سینماپرس: رئیس سازمان تبلیغات اسلامی بر ضرورت ایجاد اتاق فکر و ایده برای تغییر نگاه و حل مسائل مسجد در کشور تأکید کرد.
به گزارش سینماپرس، ششمین دوره جایزه جهانی علوم انسانی اسلامی همزمان با برگزاری هفتمین کنگره بین‌المللی علوم انسانی اسلامی دوشنبه ۲۲ آبان در تهران برگزار شد و در این دوره محمود حکمت نیا استاد گروه فقه و حقوق پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و احمد واعظی رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم برگزیده این دوره از جایزه جهانی شدند.
دبیرخانه دائمی کنگره بین‌المللی علوم انسانی اسلامی به منظور تقویت انگیزه‌ها، تشویق و ترغیب پژوهشگران مسلمان اعم از ایرانی و غیر ایرانی برای نوآوری و نظریه‌پردازی در حوزه علوم انسانی اسلامی و از همه مهم‌تر، الگوسازی در این عرصه، هر دو سال یک بار جایزه جهانی علوم انسانی اسلامی را برگزار کرده و به برترین نوآوری‌ها و نظریه‌ها جایزه اعطا کرده است.
در این مراسم که با سخنرانی اساتید و مسئولان همراه بود، حجت الاسلام احمدحسین شریفی (دبیر مجمع عالی علوم انسانی اسلامی، دبیر علمی کنگره و رئیس دانشگاه قم) ضمن گرامی‌داشت شهدا به ویژه شهدای مظلوم غزه که مظلومانه و مقتدرانه به شهادت رسیدند، گفت: شهدای مظلوم فلسطین پوچی شعارهای غربی‌ها را به سخره گرفتند. با وجود اینکه همه دنیای غرب علیه مردم مظلوم جمع شدند اما پیروزی با حق است و نمی‌توانند آنها را شکست دهند.
رئیس دانشگاه قم گفت: دغدغه‌مندان علوم انسانی از علوم انسانی سخن به میان می‌آورند و این ادبیات در سخنان برخی از اندیشمندان کشور ما رایج است. دهه‌ها است که سخن از مرگ علوم انسانی به میان می‌آید و من هم موافق این موضوع هستم زیرا علوم انسانی موجود مرده‌ای شده است که توجیه‌گر جنایات صهیونیست‌ها است.
وی افزود: علوم انسانی فعلی جنایات بی‌سابقه صهیونیست را دفاع از حقوق بشر توجیه می‌کند در حالی که برخی مرگ طبیعییک نفر را بهانه می‌کنند تا یک جامعه را متلاشی کنند اما الان در مقابل جنایات صهیونیست‌ها سکوت کرده‌اند. مردم غزه وضعیت نابسامانی علوم انسانی غرب را نشان دادند و این کار بزرگی است.
دبیر مجمع عالی علوم انسانی اسلامی افزود: در دانشگاه‌های دنیا نام ۷ هزار شهید فلسطین را می‌نویسند در حالی که این سطح از آزادی در غرب وجود نداشت و کسی جرات نداشت که جنایت‌های صهیونیست‌ها و هلوکاست را زیر سوال ببرد. در همین راستا فهرست بلندی از اخراج دانشمندان در غرب وجود داشت.
وی با اشاره به اینکه علوم انسانی در کشور ما راهگشا نیست گفت: فلسفه ما از برگزاری کنگره این است که راه دیگری را نشان دهیم و پیام انقلاب اسلامی را به بشر با ادبیات علمی و آکادمیک نشان دهیم و کارآمدی آن را در عمل نشان دهیم.
دبیر علمی کنگره و رئیس دانشگاه قم عنوان کرد: امام (ره) در ۱۸ دی سال ۱۳۵۷ در نوفل لوشاتو در جواب خبرنگاری که از او سوال می‌کند که اگر شاه برود رژیم ساقط شود بعد چه کار می‌کنید؟ آیا خودتان شاه می‌شوید؟ امام (ره) در جواب به خبرنگار می‌فرمایند مسئله ما شاه نیست و این آغاز راه و حرکت است ما می‌خواهیم حرکت بشر را اصلاح کنیم و ریل‌گذاری را تغییر دهیم تا ساختمان عظیم سازمان ملل بر توحید استوار شود.
وی تصریح کرد: انقلاب اسلامی ما یک انقلاب تحول گرا در علوم و به ویژه علوم انسانی بود. فلسفه ما این است که این علوم به علوم انسانی دغدغه‌مند تبدیل شود تا مسائل حقیقی بشر و انسان ایرانی و مسلمان را نشان دهد. علوم انسانی که نگاه صحیح به بشر دارد و بشر را آنگونه که هست تفسیر و هدایت و راهنمایی می‌کند.
