جایزه بزرگ «اوراسیا» به قزاق‌ها رسید – اخبار سینمای ایران و جهان
سینماپرس: کمتر از ۳ دهه از استقلال قزاقستان می‌گذرد اما این کشور آسیای مرکزی پیشرفت‌های خوبی در حوزه سینما داشته و به نحوی برنامه‌ریزی کرده است که طی ۳ دهه آینده، نظریه جدیدی را برای توسعه سینمای ملی خود اجرا کند.
به گزارش سینماپرس، پانزدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم «اوراسیا» با حضور آثاری از ۱۲ کشور ابتدای هفته جاری برندگان خود را شناخت و فیلم «راز یک رهبر» برنده جایزه بزرگ این دوره از جشنواره شد.
جایزه نتپک به فیلم روسی «بابونه» (Dylda) به کارگردانی کانتمیر بالاگوف رسید. «روزهای روشن» از چین هم جایزه بهترین فیلم کوتاه را کسب کرد.
فیلم سینمایی «راز یک رهبر» که سومین اثر بلند «فرهت شاریپوف» است، اردیبهشت امسال هم عنوان بهترین فیلم چهل و یکمین جشنواره بین‌المللی فیلم مسکو را کسب کرد.
«راز یک رهبر» تولید کمپانی «قزاق فیلم» است. در حال حاضر استودیوی فیلم ملی «قزاق فیلم» که در سال ۱۹۳۴ در شهر آلماتی تأسیس شد، یکی از بزرگترین و تنها مرکز تولید فیلم در آسیای میانه به حساب می‌آید که در آن طیف گسترده‌ای از خدمات اعم از تولید فیلم‌های مستند، سینمایی و انیمیشن انجام می‌شود. تولید فیلم به صورت نگاتیو و دیجیتالی صورت می‌گیرد و به فیلمسازان قزاقستان برای ساختن فیلم‌هایی شایسته و با ارزش، کمک می‌کند.
موضوع اصلی کارهای استودیوی «قزاق فیلم»، بهترین ویژگی‌های اخلاقی مردم قزاقستان معاصر، دوستی، وحدت اقوام مختلف، مسیر تاریخی کشور، قزاقستان معاصر، حفظ آثار تاریخی و فرهنگی، اهمیت دستاوردهای استقلال کشور است.
استودیوی «قزاق فیلم» هر سال حدود ۱۰ فیلم سینمایی تولید می‌کند که شش ـ هفت تای آن در سراسر کشور پخش می‌شود. «قزاق فیلم» در جشنواره‌های تراز اول شرکت کرده و کارگردانان قزاقستان به طور مرتب فیلم‌های خود را به جشنواره‌های کن، برلین، ونیز، مسکو، لارنکو، روتردام، سن سباستین و اوراسیا می‌فرستند. آثار سینماگران قزاقستان در رویدادهای معتبر بین‌المللی بیش از ۱۳۰ جایزه را به خود اختصاص داده که ۱۵ جایزه متعلق به فیلم‌های درجه کیفی «الف» است.
این استودیو تفاهمنامه‌های همکاری با سازمان‌های تولید فیلم پیشرو در جهان دارد، از جمله: بنیاد فیلم روسیه، مرکز ملی سینمای فرانسه، مدرسه سینمای نیویورک و استودیوی فیلم ایتالیا IstitutoLuce/Cinecitta. در حال حاضر استودیو فیلمسازی در حال آماده شدن برای اجرای پروژه‌های مشترک در حوزه تولید فیلم، آموزش و جشنواره است.
«قزاق فیلم» با دانشگاه‌های پیشرو داخلی و خارجی همکاری می‌کند که متخصصان سینما و تلویزیون را آموزش می‌دهند. در قزاقستان با موسسات آموزشی همچون دانشگاه هنر موسوم به ژورگیناف و دانشگاه «توران» در آلماتی، آکادمی هنر سینما در نیو یورک، دانشگاه سینما و تلویزیون سن پترزبورگ و سایر مؤسسات، برنامه‌های مختلف آموزشی مشترک، از جمله کارگردانی، فیلمنامه‌نویسی، کارگاه‌های آموزشی برگزار می‌شود.
اولین فیلم محصول کشور قزاقستان که بعد از استقلال این کشور در دنیا شناخته شد فیلم «شرق وحشی» به کارگردانی رشید نوگمانوف است که در سال ۱۹۹۳ در جشنواره‌های مختلف به نمایش درآمد. داستان فیلم در مورد ماجرای کوتوله‌های سابق یک سیرک است که توسط باند موتورسوارها مورد آزار و اذیت قرار می‌گیرند. شخصیت‌های داستان سعی در فرار دارند اما در نهایت تصمیم می‌گیرند که برای حقوق خود مبارزه کنند.
رشید نوگمانوف کارگردان این اثر به نوعی تفکرات خود را درباره تغییرات ساختاری و چشم‌انداز صنعت سینمای داخلی ارائه می‌دهد. او در مصاحبه‌ای اعلام کرد که سینمای مولفان در قزاقستان بر خلاف سینمای ژانر که هنوز با رکود روبه‌روست، به خوبی توسعه یافته است.
