مدیر فنی

به گزارش سینماپرس، «سید محمد نادری» رئیس سازمان هنری و امور سینمایی دفاع مقدس و مقاومت در ابتدای نشست با گرامیداشت یاد شهدای دفاع مقدس و محور مقاومت عنوان کرد: جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه رسام با محوریت دفاع مقدس و مقاومت ششمین دوره خود را طی می‌کند. رویکرد ما در این جشنواره جلوگیری از فراموشی و تحریف تاریخ دفاع مقدس است. در این راستا تولید و خلق آثار هنری یکی از روش‌های خلاقانه برای حفظ و صیانت تاریخ است.

وی افزود: در شرایطی که دنیا نسبت به حوادث منطقه بی‌تفاوت است و مقابل جنایت‌های رژیم صهیونیستی سکوت کرده است در این موقعیت ما با ابزار سینما و هنر باید توجه جهانیان را به خود جلب کنیم. نزدیک به ۲۲۲ خبرنگار در غره شهید شدند. در کجای جهان رسم است که خبرنگار، پزشک، کودکان و … را در جنگ شهید کنند؟ وظیفه ما در این شرایط تبیین همین جنایت‌ها است. امروزه دشمن با قدرت و ابزاری که در اختیار دارد مانع از انتشار اخبار می‌شود اما شما رسانه‌ها و هنرمندان باید این اخبار را به گوش همگان‌ برسانید.

رئیس سازمان هنری و امور سینمایی دفاع مقدس و مقاومت عنوان کرد: جشنواره فیلم کوتاه رسام ۶ و ۷ خرداد در استان کرمان و شهرستان سیرجان برگزار خواهد شد. رسام آغازگر یک جریان‌ موثر، هدفمند و بابرنامه خواهد بود. ما در ستاد برگزاری جشنواره خیلی دنبال شعار دادن نیستیم اما مطمئنا همه‌ ظرفیتمان را به کار می‌گیریم.

مازندرانی در ادامه نشست بیان کرد: یکی از اهداف ما در ششمین دوره جشنواره رسام این است که می‌خواهیم ‌ پرچمدار جریان حمایت از مقاومت باشیم. ما به دنبال ترویج فرهنگ مقاومت و دفاع مقدس هستیم و معتقدیم بهترین زبانی که می‌توانیم مظلومیت مردم لبنان، یمن و فلسطین را به گوش جهانیان برسانیم، فیلم است.

وی درباره انتخاب کرمان توضیح داد: ما تاکنون ۵ جشنواره را در استان خوزستان برگزار کردیم و امسال بنا به دلایلی کرمان به عنوان پایتخت مقاومت ایران معرفی و جشنواره نیز در این استان برگزار خواهد شد.

دبیر رویداد درباره تعداد آثار رسیده به دبیرخانه بیان کرد: نزدیک‌ به ۹۵۵ اثر از تولیدات هنرمندان داخل و خارج از ایران به دبیرخانه ارسال شد. از این میان ۹۳ اثر توسط هیئت انتخاب معرفی شدند. داوران نیز ۲۵ اثر را به عنوان آثار نهایی در ۶ بخش مستند، داستانی، انیمیشن، ۱۸۰ ثانیه‌ای، نماهنگ و دانش آموزی انتخاب کردند.

وی بیان کرد: ما امسال تندیس «ققنوس حقیقت» را به یاد شهدای خبرنگار دفاع مقدس به یک خبرنگار شاخص تحت نظارت معاوت خبر صداوسیما تقدیم خواهیم کرد. در مراسم اختتامیه از خانواده‌های ۲۰ شهید دفاع مقدس تجلیل خواهیم کرد. همچنین از تعدادی از پیشکسوتان سینمای دفاع مقدس تجلیل می‌شود.

دبیر جشنواره تصریح کرد: خبرنگاران و هنرمندانی که در این رویداد حضور پیدا می‌کنند میثاق‌نامه‌ای را تنظیم کردند و از خبرنگاران شهید و مردم‌ مظلوم فلسطین، یمن و لبنان حمایت می‌کنند. در طول برگزاری جشنواره با هماهنگی تهیه‌کنندگان ۳ فیلم «پیشمرگ»، «اسفند» و «دست ناپیدا» در سیرجان به نمایش درمی‌آیند. همچنین امسال قرار است در کنار حمایت مادی از برگزیدگان جشنواره، سازمان از نفرات برتر جشنواره در تولید یک‌ فیلم کوتاه حمایت کند.