حجت الاسلام و المسلمین شریفی افزود: علوم انسانی که مفسر اومانیسم و انسان محوری باشد، علوم انسانی نیست و هر تفسیری با این محوریت ناواقعی است. علوم انسانی که براساس تفسیر داوینیستی باشد یک حیوان ارتقا یافته است و مبنای اخلاق و حقوق انسانی نیست، بلکه خلاقیک حیوان است در حالی که انسانی مخلوق خدا و جاودانه است.
وی اضافه کرد: نقاط انحرافی علوم انسانی حاصل سالیان سال قبل باید اصلاح شود و تا تفاسیر اصلاح نشوند راهگشای بشر نخواهند بود و به شکل عقلانیت موش صحرایی و حیوان اسکینری است.
به گفته شریفی، آرمان علوم انسانی کنونی رهایی و سودگرایی است در حالی که علوم انسانی باید انسان را به ملکوت برساند.
دبیر مجمع عالی علوم انسانی اسلامی تصریح کرد: خلاهایی در رشته علوم انسانی و مطالعات انسان‌شناسی وجود دارد زیرا ۲ واحد درسی در دانشگاه وجود ندارد که تفسیری از انسان و برداشتی از انسان‌شناسی قرآنی و اسلامی داشته باشد. امیدوارم این خلا برطرف شود و مبدا تحولی برای علوم انسانی باشد.
شریفی با اشاره به اینکه این کنگره با همکاری ۶۰ مرکز دانشگاهی، پژوهشی و آموزشی ۶ دوره ثابت برگزار شده است، گفت: امیدوارم برگزاری این کنگره برکات فراوان داشته باشد. این رویداد علمی وابستگی به مرکزی ندارد و مراکز دغدغه‌مند به این کنگره دعوت شدند. ضمن اینکهجلسات متعدد در محیط علمی و آکادمیک برگزار شد و هیج تعصبی نسبت به موضوع خاصی به جز وجود نداشت.
دبیر مجمع عالی علوم انسانی اسلامی با اشاره به اینکه این حرکت علمی از ۱۲ سال قبل شکل گرفته وبرکات خوبی داشته است، گفت: این رویداد علمی با کمترین هزینه بیشترین فایده را داشته است چراکه نزدیک به ۷۰۷ مقاله علمی پژوهشی تولید و منتشر شد و ۳ هزار و ۳۰۰ اندیشمندو پژوهشگر دغدغه‌مند علوم انسانی اسلامی از داخل و خارج در این سال‌ها در این کنگره حضور داشتند.
وی یادآور شد: کشورهای دیگر هم به دنبال تحول علم انسانی بودند و در این کنگره از کشورهای لبنان، سوریه، افغانستان و ترکیه شرکت داشتند.
وی با اشاره به کمیسیون‌های کنگره علوم انسانی اسلامی گفت: با کمیسیون‌های ۱۵گانه و مقاله‌های رسیده به آنها شبکه منسجم و متعهد به علوم شناسایی و ایجاد شد.
وی افزود: برخی کمیسیون‌ها بیش از ۱۰۰ مقاله ارسال کردند که در نهایت ۱۰ مقاله منتخب شد. ضمن اینکه ابتکار ما در این دوره برگزاری کنگره این بود که در ۱۰ روز کمیسیون‌ها را تا اول آذرماه برگزار می‌کنیم و امروز مراسم افتتاحیه است.
حجت الاسلام و المسلمین شریفی ضمن استقبال از همه اندیشمندان برای شرکت در این کنگره خاطرنشان‌کرد: این کنگره از همه منتقدان علوم انسانی برای شرکت در آن دعوت رسمی کرد، هرچند که آنها مخالف این ایده هستند اما می‌توانند در گفتگوی علمی که برگزار میشود شرکت کنند. کنگره فضای تبلیغی و متعصبانه نیست بلکه یک فضای علمی برای افرادی است که مدعی تحول در علوم انسانی هستند و می‌تواند در یک کنگره رسمی نظرات خود را بیان کنند.
وی در پایان گفت: ما از نظرات منتقدان استقبال می‌کنیم و امیدواریم که پرچم کنگره بالا بماند و با درایت وزیر محترم علوم و تحقیقات و فناوری این تحول مستمر شود.
علوم انسانی اسلامی به لبیک بدنه علمی نیاز دارد
حجت الاسلام والمسلمین احمد واعظی (رئیس دفتر تبلیغات اسلامی و عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی)، در ادامه این کنگره که در فرهنگستان علوم برگزار شد، گفت: متأسفانه فرهنگ غالب در عرصه علوم انسانی، علم انسانی غربی است. بنابراین اساتید، نویسندگان و دانشمندان هویت خود را در اتصال و همنوایی و تقرب به غرب می‌بینند و هرچه خارج از این فرهنگ علمی باشد از نظر آنها سبب هویت بخشی و به رسمیت شناختن نیست به شکل طبیعی جدایی و واگرایی نسبت به او احساس می‌کنند.
