سینماپرس: رسول بابارضا سینماگر و عضو شوراها و انجمن های سینمای کودک و نوجوان در یادداشتی به تحلیل جشنواره فیلم های کودکان و نوجوانان اصفهان پرداخت.
به گزارش سینماپرس، رسول بابارضا عضو هیات مدیره انجمن تخصصی کودک و رسانه، عضو انجمن خانه حمایت از فیلم کودک و نوجوان، عضو آسیفای ایران، عضو صنف انیمیشن خانه سینمای ایران و تهیه کننده و کارگردان فیلم انیمیشن در یادداشتی به بررسی وضعیت سینمای کودک و برگزاری جشنواره ها به ویژه جشنواره فیلم های کودکان و نوجوانان اصفهان پرداخته است.
متن یادداشت بدین شرح است: «اینجانب رسول بابارضا در طی سال های گذشته با پیگیری جشنواره و همچنین شرکت در آخرین دوره جشنواره از سوی انجمن «تخصصی کودک و رسانه» در بخش «جلوه گاه هنر» صاحب تجربیاتی شدم که به آن در ذیل اشاره خواهم کرد.
سیاست های کلی جشنواره طی دوره های متمادی تقریبا ثابت بوده مگر در خصوص مکان اصلیِ برگزاری جشنواره که بنا به ضرورتهایی در چند دوره به کرمان و همدان منتقل شد، این جابجایی به سیاست کلی جشنواره که همانا ماهیت اصلی آن که حمایت از فیلم کودک و نوجوان بود، لطمه چندانی وارد نکرد ولی شهر اصفهان با توجه ظرفیتها و استعداد های جهانیِ موجود برای این رویداد بین المللی بهترین شهر قابل تصور برای این جشنواره هچنان خواهد بود.
مهمترین مطالبه سینمای کودک و نوجوان که مورد تفاهم کلی سیاست گذاران و فیلمسازان کودک و نوجوان است، نگاه حمایتی از طرف دولت به سینمای نحیف کودک و نوجوان است.
آنچه در آخرین دوره جشنواره بیش از پیش نظرها را به خود جلب کرد رشد کمی بیندگان و مخاطبین سینما با تدبیر مسئولینِ جشنواره و مدیران شهر اصفهان بود که به نظرم مهمترین فعالیت از وجه حمایتی سینمای کودک و نوجوان می باشد. این فعالیت برای آموزش و آشنایی تماشاگران با سینمای کودک و نوجوان و صرف هزینه و وقت برای تماشای فیلم در فضای سینما، بسیار اهمیت دارد و باید در برنامه های حمایتی از سینمای کودک و نوجوان نگاه ویژه به آن شود. بطور کلی چرخه ی صنعت سینما با تماشاگر آن یا همان «سینما روها» کامل میشود، در واقع با این فعالیت حمایتی علاوه بر حمایت از سینمای کودک و نوجوان در چشم انداز کلی و دولتی به ترویج فرهنگ تماشاگران برای رفتن به سینما و تماشای فیلم در فضاهای جمعی و فرهنگی کمک بسزایی کرده است. استمرار و تمرکز برای برگزاری جشنواره در شهر اصفهان با هویت تاریخی و فرهنگی شاخص آن توانسته برای منزلت این جشنواره نقش بسزایی در ارتقای ماهیت فرهنگی این رویداد فرهنگی و بین المللی ایجاد کند بخصوص آنکه این شهر بعنوان شهر دوستدار کودک و نوجوان در جهان نیز شناسایی میشود. شهر اصفهان با همراهی جشنواره کودک و نوجوان با همه کاستی ها که بطور کلی کشور ما با آن درگیر است، توانسته هویتی مستقل را برای سینمای کودک و نوجوان در سطح داخلی و خارجی عمومیت بخشد تقریبا همان چیزی که شهر کن یا ونیز و … پس از سالها فعالیت به سینمای جهان معرفی کرده است، امیدوارم مدیران شهر اصفهان و بخصوص شورای شهر اصفهان به آن توجه داشته و این مهم را تبدیل به قانون جاری و دائمی کنند تا با تعویض مدیریت ها و سلایق مدیریتی این وظیفه مستمر (برگزاری جشنواره فیلم و کودک ونوجوان اصفهان) برای شهر اصفهان همواره و دائمی باشد.