وی تاکید کرد: با هماهنگی معاونت سیاسی صداوسیما قرار است در مراسم اختتامیه ارتباط زنده تصویری با خبرنگار اعزامی‌مان در لبنان، غزه و یمن داشته باشیم.

نادری درباره همپوشانی و همزمانی جشنواره فیلم کوتاه رسام با جشنواره فیلم مقاومت عنوان کرد: جشنواره رسام یک رویداد تخصصی در حوزه فیلم کوتاه است. جشنواره فیلم مقاومت یک جشنواره مهم و جریان‌ساز است و در این دوره استثنا این ۲ رویداد با هم تلاقی زمانی داشتند.

مازندرانی در پاسخ به این پرسش که چند درصد از آثار جشنواره رسام‌ فیلم‌های جدیدی هستند که در رویدادهای دیگر حضور نداشته‌اند، توضیح داد: ظرفیت فیلمسازی در کشور ما محدود است و میزان تولید فیلم کوتاه در کشور سالانه از ۴۰۰-۵۰۰ فیلم بیشتر نیست. جشنواره ما موضوعی است و ما فقط در حوزه دفاع مقدس و مقاومت آثار را دریافت می‌کنیم و امسال بخش دانش آموزی را هم به جشنواره اضافه کردیم. طبیعتا ممکن است تعدادی از آثار این جشنواره با رویدادهای دیگر همپوشانی داشته باشند.

نادری در ادامه این بخش تصریح کرد: این امر طبیعی است و در جشنواره فیلم‌ مقاومت هم بسیاری از آثاری که اکران می‌شوند در جشنواره فیلم‌ فجر حضور داشتند. رسالت جشنواره پاسداشت و تکریم‌ هنرمندانی است که در این حوزه قلم می‌زنند و آثار خلق می‌کنند. در نتیجه در این حوزه تا میزانی که در توانمان باشد رویداد برگزار می‌کنیم و از این جریان حمایت می‌کنیم.

دبیر جشنواره درباره دلیل کم بودن تعداد آثار ارسال شده به جشنواره گفت: در دوره اول و دوم فراخوانی که اعلام می‌کردیم روی پلتفرم‌هایی بود که همه فیلمسازان جهان به آن دسترسی داشتند. در این راستا دیدیم که برخی آثار اصلا ارتباطی با مقاومت ندارند و سعی کردیم فراخوان ما فقط در پلتفرم‌هایی باشد که مخصوص مقاومت هستند. درنتیجه امسال ۱۰۰ درصد آثار متناسب با مقاومت است.

نادری در پایان گفت: آمارسازی کار سختی نیست اما ما صادقانه می‌گوییم که ۴۰ اثر در بخش بین‌الملل برای ما ارسال شد. می‌دانیم‌ که‌ تعداد آثار کم است و فراخوان جشنواره باید به صورت گسترده‌تر منتشر شود. ما تمام ضعف‌ها و کم و کاستی‌ها را می‌شناسیم و به آن واقف هستیم اما هدف جشنواره این است که بین هنرمندان و رسانه ارتباط ایجاد کند.

سینماپرس: مراسم بزرگداشت روز جهانی موزه‌ها صبح امروز یکشنبه ۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۴ با حضور جمعی از مدیران فرهنگی و پژوهشگران برجسته، در سالن همایش‌های موزه ملی ایران برگزار شد.

سینماپرس: مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی در جریان بازدید از غرفه انتشارات بنیاد سینمایی فارابی در سی و ششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران بر ضرورت توجه و اهتمام ویژه به تألیف و ترجمه آثاری در حوزه مطالعات فیلم و مخاطب‌شناسی گونه‌های سینما و واکاوی دقیق ضرورت‌های حوزه نشر کتب سینمایی تأکید کرد.

به گزارش سینماپرس، چهارمین نشست خبری ابراهیم حیدری، قائم‌مقام و سخنگوی سی‌وششمین نمایشگاه کتاب تهران، با حضور مظاهر بابایی، مدیر کارگروه فناوری اطلاعات و اطلاع‌رسانی، ظهر امروز یکشنبه ۲۱ اردیبهشت در نیم‌طبقه شبستان مصلای امام خمینی (ره) برگزار شد.

