بحران فروپاشی منابع آبی در فیلم خواب آب – اخبار سینمای ایران و جهان
سینماپرس: کارگردان فیلم سینمایی خواب آب، گفت: یک وجه از این درام سینمایی به فاجعه فروپاشی منابع آب شیرین در سرزمین ایران اشاره دارد که باید جدی گرفته شود.
به گزارش سینماپرس، فرهاد مهرانفر که این روزها فیلم سینمایی خواب آب به کارگردانی او در گروه هنر و تجربه در حال اکران است، درباره اهمیت پرداختن به موضوع بحران آب به ایرنا، گفت: سرزمین ما در مسیر کمربند خشک زمین و منطقه خاورمیانه قرار گرفته است. بسیاری جنگ‌ها و چالش‌های منطقه از بلندی‌های جولان تا مرزهای همسایگان ما، افغانستان، ترکیه و عراق، متأثر از تصمیمات سیاسی کشورهایی است که سرچشمه رودخانه‌های راهبردی مرزی آب شیرین را در اختیار دارند؛ به رغم این جبر جغرافیایی، نیاکان ما با حکمتی متأثر از تجربیات ساکنان هزاره‌های گذشته این سرزمین توانسته‌اند در پهنه فلات مرکزی و کویرهای ایران، تمدنی شایسته بنا کنند.
وی با اشاره به اینکه تمدن و فرهنگ منصوب به کاریز (قنات) متناسب با محدودیت‌های منابع آب شیرین در این اقلیم، زمینه‌ای برای تداوم حیات فراهم آورد که همچنان میراث پرافتخار ایرانیان محسوب می‌شود، افزود: اما به دلیل اشتباه راهبردی حاکمیت منابع آب طی چند دهه گذشته غالب رشته‌های قنات خشک و هزاران روستای کویری محروم از آب شد و ساکنان آن با خشک شدن ریشه پیوندشان با خاک به سیل مهاجرانی پیوسته‌اند که با ترک زادگاه، به زیستگاه‌های محدود پرآب ایران هجوم آورده‌اند. بدون شک این مهاجرت گسترده، صدمات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی در مبدا و مقصد به دنبال خواهد داشت که آسیب شناسی آن مبحثی جداست.
مهرانفر با تاکید بر اینکه فیلم خواب آب رجعت به حکمت و ارزش‌هایی دارد که در عصر پرشتاب امروز در حال رنگ باختن است، گفت: گفتمان نسل گذشته، (پیرمرد نگهبان قنات) و مرد جوان (مهندس زمین شناس) فرصتی است برای پیش آگاهی ما از آنچه بر این سرزمین گذشته است. دیالکتیک جاری در این اثر صرفاً تقابل سنت و مدرنیته نیست، بلکه تفکیک آن بخش از تجربیات پویا و بالنده میراث بشری است که همچنان شایسته بازنگری است.
این مستندساز با اشاره به جذابیت‌های این فیلم برای مخاطب عام افزود: «خواب آب» وام دار ساختاری سینمایی است که با هدف جذب مخاطب عام، به عناصر طلایی یک اثر دراماتیک تکیه دارد.
وی تاکید کرد: این فیلم یک درام عاشقانه است که با تعلیق‌های غافلگیر کننده و ریتمی موزون مخاطبان هر قشری را با خود همراه می‌کند و اطمینان دارم در پایان کمتر بیننده‌ای احساس می کندبا کلیشه‌های کاذب تجاری و بازاری از وقت او سو شده است. متأسفانه عرصه اکران در این دوران با هدف سرگرم‌سازی در انحصار سوداگران سینمای بازاری است و به مسائل حیاتی نظیر مباحث زیست محیطی و به خصوص موضوع حیاتی “آب” توجهی ندارد.
کارگردان چریکه هورام درباره میزان اثرگذاری سینمای مستند در مقایسه با سینمای داستانی و قصه‌گو در زمینه جلب توجه مخاطب به موضوع بحران آب، گفت: سینمای مستند متعهد ایران طی دهه‌های گذشته رسالت خود را در ارتباط با آسیب شناسی پدیده‌های پیرامون آب به درستی انجام داده است. بنده نیز با ساخت مجموعه ۱۳ قسمتی مستند آب برای وزارت نیرو، فرصتی داشتم تا داشته‌ها و نداشته‌ها، آئین‌ها و باورهای مرتبط با آب را در سرزمین پهناور ایران مطالعه کنم که زمینه‌ای شد برای تخیل اثر سینمایی خواب آب؛ اما متأسفانه مهجور بودن آثار مستند در جذب مخاطب عام، محدودیتی است که تأثیرگذاری کمی را از این آثار با ارزش می‌گیرد؛ در حالی که یک اثر سینمایی علاوه بر کوشش برای دستیابی به ارزش هنری، در گستره وسیع‌تری توجه مخاطبان عام را نیز به موضوعات مهم همچون بحران جهانی آب شیرین جلب می‌کند.
مهرانفر با اشاره به ضرورت نقد این فیلم در محیط دانشگاهی، اظهار داشت: خواب آب اثری است که علاوه بر جاذبه سینمایی، جنبه‌های مستند آسیب شناسی آن نیز در فضای آکادمیک جای گفتمان دارد. اما متأسفانه تاکنون فرصت مناسبی برای این منظور فراهم نیامده است. دانشجویان و اساتید رشته‌های جامعه شناسی، زمین شناسی، محیط زیست، منابع طبیعی، مهندسی آب و جغرافیا مخاطبان اصلی و جدی این آثار هستند که متأسفانه مجریان اکران این تولیدات و روابط عمومی دانشگاه‌ها هنوز رشته پیوندی برای آن در نظر نگرفته‌اند.
کارگردان موشک کاغذی درباره بازخوردها از نمایش فیلم، گفت: اکران این اثر در هنر و تجربه در آغاز راه است و تاکنون نشستی برای نقد و بررسی برگزار نشده است. تنها بازخوردها مربوط به حضور خواب آب در چند جشنواره داخلی و خارجی از جمله جشنواره پوسان و دریافت تقدیرنامه از جشنواره فیلم سبز برلین بوده که جشنواره‌ای محیط زیستی است.
وی خاطرنشان کرد: گروه هنر و تجربه تنها فرصت و مفری است که آثار غیر تجاری در آن عرضه و معرفی شوند. امیدوارم مدیریت این تشکل با آگاهی از میراث گرانقدر فیلمسازان متفاوت سینمای ایران در این مقطع، فرصتی شایسته برای پیوند با مخاطبان خاص همچون استادان، دانشجویان، دانش آموزان، سمن‌های مرتبط و نسل‌های آینده ایران، برقرار کنند.