با طرح موضوع فوق برای خصوص جشنواره کودک و نوجوان اصفهان جهت پیگیری اهداف دو خاستگاه عمده را می توان متصور شد، یکی از وجه مطالبات شهری و ساکنین آن شهر (شهروندان) و از وجه دیگر صنعت سینما که همان مطالبه اصلی سینماگران کودک و نوجوان در سراسر کشوراست.
المپیاد فیلمسازی، داوری فیلم ها توسط کودکان و نوجوانان اختصاص سینماهای شهر به جشنواره و انواع و اقسام برنامه های اصلی و جنبی و … که الان در حافظه ندارم، تمامی این موضوعات مختلف جشنواره تا جایی که ناظر آن بودم توسط تیم ها و افراد همان شهر مدیریت و اجراء میشد و نمایشی از یک رویداد با اهمیت داخلی و خارجی با شکل و شمایل اصفهانی آن اجراء شد، اصفهانی که ماهیتاٌ داری هویت فرهنگی و تاریخی دیرینه است و ارائه خدمات فرهنگی در قالب این جشنواره طی چندین روز برای مطالبه گران یا همان شهروندان اصفهان تا آنجایی که من شاهد بودم به نحوی ارزنده و درخور با توجه به شرایط حال حاضر انجام شد، اگر نقص یا کاستی در آن باشد آنان که از شهرهای دیگری مهمان بودند متوجه چیزی نشدند و در خصوص کاستی ها به نظرم شهروندان و مدیران شهر اصفهان خودشان تدبیر و مدیریت خواهند کرد تا در سال آینده جبران شود، به هر این شهر و شهروندان آن مطالبه فرهنگی خود را با مدیریت شهری در میان خواهد گذاشت و حتما را حل های نیز خواهند داشت.
از وجه حرفه ای، جشنواره کودک و نوجوان، آنچه مطالبه سینماگران داخلی و بعضاً خارجی است و یا از منظر صنعت سینمای کودک و نوجوان باید گفت این بخش از جشنواره با مدیریت بنیاد سینمایی فارابی و دبیر جشنواره با تجربه مدیریتی طی سالهای گذشته در وضعیت متوقف با برنامه های تجربه شده از قبل، و با کمترین ریسک ارزیابی میشود، البته باید پذیرفت که این مسئله دامنگیر تمامیت و مدیریت کلان سینمای ایران نیز است.
در این جشنواره خبری از نگاه نوآورانه مبتنی بر شناخت از فنآوری ها نوین نبود، آنچه که بتواند جایگزین چرخ دنده های کهنه در صنعت سینمای ایران شود، منظور نظر خدمات جانبی مثل نوع رزور و بلیط فروشی بروی سایت یا ارائه کارتهای هوشمند برای مهمانان یا … نیست، بلکه آنچیزی که به رونق صنعت سینمای کودک و نوجوان به لحاظ نگرش جدید در جذب سرمایه برای تولید و مکانیزم پخش و فروش فیلم کمک موثر کند، انصافاً شاهد بارقه های از معرفی الگوهای جدید بودیم بطور مثال نمایش تولیدات مجموعه انیمیشن های «کودک آنلاین» و یا اختصاص جایزه ای خاص به یک فیلم سینمایی با عنوان «کسب و کار» و جایزه و معرفی تهیه کننده ای بعنوان «کارآفرین» این نشانگر دغدغه های مدیریت کلان سینمای ایران است که در حد بضاعت خویش و سینمای کودک با ارائه این نشانه هایی بدنبال ایجاد نگرشهای جدید در صنعت سینما و بخصوص سینمای کودک و نوجوان است، ولی مهمترین موضوع در نوآوری و کار آفرینی «مقیاس پذیری» است آنچه که در این رویداد مغفول ماند، یعنی قابل تعمیم و توسعه بودن الگوها و مدلهایی که معرفی میشود. سینماگران ما با پیگیری جشنواره در همین حدود و بعضاعتی که ارائه شد (کودک آنلاین و جایزه کسب و کار و کارآفرینی) به هر حال باید بتوانند الگوهای معرفی شده را تحلیل یا ارزیابی کنند و جایگاه خود را در این الگوها که بعنوان نوآوری به سینما معرفی میشود پیدا کنند، در این جشنواره، کودک آنلاین و بدنبال آن تاسیس مرکز نوآوریهای سینمای ایران حرفی برای گفتن با سینماگران نداشت، ویا فرصتی برای ارائه آن برایشان پیش بینی نشده بود