ابراهیم حیدری در ابتدای این نشست گفت: با توجه به درخواست ناشران و مخاطبان، تلاش می‌کنیم بن حضوری را در نمایشگاه داشته باشیم. تیم فنی ما در حال بررسی و رایزنی با ناشران هستیم و امیدواریم این خبر خوب زودتر عملی شود.

وی افزود: براساس مأموریت و رویکرد معاونت امور فرهنگی و ترویج کتاب‌خوانی همچنین عدالت در توزیع کتاب، مسابقه جایزه بزرگ «بخوانیم برای ایران» از امروز، یکشنبه (۲۱ اردیبهشت) آغاز می‌شود. کسانی که در نمایشگاه حضور دارند، می‌توانند در این مسابقه شرکت کنند. جایزه این مسابقه ۵۰۰ میلیون تومان برای ۵۰۰ نفر است.

قائم‌مقام سی‌وششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران درباره آمار فروش گفت: مجموع فروش در دو بخش مجازی و حضوری ۱۷۴ میلیارد تومان است که از این مبلغ، ۸۲ میلیارد تومان مربوط به بخش فیزیکی و حدود ۹۲ میلیارد تومان در بخش مجازی فروش ثبت شده است. مرسولات نمایشگاه کتاب نیز تا دیشب، شنبه (۲۰ اردیبهشت)، به تعداد ۱۳۳هزار و ۸۲۷ مرسوله تحویل شده که بخشی از آن به دست مردم رسیده است.

وی تصریح کرد: تاکنون ۱۵۱ هزار و ۲۸۲ نفر از دانشجویان و طلاب، ۱۶ هزار و ۳۵۲ نفر از هیئت‌علمی و اساتید و ۹ هزار و ۵۷۲ نفر از عموم مردم از یارانه نمایشگاه استفاده کرده‌اند.

مظاهر بابایی، مدیر کارگروه فناوری اطلاعات و اطلاع‌رسانی، در ادامه این نشست گفت: کمیته اطلاع‌رسانی متشکل از دو بخش است: بخش اطلاع‌رسانی، مأموریت راهنمایی و هدایت مخاطبان را بر عهده دارد. اطلاع‌رسانی در دو بخش داخلی نمایشگاه و مرکز تماس اتفاق می‌افتد که مرکز تماس تا دو ماه بعداز نمایشگاه هم خدمات دارد.

وی بیان کرد: اطلاع‌رسانی‌ها از طریق کیوسک، نقشه و خدمات هوشمند به مخاطبان ارائه می‌شود که با هدف ارتقا به آنها نگاه می‌کنیم. بستر اینترتی vaka.ir طراحی شده است که مأموریت اطلاع‌رسانی قبل از شروع نمایشگاه و در زمان نمایشگاه را دارد. همچنین، برنامه‌ها و رویدادهای نمایشگاه را به دوستان اطلاع‌رسانی می‌کند. به‌دنبال این هستیم که از این رویکرد برای اطلاع‌رسانی استفاده کنیم.

بابایی ادامه داد: یکی از بخش‌هایی که امسال در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی داشتیم، با نگاه معانت فرهنگی با استفاده از این ظرفیت‌ها امسال برای اولین بار بخش فناوری‌های نشر را داریم. این سالن برنامه‌ها و رویدادهای مختلف را دارد که رویکرد اول شناخت و شناسایی شرکت‌های دانش‌بنیان فعال در حوزه نشر را دنبال می‌کند.

وی بیان کرد: یکی از ظرفیت‌های موردنظر دیگر این سالن، راه‌اندازی سکوی هوش مصنوعی است که به‌صورت پایلوت شروع شده است؛ به این صورت که در این بخش با توجه به سؤالاتی که طراحی شده است، کتاب‌های موردنظر هر فرد به آن معرفی می‌شود. پنل‌های مختلف حوزه فناوری، گفت‌وگوهایی که وجود دارد در این حوزه با نگاه فناوری و نوآوری در حوزه صنعت نشر و کتاب و کتاب‌خوانی برگزار می‌شود.

