یکی از شاخصه‌های این جوایز، توجه کردن نویسندگان به موضوعات کودکان است.

او ادامه داد: دومین وجه، حساس شدن جامعه به ادبیات کودک و نوجوان است. در جامعه‌ی پژوهشی تا مدت‌ها ادبیات کودک و نوجوان جدی گرفته نمی‌شد اما اکنون این حوزه از ادبیات جای خودش را باز می‌کند.

به گفته‌ی حسن‌زاده وجه سوم، ایجاد الگو برای نویسندگان جوان و تازه‌کار است. آن‌ها سعی می‌کنند سطح کیفی کارهایشان را بالا ببرند و همین مساله باعث می‌شود سطح کیفی کارهای ادبیات کودک و نوجوان بالا رود.

او در پایان با اشاره به سابقه، پیشینه‌ و اصالت کانون یادآور شد: اکنون که یکی از اعضای قدیمی کانون به این‌جا رسیده است به این موضوع افتخار می‌کنیم اما باید سوال کنیم آیا اکنون نیز در کتاب‌خانه‌ها به شیوه‌ای کار می‌شود که چند سال دیگر شاهد شکوفایی و رشد نویسندگان یا هنرمندان دیگری باشیم. از همین روی به پرورش خلاقیت فردی اعضا باید توجه کنیم.

حسن‌زاده به عنوان سخن آخر افرود: چرا کتاب‌های کانون در هیچ کتاب‌فروشی نیست؟ ای کاش کانون فکری هم به حال توزیع کتاب‌هایش بکند.

سینماپرس: تجلیل از هوشنگ مرادی کرمانی موضوع چهارمین مهرآیین نکوداشت نامزدهای دریافت جایزه‌ی آستریدلیندگرن در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان است.

سینماپرس: رئیس حوزه هنری گفت: سینمای ایران با انقلاب اسلامی جهش‌های اساسی و آشکاری را تجربه کرده و توانسته است ادبیات و نگاه تازه‌یی را به دنیا معرفی نماید ولی هنوز برای دستیابی به کیفیت ایده‌ال فاصله دارد و می‌طلبد با مجاهدت جوانان سینماگر فضای جدیدی را تجربه نماید.