و جای داشت که در این جشنواره در درجه اول این رویکرد و عملیات شناسایی شود و در پی آن تحلیل و آسیب شناسی شود، جشنواره کودک و نوجوان بهترین موقعیت را در سطح ملی آن برای ترویج و ایجاد گرایش با معرفی الگوهای نوآورانه در بین سینماگران کودک و نوجوان دارد ولی متاسفانه به آن نپرداختند، از آنجایی که متولیان کودک آنلاین، این جشنواره را برای رونمایی از تولیدات خود انتخاب کرده بودند، توقع میرفت تا در ایام جشنواره بسته ای از تجربیات چه موفق یا ناموفق از این رویداد به نمایش گذاشته میشد، به هر حال آنچه که بعنوان وظیفه دبیر جشنواره از وجه مطالبه سینمای ملی و حرفه ای میتوان عنوان کرد در این بخش با کاستی همراه بود، هرچند که خوشبختانه، مدیریت بنیاد فارابی با همین تفکر و جلوه گری گاه به گاه این نوع از عملکرد در مدیریت سینمای ایران هستند که با حمایتهای خود پیگیر اجرای ایده ها و طرح های نوآورانه طی دو سال اخیر نیز بودند.
مطالبه ی دیگر سینمای حرفه ای از جشنواره، در بخش بازار فیلم و آنچه که بعنوان تبادلات بین المللی فروش و پخش فیلم محسوب میشود با توجه به مهمانهای خارجی بعنوان داوران و صاحبان فیلم در شرایط و وضعیت حال حاضر کشور و تحریم ها مطلوب به نظر میرسید، و این بخش از جشنواره با نگاه کلی فارغ از وجه فرهنگی جشنواره برای کشور طرح موجهات سیاسی بهمراه دارد، و هر ایرانی از آن قافل نیست و میپذیرم در شرایط حاضر تبادلات مالی در سینما با دیگر کشورها دچار مشکل هستیم، از این رو مهمترین و با تجربه ترین مهمان خارجی (اهل صربستان)، تبدیل به سفارش دهنده برای تولید نوعی از فیلم ها به اصطلاح با بودجه کم و جشنواره ای شده بود و بدنبال این نظریه نیز یک اتفاق نظر در بین فیلمسازان داخلی و پخش کننده گان خارجی برای تولید و پخش این نوع از فیلم های ارزان قیمت و جشنواره ای با مخاطب خاص ایجاد شد، از همین رو جای فیلم های تجربی با موضوع کودک و نوجوان «سینما تجربه» بسیار خالی بود.
حضور انجمن های تازه تاسیس و تخصصی سینمای کودک و نوجوان مانند: انجمن تخصصی کودک و رسانه – انجمن حمایت از فیلم کودک و نوجوان – انجمن توسعه سینمای کودک و نوجوان – و انجمن های باسابقه تر آسیفا ایران – سیفژ- و…بخصوص سه انجمن تازه تاسیس اول در جشنواره اصفهان برای اولین سال یکی از نکات قابل توجه در این جشنواره بود، با توجه اهداف و فعالیتهای مستقل هر یک از این انجمنها میتوان توقع داشت تا در سالهای آتی این انجمن ها عهده دار وظایف جدیدی در اکثر رویدادهای مهم با موضوع سینمای کودک و نوجوان باشند، در طول جشنواره شاهد اتفاقات کوچکی از طرف این انجمن ها بودیم، ولی ایجاد و اجتماع کثیری از فعالان سینمای کودک و نوجوان در قالب این انجمن ها میتواند یکی از مهمترین نمودهای مشارکت مدنی و مطالبه گری حرفه ای و صنفی از طرف سینمای کودک و نوجوان در کلیت موضوعات سینمای ایران باشد، و مدیریت های دولتی در این تعامل، میتواند بهترین راه حل ها را در آنچه که بعنوان مسئله سینمای کودک و نوجوان شناخته میشود از هم افزایی و هم اندیشی این انجمن ها بدست آورد.
جشنواره سینمای کودک و نوجوان اگرچه به لحاظ تقویم اجرایی برای مجریان آن پایان یافته است، اما تا سال آینده انجمن های تخصصی سینمای کودک و نوجوان با شناختی که از اهداف و فعالیتهای یکدیگر یافته اند و با همگرایی در تبیین سیاست ها، ارائه تحلیل و نقد در پی ارتقای تولیدات و جشنواره در سال آتی خواهند بود.