بابایی ادامه داد: یکی از رویدادها در این مجموعه با این رویکرد است که برای اولین بار کارنامه نشر را به‌صورت مجازی برگزاری می‌کنیم که آخرین تألیفات کتاب کشور است که هرساله به‌صورت فیزیکی در نمایشگاه نمایش داده می‌شد. به‌دنبال این بودیم که برای نسل جوان هم این مسئله را دنبال کنیم و از این رویکرد استفاده کنیم که برای کتاب‌هایی که تولید می‌شود، چه اتفاقاتی می‌افتد. کارنامه نشر در آدرسی که پیش‌تر اعلام شده بود، قرار گرفته است و تا نمایشگاه بعدی این صفحه فعال است.

وی گفت: رونمایی از پوستر استارتاپ ایده‌های برتر در نمایشگاه کتاب آغاز می‌شود و اختتامیه این رویداد با هدف هوش مصنوعی فناوری در نشر، در هفته کتاب آبان‌ماه برگزار می‌شود. راه‌اندازی پردیس فناوری‌های نشر از دیگر اقداماتی است که در این میان رخ داده است که با همکاری بانک ملی پیش می‌رود.

در ادامه این نشست شهاب دارابیان، مدیر کارگروه روابط‌عمومی سی‌وششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران هم به ارائه توضیحاتی درباره نصب دیوارنگاره خلیج‌فارس پرداخت و در واکنش به برخی شائبه‌ها درباره تصویر انتخابی از شاهنامه در این دیوارنگاره تأکید کرد: در رابطه با تصویر به‌کاررفته از شاهنامه در این دیوارنگاره ملاک ما و تفسیر ما تفسیر احمد اقتداری است که براساس آن، یک تصویر قرار دادیم. با توجه به اینکه در ایام برگزاری نمایشگاه کتاب، بزرگداشت فردوسی را هم داریم، ملاک خود را شاهنامه قرار دادیم. واقعیت این است که همه این موارد نکات فرعی است و اصل موضوع خلیج‌فارس است که اتفاق بسیار خوبی بود و در نشست روز گذشته اشاره شد که وقتی بحث دیوارنگاره مطرح شد، از حجم واکنش تفکرات مختلف به نمایشگاه شوکه شدیم و فکر می‌کنم این نقطه‌اشتراک همه ما ایرانیان است.

در ادامه نشست خبری بابایی در پاسخ به سؤالی درباره آمار ثبت‌نام کتاب‌فروشان در بخش مجازی گفت: با توجه به اینکه بیشتر کتاب‌فروشان در سامانه بازار کتاب هستند، اعلام کردیم متقاضیان این طرح از ۱۵ تا ۲۵ ثبت‌نام کنند.

وی درباره فرایند توزیع بن حضوری در نمایشگاه کتاب افزود: با توجه به اینکه درخواست‌هایی از معاونت فرهنگی داشتیم و مراجعه‌کنندگان درخواست این مسئله را دارند، امروز ستاد تشکیل جلسه داد و مسیری که منجر به این شود که مخاطب کتاب را خریداری کند، پیگیری کردیم. به‌محض نهایی شدن این طرح، جزئیات را اعلام می‌کنیم.

بابایی گفت: امیدواریم غیر از مبالغ موردنظر روزانه یک تا یک‌ونیم میلیارد را برای این موضوع در نظر بگیریم.

حیدری در پاسخ به سؤالی مبنی‌بر آمار تخلفات در پنج روز گذشته، بیان کرد: در این روزها، چهار جلسه تشکیل شده است. ۱۳ پرونده به کمیته تخلفات رسیده است که برای آنها ۱۱ رأی صادر شده است. تلاش شده مطابق آیین‌نامه و مقررات کار ادامه داشته باشد. عمده این تخلفات در حوزه فروش غیرکتاب، موارد انضباطی، دستگاه‌های کارتخوان و فروش کتاب توسط ناشران کتاب‌ساز بوده است.

حیدری درباره برگزاری اولین فلوشیپ صنعت نشر تصریح کرد: فردا از ساعت ۱۰ صبح افتتاحیه برنامه فلوشیپ با حضور ۸۰ مهمان خارجی و ۵۰ مهمان داخلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، نمایندگان، تشکل‌ها و انجمن‌ها در رواق غربی شروع می‌شود و امید داریم شروعی برای سایر حوزه‌ها باشد.

وی درباره تعداد جلد و عناوین فروخته‌شده در بخش مجازی، خاطرنشان کرد: تعداد فروش کتاب در بخش مجازی ۳۵۸هزار و ۶۱۴ جلد بوده است که شامل ۹۰ هزار و ۲۴۰ عنوان می‌شود.

