ماجرای خرید حق پخش فوتبال به کجا رسید؟
محمدرضا ساکت، عضو هیئت رئیسه فدراسیون فوتبال در برنامه «جام جم» شبکه یک سیما در پاسخ به این سوال که ماجرای حق پخش فوتبال چیست؟ گفت: ورزش و فوتبال یک صنعت است. در صنعت مراحل هدف‌گذاری، برنامه‌ریزی، بودجه‌گذاری، سازماندهی، تولید و عرضه طی می‌شود. هر پدیده‌ای که در صنعت باشد، این مراحل را پشت سر می‌گذارد.
ساکت ادامه داد: در همه دنیا به ورزش و فوتبال به عنوان یک صنعت نگاه می‌کنند و مراحل گفته شده طی می‌شود. یعنی باشگاه ورزشی و فدراسیون ورزشی یک محصولی را تولید می‌کند و بعد از هدف‌گذاری، برنامه‌ریزی و سازماندهی محصولی را تولید و عرضه می‌کند. تولیدات فدراسیون‌ها و باشگاه‌های ورزشی شامل رویداد‌های ورزشی است. البته آن‌ها بازیکن‌های مستعد را جذب می‌کنند و می‌توانند آن‌ها را به عنوان ستاره بفروشند.
عضو هیئت رئیسه فدراسیون فوتبال با بیان اینکه مهمترین تولیدات باشگاه و مجموعه ورزشی رویداد ورزشی است، افزود: آن‌ها می‌توانند رویداد ورزشی را عرضه کنند. حال این عرضه به عنوان حق پخش تلقی می‌شود. یعنی تولیدکننده رویداد ورزشی باشگاه است و مالکیتش با آنجاست.
به گفته وی، در قانون اساسی جمهوری اسلامی هم مالکیت مورد احترام واقع شده است. باشگاه ورزشی می‌تواند حقِ پخش رویداد‌های ورزشی را به یک مجموعه پخش‌کننده واگذار کند. آن مجموعه پخش‌کننده می‌تواند با خرید حق پخش، رویداد ورزشی را در رسانه‌های مختلف پخش کند. طبیعتاً پخش‌کننده نگاه تجاری هم دارد.
ساکت با بیان اینکه باشگاه ورزشی آنچه را تولید کرده، به عنوان محصول در اختیار یک مجموعه پخش‌کننده می‌گذارد و هزینه‌های تولید خود را از آن مجموعه دریافت می‌کند، توضیح داد: نحوه واگذاری حق پخش هم فردی است، هم اجتماعی. در بُعد اجتماعی باشگاه‌های ورزشی امتیاز این امر را به یک سازمان برگزارکننده رویداد واگذار می‌کنند. آن سازمان نماینده می‌شود تا با مجموعه پخش‌کننده به توافق برسد. در دنیا هر دو وجه واگذاری انجام می‌شود.
در ادامه مصطفی محمدی، رئیس مرکز طرح و برنامه و بودجه سازمان صداوسیما در پاسخ به این سوال که نحوه کمک سازمان صداوسیما به فوتبال چگونه است؟ گفت: یکی از مهمترین پشتیبان‌های حوزه ورزش در کشور سازمان صداوسیماست. این سازمان با انعکاس رویداد‌های ورزشی، برگزاری برنامه‌های تحلیلی و تبیینی و پیگیری معضلات ورزشی وظیفه پشتیبانی از حوزه را دارد.
محمدی ادامه داد: سازمان حداقل در ۲۰ سال اخیر مشکلی با پرداخت حق پخش نداشته است. اما باید برای صداوسیما این امکان فراهم می‌شد تا بابت رویداد ورزشی مبلغی پرداخت کند. بودجه صداوسیما دولتی است و مبلغ بودجه در تفاهم این سازمان با سازمان برنامه و بودجه مشخص می‌شود. تا الان در سرفصل‌های بودجه‌مان هیچ سرفصلی برای پرداخت هزینه رویداد نداشتیم.
رئیس مرکز طرح و برنامه و بودجه سازمان صداوسیما با بیان اینکه بخاطر مدلی که قبل از حرفه‌ای شدن ورزش وجود داشت و باشگاه‌ها دولتی بودند، تمام هزینه‌ها از سوی دولت پرداخت می‌شد، توضیح داد: از طرفی، در هزینه‌های سازمان صداوسیما هزینه رویداد ورزشی دیده نمی‌شد. در نتیجه تبادلی انجام نمی‌شد.
به گفته وی، از وقتی که باشگاه‌های ورزشی خصوصی شدند و به باشگاه‌ها تکلیف شد نمی‌توانند از بودجه‌های دولتی استفاده کنند، بنا شد بجای استفاده از بودجه دولتی از درآمد‌های باشگاه ورزشی استفاده شود. از محل درآمد‌های باشگاه ورزشی می‌توان به حق پخش رویداد ورزشی، فروش بازیکن، کانون‌های هواداری، بلیت فروشی‌ها و … اشاره کرد.