مداحی نوجوانانه و عرض ارادت به سیدالشهدا(ع) با برنامه «نونوا»
در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان مطرح شد؛
محمد جواهری فکور، پژوهشگر و مدرس فن بیان که داوری و کارشناسی برنامه «نونوا» را به عهده دارد، در پاسخ به این سوال که نوجوانان برای مداحی باید کدام تکنیک را سرلوحه کار خود قرار دهند، گفت: از آنجایی که تخصص اصلی بنده صداست، تا صدایی نباشد نمی‌توان شعر و دکلمه خواند. پیشنهادم این است نوجوانان در وهله اول بر روی صدایشان کار کنند.
جواهری فکور ادامه داد: فرصت کافی وجود دارد، تا نوجوانان در حوزه محتوایی مانند روضه و نوحه کار کنند. بیشترین مشکل نوجوانان از صدایشان بود. اکثرشان صدای فالش بود. [فالش خواندن در موسیقی و آواز به معنای اشتباه خواندن نت موسیقی و بالاتر یا پایین‌تر خواندن نت نسبت به فرکانس اصلی می‌گویند]. نوجوانان فراز و فرودهایشان را نمی‌شناختند و روی نت‌های موسیقی کار نکرده بودند.
این مدرس فن بیان با بیان اینکه برای آموزش نوحه‌خوانی باید اصول صحیح‌خوانی را یاد گرفت، افزود: باید نقش کشش، تحریر و فراز و فرود را بشناسیم. در بحث محتوا هم اکثر نوجوانان کپی‌برداری کرده بودند؛ درحالی که شعر‌های انتخاب شده مناسب سن کودکان و نوجوانان نبود. مثلاً کودکی که هشت ساله است، می‌گوید من از بچگی عاشقت بودم. درحالی که این شعر برای سنین بزرگتر است.
وی در پاسخ به این سوال که نوجوانانی که تازه پا در مسیر مداحی گذاشتند، برای شروع به تقلید کردن روی می‌آورند، تا به مرور صاحب سبک شوند، خاطرنشان کرد: بله، بخشی از کار برای شروع تقلید است؛ ولی شما باید بعد از مدتی به استقلال در حرفه برسید و برای خودتان سبک ایجاد کنید. ما فقط یک حاج محمود کریمی داریم. همه نمی‌توانند مانند ایشان بشوند.
جواهری فکور درباره تمرین نوحه، روضه و خوانندگی در سنین پایین و آسیب زدن به حنجره توضیح داد: اگر اصول صحیح‌خوانی را یاد بگیرند، مشکلی پیش نمی‌آید. نوجوان باید بداند از حنجره‌اش چگونه استفاده کند و از صدای بزرگتر‌ها تقلید نکند. بعضی از نوجوانان در برنامه «نونوا» می‌خواستند صدای بزرگتر‌ها را تقلید کنند، که کاملاً اشتباه است. تقلید صدا به تار‌های صوتی آسیب می‌زند. اساتید باید برای آموزش مداحی در کنار نوجوانان باشند. متاسفانه افراد آموزش دیده زیادی در حوزه مداحی نداریم و افراد این حوزه بیشتر کار‌های تقلیدی انجام می‌دهند.
داور مداحی نوجوانان در برنامه «نونوا» رادیو صبا با بیان اینکه نوجوانان جایگاه و محدوده صدایشان را بشناسند و اصول صحیح‌خوانی را بدانند، بیان کرد: با آموزش این موارد لازم نیست از کسی تقلید کنند. الان بزرگسالانی هم بودند، که ۲۰ سال کار تقلیدی می‌کردند، ولی با آموزش صاحب سبک شدند. وقتی خواندن او را با یکسال گذشته مقایسه می‌کنیم، می‌بینیم نوحه‌خوانی‌اش زمین تا آسمان فرق کرده است.
به گفته وی، به کلاس‌های مداحی که نگاه می‌کنید می‌بینید کودک هفت ساله و فرد میانسال در یک کلاس نشستند. قطعاً نمی‌توان یک مطلب را به هر دوی آن‌ها آموزش داد. هر رنج سنی باید یک نوع آموزش دریافت کند. الان در کلاس‌های مداحی رنج سنی مشخص نیست. یک شعر داده می‌شود و می‌گویند همان شعر را با این سبک و ملودی حفظ کن. اما آیا آن ملودی روی حنجره کودک هفت ساله یا تار‌های صوتی آن فرد میانسال خواهد نشست؟ بعضی از افراد هیجانی وارد عرصه نوحه‌خوانی و روضه‌خوانی می‌شوند. کسی که می‌خواهد به طور حرفه‌ای پا در این مسیر بگذارد، باید همزمان از عقل و احساسش استفاده کند. صرف احساسات کسی را به جایی نمی‌رساند. بعد از اینکه احساسات گل کرد، علاقه فروکش می‌کند.