حیدری درباره آمار بازدیدکنندگان نمایشگاه کتاب گفت: نمی‌دانم که بازدیدهایی که در سال‌های پیش اعلام می‌شده است، بر چه اساس و شاخصی بوده است؛ اما با توجه به نرم‌افزارها و فعال‌سازی تلفن همراه‌ها، این آمار را در اختیار ما قرار دهند. هیچ معیار مشخصی برای ورود و خروج افراد نیست و به‌دنبال عددسازی نیستیم.

بابایی نیز دراین‌باره گفت: با توجه به اینکه پیامک مصلی را فعال کردیم، تا ساعت ۴:۳۰ تعداد شماره‌های فعال که در مصلی بود، حدودا ۱۶۰‌هزار نفر بود. در ساعات مختلف این مسئله را دنبال می‌کنیم و تلاش می‌کنیم عدد دقیقی را داشته باشیم.

بابایی در پاسخ به سؤال دیگری درباره نحوه دریافت مرسوله‌های پستی توسط خریداران گفت: در بحث پست مرسوله‌ها تغییری نداشتیم و مثل سال گذشته عمل می‌کنیم.

سی‌وششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران از ۱۷ اردیبهشت آغاز شده و تا ۲۷ اردیبهشت ۱۴۰۴ با شعار «بخوانیم برای ایران» در محل مصلای امام خمینی (ره) ادامه خواهد یافت. هم‌زمان با برگزاری بخش حضوری نمایشگاه کتاب ۱۴۰۴ تهران، بخش مجازی نمایشگاه نیز در سامانه book.icfi.ir امکان خرید غیرحضوری کتاب را برای علاقه‌مندان فراهم کرده است.

به گزارش سینماپرس، کاپولا در این فیلم شهری را به نام روم جدید تصویر کرده که شاید در ظاهر مدرن است اما ساختاری باستانی دارد. در پلان اولیه فیلم یک ساختمان مدرن را میبینم که کمی بالاتر از یک ساختمان باستانی با مجسمه الهه ای در بالای آن که ظاهرا در حال سقوط است دیده می شود هر دو ساختمان به صورت اریب و در حال تزلزل، در کادر دیده می شود و حتی در ابتدای فیلم میان نویسی می آید که گفته می شود: “جمهوری امریکایی ما با روم باستان تفاوت چندانی ندارد و هر دو قربانی ولع قدرت سیری ناپذیر بشری است. ” در ادامه قهرمان فیلم را می بینیم که بالای یکی ازاین ساختمان های عظیم ایستاده ومخاطب تصور می کند که می‌خواهد خودکشی کند(درست مانند مجسمه ی الهه در بالای ساختمان باستانی ابتدای فیلم) اما ناگهان او توسط قدرت ماورایی که دارد مانع سقوط خود می‌شود، و آن توقف زمان است؛ کل فیلم در همین چند پلان اولیه برای مخاطب رمزگشایی می‌شود.

“سزار کاتلینا ” رئیس برنامه‌ریزی شهری، درصدد ساختن آرمانشهری است تا منجی وار مردم شهر “روم جدید” را از این پادآرمانشهر که گرفتارش شده‌اند نجات دهد؛ او معتقد است که تمدن باعث نابودی بشر شده است او ماده ای به نام “مگالون” اختراع کرده و به واسطه ی آن حتی جایزه نوبل گرفته است، “مگالون” ماده ای هست که تمام نیروها را بهم پیوند می دهد و باعث بازسازی بافت های از دست رفته و برگشت به فرم اولیه آن است، او می خواهد آرمانشهرش را که مگالوپلیس نام دارد، از مگالون بسازد تا انسان را بدور از آنچه تمدن بشری به اون تحمیل و از ذات اصلی خود دور کرده است، در مگالوپلیس به خود واقعی اش باز گرداند، زیرا او اعتقاد دارد خلقت انسان یک معجزه است و همه آن را ستایش می‌کنند (در انتهای فیلم به آن اشاره می‌کند) در مگالوپلیس عشق حاکم است و مهترین سازمان در آن، سازمان ازدواج است اما برای دستیابی به این آرمان نیاز است که بر نیرویی قوی غلبه کرد و آن نیرو، زمان است؛ نیروی زمان قدرت برتر است و باید آن را کنترل و متوقف کرد.