* توسعه سینمای ملی قزاقستان تا سال ۲۰۵۰
وضعیت ایجاد شده در سینما سبب شد تا سالن‌های سینما خصوصی‌سازی شوند و این در حالی است که هزینه ساخت بسیاری از فیلم‌ها را دولت پرداخت می‌کند اما هیچ پیوندی بین تولید و نمایش فیلم وجود ندارد. اگر سینمای ملی تنها بر مخاطبان جشنواره و دایره محدود منتقدان متمرکز شود، نمی‌تواند پیشرفت کند.
«کریم قدربایف» منتقد سینما معتقد است که در قزاقستان چهره جدید سینمای قزاقی شکل می‌گیرد. اگر در سال‌های ۲۰۱۲ در قزاقستان ۱۰ فیلم در سال ساخته می‌شد، آخر سال ۲۰۱۶ تعداد فیلم‌های جدید به ۳۰ عنوان رسیده است.
او می‌گوید: جای خرسندی است که دوره فیلم های با هزینه ساخت بالا و کم فروش در سینما گذشت. اکنون مردم می‌دانند هنر فیلمسازی و هدف فیلمساز چیست. امروزه مردم قزاقستان با سینمای قزاقی به خوبی آشنا هستند و بازیگران جدیدی وارد عرصه سینما شده اند که مورد علاقه مردم هستند.
در حال حاضر، وزارت فرهنگ و هنر قزاقستان در حال آماده‌سازی یک نظریه جدید برای توسعه سینمای ملی است که تا سال ۲۰۵۰ ادامه یابد و از وظایف اصلی آن برطرف کردن ناهماهنگی‌های بین تولید و نمایش فیلم‌های ملی است. سینمای مدرن در قالب ژانر است و در محتوا ملی است.
به گزارش وزارت فرهنگ و ورزش جمهوری قزاقستان، از بین سه فیلمی که در سال‌های اخیر بالاترین فروش را داشته‌اند، فیلم تاریخی «هزاران کودک شجاع» تولید سال ۲۰۱۲ در رتبه نخست قرار دارد. کارگردان این فیلم آکان ساتایف است.
این فیلم که با هزینه ۱۰ میلیون دلاری ساخته شده، روایتگر زندگی سخت و دشوار مردم قزاق و جنگ خونبار آنها با جونقارها در نیمه اول قرن ۱۸ است. در زمان حمله جونقار به سرزمین قزاق، مردم به نابودی کامل تهدید شدند، اما قزاق‌ها با وحدت خود در این جنگ پیروز شدند. فیلم مورد نظر همچنین به بیان عشق «سارتای» فرزند استپ کبیر به دختری به نام «زیره» می‌پردازد. این فیلم به موضوعاتی همچون دوستی و خیانت هم پرداخته است.
* همکاری با سینماگران دیگر کشورها
سینماگران قزاق در پروژه‌های بین‌المللی بسیاری شرکت داشته‌اند. برای نمونه فیلم «تولپان» محصول مشترک قزاقستان و روسیه است. این فیلم نخستین اثر سینمایی «سرگئی دورتسوی» به شمار می‌رود. او با توجه به سابقه‌ای که در مستندسازی داشته، در نمایش ارتباط با شخصیت‌ها با محیط زندگی‌شان (به خصوص حیوانات) موفق عمل کرده است.
در «تولپان» (به معنای لاله) جوانی به نام «آسا» از خدمت در نیروی دریایی به محل زندگی‌اش در صحرایی در جنوب قزاقستان باز می‌گردد و می‌خواهد چوپان شود اما پیش از این باید ازدواج کند. تنها شانس او برای ازدواج، دختری به نام «تولپان» است اما او حاضر به ازدواج با «آسا» نیست، چرا که فکر می‌کند گوش هایش زیادی بزرگ است!
«تولپان» نماینده سینمای قزاقستان در هشتادویکمین دوره جوایز اسکار بود و برنده جایزه بخش نوعی نگاه در جشنواره کن سال ۲۰۰۸ شد.
از دیگر فیلم‌های مشترک قزاقستان و با سایر کشورها می‌توان از فیلم «مغول» به کارگردانی سرگئی بودروف در سال ۲۰۰۷ نام برد که محصول کشور قزاقستان، آلمان و روسیه است. «مغول» که بودجه ساخت آن ۱۸ میلیون دلار است، ۲۶ میلیون دلار فروش داشت.
این فیلم گویای این موضوع است که «توله ضعیف را آزار مده، شاید او بچه ببر باشد». داستان مغول سال‌های اول زندگی چنگیزخان را در بر می‌گیرد، وقتی که او یک برده بود، اما بعدها بسیاری از کشورها را فتح کرد.
* استقبال قزاق‌ها از فیلم‌های کوتاه
سینمای قزاقستان در ساخت فیلم‌های کوتاه هم فعال است. این کشور طی ۲۵ سال بعد از استقلال قزاقستان ۲۸ فیلم کوتاه در جشنواره‌های بین‌المللی داشته که ۸ فیلم از آنها برنده شده است.
فیلم‌های کوتاه، مرحله اجتناب‌ناپذیری در مسیر هنری هر فیلمساز است که از طریق ساخت آن سازنده نظر مخاطبان را جلب می‌کند. عظیم جانوف از سینماگران قزاقستان دلیل پیشرفت و محبوبیت فیلم‌های کوتاه در کشورش را توسعه تکنولوژی و علاقه مردم به ویدیوهای کوتاه می‌داند.