یکی از مهمترین وظایف این انجمن ها نقش نظارتی و تحلیل وضعیت موجود سینمای کودک و وجوان است و ارائه روش های ارتقا بخش که کمک به سینمای کودک و نوجوان باشد، خوشبختانه مدیریت فعلی بنیاد فارابی تاٌمل و همکاری خود را با این انجمن ها آغاز کرده و امیدواریم با ظرفیتهای تجمیع شده در قالب این انجمن ها شاهد رویدادهای موثر در عرصه سینمای کودک و نوجوا ن باشیم،
در آخر،
حذف بخش «مسابقه فیلمنامه نویسی» از جشنواره کودک و نوجوا ن از یک نگاه نشانگر این است که مدیریت دولتی با صراحت و صدای بلند اعلام میکند که ما: فیلمنامه های مناسب به تعداد بسیار در مخزن داریم، راه حلی برای تولید و ساخت این فیلمنامه ها را طلب میکنیم، همچنین هر ساله تعداد بسیاری فیلمنامه خوب و جدید دریافت میکنیم اما بضاعت سرمایه دولتی برای تولید و حمایت های مالی جوابگوی توقع سینماگران کودک و نوجوان نیست، راههای نرفته هم بسیار است و در توان مدیریت دولتی با این بودجه اندک نفتی، نیست تا تجربه های پر ریسک را انجام دهد، و لذا انجمن های تخصصی سینمای کودک و نوجوان با ارائه روشهای و مدلهای جدید در تامین سرمایه، ایجاد امکانات تولید برای ساخت، همچنین نمایش و فروش هر چند پرریسک و شاید همراه باشکست اما قابل اجرا وارد میدان شوند و چه بسا که حمایت محدودی هم از طرف دستگاهها و مدیریت دولتی انجام شود. مدیریت دولتی قادر به انجام فعالیت ها نوآوانه و پرریسک در مسیرهای جدید و پرچالش نبوده و نیست، نمیتوان این توقع را هم داشت که منابع و امکاناتِ دستگاههای دولتی برای انجام رویدادهای و اقدامات فناورانه یا نواورانه صرف شود چرا که مبنای قضاوت و داوری به حاصل و خروجی مورد نظر نمی انجامد مانند آنچه که در رویداد «رویازی» و «خلق ایده» اتفاق افتاد. از این رو نقش آفرینی و ایفای نقش برای انجمن های تخصصی در حوزه سینمای کودک و نوجوان در این دوران بسیار موثر خواهد بود.
یکی از عمده تجربه های جمعی با حضور سینماگران حوزه کودک و نوجوان که در جشنواره و در کنار اتفاق نظر این انجمن های سینمایی کودک و نوجوان شکل گرفت، این بود که اول از همه تا جایی که میتوانیم باید به دولت فشار بیاوریم که از سینمایی کودک و نوجوان حمایت کند، از طرفی نیز با اتکا به این انجمن های خود جوش و تازه تاسیس، بدنبال راهها و الگوهای دیگر برای ایجاد رونق در تولید فیلمهای کودک و نوجوان، بعنوان کسب وکار دائمی و مستمر، توسعه پذیر – فرهنگی – اقتصادی – خلاقانه و کارآفرینآنه باشیم، و برای هر یک از واژه های ادعا شده در این متن و هر متن دیگر پشتوانه تفکر برای طراحی و اجرای برنامه ای را داشته باشیم و بر خلاف متن و واژاه هایِی که در احکام صادره از طرف بالادستی ها به پایین دستی ها در مقامات دولتی و بخصوص نهادهای فرهنگی و سینمایی، ایراد میشود این انجمن ها در کنار هم برنامه ها و طرح هایی برای ارائه و انجام در مسیر رشد سینمای کودک و نوجوان داشته باشیم.
امیدوارم با پر رنگ تر شدن نقش انجمن ها و بخصوص انجمن هایی که بدون حمایت از طرف نهادها و بنیادهای دولتی ایجاد شده اند در سالهای آتی مدل جدیدی از همکاریهای دستگاههای دولتی با انجمن ها بتواند تا حدودی توقع سینمای کودک و نوجوان را مرتفع سازد. ان شاالله»