زمان و مکان دو عنصر مهم در فیزیک کوانتوم است، با کنترل قید زمان و مکان می توان بر قواعد حاکم بر جهان مسلط شد، مسئله ی زمان و منجی و نیز پیوند نیروها و ایجاد آرمانشهری بدور از فساد اخلاقی، مالی و همچنین حاکمیت عشق و عدالت مفاهیمی آخرالزمانی هستند که در فیلم مگالوپلیس به آن اشاره شده است.

از آنجایی که این فیلم روایتی پست مدرن دارد آقای کاپولا شخصیت سزار، منجی این فیلم آخرالزمانی، را از ترکیب چندین شخصیت تاریخی و اسطوره ای وام گرفته است اما در مجموع اشاره ای به منجی ما شیعیان داشته است؛ اما چرا منجی شیعیان؟ به گفته ی خود آقای کاپولا از ابتدای دهه ی ۸۰ (دقیقا بعد از انقلاب اسلامی ایران) سوژه ی این فیلم ذهن او را درگیر کرده است اما برای ساختن آن هیچ استودیویی حاضر به همکاری نشده است و حالا او این فیلم را با سرمایه شخصی خود در حدود ۱۲۰ میلیون دلار ساخته است و باز به گفته ی خودشان با ساختن این فیلم دیگر آرزویی ندارد و گویی میخواسته حجت رو با ساختن این فیلم تمام کند! آقای کاپولا در جریان نشست خبری جشنواره بین‌المللی فیلم مراکش در سال ۲۰۱۵، که ریاست هیئت داوران را برعهده داشت، در جواب سوال یکی از حاضران درباره اوضاع کنونی جهان و نقش سینما، به شعار اصلی اسلام یعنی بخشندگی و مهربانی خدا اشاره می‌کند و با اشاره به سوره ی حمد می‌گوید: ” که قرآن با مهربانی خداوند شروع می‌شود و ما به این خدا اعتماد داریم؛ این خدا می‌تواند ما را از فتنه‌هایی که جهان با آن روبه‌رو است نجات دهد. ” لذا پس از انقلاب اسلامی ایران و گسترش تفکر شیعی در مقابل تفکر حاکم بر غرب بسیاری از اندیشمندان و نخبگان جهان متوجه ی عظمت این تفکر شده اند وآقای کاپولا هم یکی از این افراد بوده است که این مسئله ذهن او را درگیر کرده او تنها راه نجات بشر را تفکری مانند تفکر اسلام میداند که بر پایه ی عشق، محبت و ازدواج که سنت اصلی پبامبرش می باشد بنا شده است. اما برای درماتیزه کردن درام این فیلم نیاز به قهرمانی ایرانی از جنس اسفندیار شاهنامه است در این فیلم سزارکاتلینا از ناحیه ی چشم راست مورد هدف قرار میگیرد که بر خلاف اسفندیار اینبار با مگالون می‌تواند ازمرگ نجات پیدا کند؛ بهتر است یک نگاهی گذار به شاهنامه و شخصیت اسفندیار داشته باشیم؛ به طور حتم فردوسی شخصیتهای شاهنامه را تحت تاثیر تاریخ مقدس و تاریخ عرفی نوشته است مثلا داستان محبوس شدن کیومرث در کوه شبیه داستان محاصره پبامبرصلی الله در شعب ابی طالب است ویا داستان طوفان و ساختن قلعه ی جمشید وام گرفته از داستان طوفان و کشتی نوح علیه السلام است و یا داستان سوگ سیاوش بسیار شبیه مرثیه کربلا و شهادت امام حسین علیه السلام می باشد و یا ولایت پذیری و دلاوری شخصیت رستم بسیار به شخصیت حضرت علی علیه السلام شباهت دارد و یا شخصیت فریدون از حضرت موسی علیه السلام وام گرفته شده است اما شخصیت اسفندیار که فرزند گشتاسب پادشاه ایران و مادرش کتایون دختر قیصر روم است او بواسطه رویین تن بودن به توران لشگرکشی میکند وبا دیوان بسیار می‌جنگید و پیروز می شود او همچون پیامبری دین بهی را در جهان گسترش می دهد اما زمانی که مادرش او را به موبد برای رویین تن شدن سپرد نمی‌دانست بسته شدن چشم او هنگام غوطه ور شدن در آب مقدس باعث می شود از ناحیه ی چشم آسیب پذیر باشد. بی شک فردوسی شخصیت اسفندیار را نیز از یک شخصیت تاریخی بنام فرهاد پنجم از پادشاهان اشکانی گرفته است که او نیز حاصل ازدواج کنیز رومی با پادشاه ایران در زمان اشکانی است داستان آن بدین شرح است که زمانی که «گایوس اکتاویوس» وارث «ژولیوس سزار» با شکست رقیبانش بر تخت فرمانروایی روم نشست، او توانسته بود همه دشمنان را از سر راه بردارد جز یکی؛ و آن ایران. رومیان تا آن روز دو بار با شاهنشاهی اشکانی وارد نبرد شده بودند؛ با دو سردار مقتدر خود «کراسوس» و «مارک آنتونی» که هر دو هم شکست سختی خوردند. لذا «اکتاویوس» راه چاره را نه در جنگ که در صلح دید؛ پس کنیزی را همراه با هدایای بسیار به رسم دوستی و صلح برای شاه ایران فرستاد. (در فیلم نیز جولیا دختر سیسرو با سزار ازدواج میکند و بین سیسرو و سزار صلح برقرار می‌شود ) و البته مریم همسر خسرو پرویز در شاهنامه نیز شاهزاده ای رومی بوده است اما در اینجا مد نظر ما همان اسفندیار است که از ناحیه ی چشم آسیب پذیر است؛ جدا از اینها مادر منجی ما شیعیان حضرت مهدی عجل الله تعالی شریف نیز شاهزاده ای رومی بوده است. با توجه به اشارات فیلم به اسامی رومی و پوشش رومی زنان و معماری رومی و خیلی المان های دیگر و این اینکه منجی در این فیلم آخرالزمانی شباهتی به اسفندیار پهلوان پیامبروار ایرانی نیز دارد و توصیف او از آرمانشهری که باعث نجات بشر می شود درست مانند تفکرات اسلام در مقابل تمدن غرب است کاپولا در این فیلم خواسته بگوید تنها راه نجات بشر پیوستن به سنتهایی همچون دین مبین اسلام است اسلامی که منجی آن با تسلط بر زمان توانسته است ۱۴۰۰ سال از دیدگان بشر پنهان بماند و تنها او است که میتواند همه ی نیروهای بشری را بهم پیوند دهد و دنیا را از پلیدی ها پاک و صلح و امنیت را بر جهان حاکم کند.

البته خوب باید گفت شخصیت سزاردر این فیلم خیلی پاک و منزه نیست و قداست او در حدی نیست که بتوان او را با حضرت مهدی عجل الله تعالی شریف یکی دانست اما در مجموع قهرمان قابل قبولی است اهداف و نیت خیر دارد با پول و شهوت وسوسه نمی شود (مانند حضرت یوسف) اهل تعهد و وفاداری است و برای خانواده و مادرخود احترام زیادی قائل است، اگر در جایی هم در فیلم الکل و مواد مصرف میکنید اشاره به زمینی بودن این منجی دارد ونیزاز نظر فنی برای درامتیزه شدن و مانع سازی برای قهرمان در فیلم گنجانده شده است. اما در مجموع افکار و اندیشه های سزار مثبت است او وقتی با فرانکیلن سیسرو شهردار و پدر همسرش که نماینده ی حاکمیت غرب است بحث میکند به صراحت مخالف نظریه تکاملی داروین است و انسان را معجزه ی خلقت و مخلوقی مورد ستایش (اشرف مخلوفات) می داند. او درحال ساختن آرمانشهر برای نجات همه ی مردم است اما خیلی ها او را دیوانه می دانند(مانند حضرت نوح علیه السلام) و بسیاری موارد دیگر که در محتوای فیلم می توان گفت سزار بر خلاف سایر فیلم های آخرالزمانی یک منجی توحیدی است.

از آنجایی که فیلم روایت پست مدرن دارد سرشار از ارجاعات مختلف به سایر فیلم ها و شخصیتهای تاریخی و سیاسی است در فیلم از صحنه های دادگاه و قتل فیلم های هیچکاک نام برده می شود و نیز صحنه ای از فیلم اسپارتاکوس و گلادیاتور را می بینیم همچنین قهرمان فیلم ” سزار کاتلینا ” و راننده اش شباهت زیادی به قهرمان و یارقهرمان فیلم آخرالزمانی “ماتریکس” دارد و نیز استفاده از میان نویس که ما را به یاد فیلم های دوران صامت می اندازد و بسیاری صحنه های دیگر در فیلم وجود دارد که ما رو به یاد فیلم هایی می اندازد که قبلا دیده ایم.

نکته بعدی در فیلم شخصیت کراسیوسِ بانکدار، دایی سزار است که شباهت زیادی به ترامپ دارد ترامپ دائم از نابودی امریکا صحبت میکند در فیلم هم کراسیوس می گوید:” امریکا ارباب تمام دنیا به باد رفته است. ” او پسری با اختلال هویت و انحراف جنسی دارد که باعث ناراحتی کراسیوس است مانند ترامپ که مخالف انحرافات جنسی است و می گوید: ” در دولت من همه یا زن هستند یا مرد. ” کراسیوس همسر جوانی دارد که فقط بخاطر پول با او ازدواج کرده است و به او خیانت میکند که البته در انتهای فیلم کراسیوس همسر و پسرش را مجازات می کند و دارایی اش را به سزار برای ساختن آرمانشهر اش می دهد که نشان می دهد کاپولا با تفکرات جمهوری خواهان همسو تر است تا با دموکرات ها (در فیلم “فرانکلین سیسرو” شهردار ما را به یاد اوباما می اندازد) البته در انتهای فیلم همه باهم به صلح می رسند.

در فیلم فرانکلین سیسرو که نماد امریکاست مانع اصلی سزار برای رسیدن به آرمان هایش است و حسابهای بانکی سزار توسط بانک بسته می شود و نیز مورد تهمت ها و دشمنی های زیادی قرار میگیرد دقیقا مانند ایران که از طرف امریکا تحریم و حساب های بانکی اش مسدود شده و دشمنی ها و موانع زیادی برایش ایجاد می شود.

نکته ی دیگر معمولا در فیلم ها ما تقابل سنت و مدرنیته را داریم اما در این فیلم که پست مدرن است آمیختن عناصر مدرن و باستانی در کنار هم به خوبی دیده می شود و مخاطب درست است که در ابتدا یکم گیج می شود اما کم کم با جهان فیلم همراه می شود مثلا با اینکه فیلم ظاهرا در دوران مدرن است اما دوربین های عکاسی قدیمی هستند و نور فلش آنها خیلی به چشم می آید یا در فیلم اشاره به نمادها و اساطیر روم و یونان(مانند ویستا، پاندروا و خدایان و …) و نمادهای ماسونی(کلید) دارد و ساختمانهای باستانی در کنار ساختمانهای مدرن دارد و بسیاری از موارد دیگر

تلفیق خیال و واقعیت و خلق تصاویر سورئالیستی برای بیان مفاهیم خاص مانند از بین رفتن عدالت با غش کردن مجسمه عدالت و یا فروپاشی سیطره امریکا با فرو رفتن میز ریاست شهردار در شن و یا صحنه ی رویایی گلفروشی وملاقات سزار با همسرش و…

نکته آخر صحنه های پایانی فیلم که به هرج و مرج، مجازات گناهکاران و نگاه منتظر مردم برای منجی و سخنرانی سزار که همه به مفاهیم آخرالزمانی اشاره دارد و نوید امید و آمدن منجی و نجات بشر دارد؛ میزانسن و فرم صحنه ی سخنرانی سزار ما را به یاد کشتی نوح و نجات مردم توسط نوح می اندازد، در طول فیلم سزار در حال تدارک و ساخت آرمانشهر مگالوپلیس است و از نگاه خیلی ها او یک دیوانه است اما در انتها گویی طوفان فرو نشسته همه به آرمانشهر و مکان امن رسیده اند و حضرت نوح علیه السلام در حال سخنرانی برای مردم نجات یافته است.

در مجموع می توان گفت آخرین ساخته ی فرانسیس فورد کاپولا این اسطوره سینمای امریکا، فیلمی فراتر از زمان و برای مخاطب خاص است با پیام صلح و دوستی که تلنگری به دنیای غرب می زند و آنها را دعوت به بازنگری در سبک زندگی و ایدئولوژی شان میکند کاپولا آرمانشهر حقیقی را رفتن به سمت مسیری نو(تفکرات اسلامی_ایرانی) می داند که البته به مذاق خیلی از سیاستمداران امریکایی خوش نیامده است برای همین منتقدان به این فیلم نمره ای بسیار پایین داده اند.

*اکرم سعیدی