حجت الاسلام والمسلمین واعظی ادامه داد: ما زمانی موفق می‌شویم علوم انسانی را به عنوان مبنای تمدن اسلامی و شکل دهنده مناسبات اجتماعی، جامعه ساز و انسان ساز داشته باشیم که فرهنگ علمی جامعه ما بر اساس علوم انسانی اسلامی شکل بگیرد. یعنی بدنه مولدان رسمی و غیررسمی جامعه علمی به آن اعتقاد داشته باشند و چرخ دنده‌های آن را به حرکت دربیاورند.
وی با اشاره برخی موانع علوم انسانی اسلامی برای بدل شدن به فرهنگ علمی، افزود: در ابتدا بازخوانی انتقادی علوم انسانی مدرن هنوز جدی گرفته نشده است و شناخت واقعی نسبت به ماهیت علوم انسانی مدرن در بین استادان و دانشجویان ما به شکل دقیق علمی نهادینه نشده است. اگر این بازخوانی صورت نگیرد رسوبات علم مدرن در اذهان نخبگان علمی علوم انسانی شکل می‌گیرد.
رئیس دفتر تبلیغات اسلامی با بیان اینکه کج تابی‌ها مفهومی وایده‌ای به لحاظ مفهومی و روش‌شناسی در علوم انسانی امروز وجود دارد، اظهار کرد: حقیقت این است علوم انسانی اسلامی بسیار وسیع و شامل فلسفه فرهنگ، فلسفه تکنولوژی، فلسفه حقوق و فلسفه سیاسی و غیره است. ما عالمان را دعوت می‌کنیم که بر اساس مبانی اسلامی کار کنند تا حقانیت و اعتبار آن سرجای خود ثابت و ارکان آن تشدید شود.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه ما باید به لحاظ مفهومی و روش‌شناسی به تفاهم برسیم، ابراز کرد: در علوم انسانی اسلامی قطعاً به تکثرهای مشربی می‌رسیم اما باید مراقب باشیم که دچار کج تابی نشویم که انتظارات ناروایی از علوم انسانی اسلامی ایجاد نشود.
حجت الاسلام والمسلمین واعظی با بیان اینکه متأسفانه امروز قضیه علوم انسانی اسلامی، سیاسی شده است، خاطرنشان کرد: برخی مخالفان به این تلقی غلط رسیدند که دفاع از علوم انسانی اسلامی حربه سیاسی برای مقابله با استکبار و غرب است و مخالفت خود را مبارزه سیاسی با نظام تلقی می‌کنند؛ گویا که کسی از علوم انسانی اسلامی دفاع کند از سیاست جاری کشور دفاع کرده است. بر همین اساس در قضیه غزه برخی در مقابل این همه جنایت آشکار سکوت کردند در حالی که وجدان‌های بیدار انسانها در تمام دنیا را بیدار کرده است. در علوم انسانی اسلامی هم همین دوقطبی ایجاد شده است که باید شکسته شود.
وی ادامه داد: نگاه اقتدارگرایانه و پروژه‌ای به مقوله علوم انسانی اسلامی خطا است. قطعاً ما احتیاج داریم ک در ساختار و قوانین کشور علوم انسانی اسلامی مورد حمایت قرار گیرد. در دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی و سیاست‌های شورای انقلاب فرهنگیباید مسأله علوم انسانی اسلامی مورد توجه قرار گیرد. علوم انسانی اسلامی وقتی بدل به فرهنگ علمی میشود که بدنه علمی جامعه در مراکز رسمی و غیررسمی به آن لبیک وجدانی و اعتقادی بدهد.
رئیس دفتر تبلیغات اسلامی عنوان کرد: ما در فضای اعتقاد به‌اندیشه سیاسی اسلامی و دنیایی که حوزه مطالعات سیاسی است حرف نو زده ایم. با مسأله حکومت دینی، مردم سالاری دینی و مدیریت کلان جامعه حرف جدیدی زدیم که تولیدات فراوانی در این زمینه صورت گرفته است اما اشکال کار در این است که کار و تولید متوازن نبوده است یعنی استعداد و توانایی خود را در حوزه علوم انسانی را متوازن پخش نکردیم. در جانب هنجاری علوم انسانی اسلامی در حوزه مباحث مبنایی و بنیادین دستاورد داشتیم اما در دانش توسعه‌ای و نیمه بنیادین به شدت فقیر هستیم.
باید برای همه مراحل علوم انسانی اسلامی راه حل داشته باشیم
عطاء‌الله رفیعی آتانی (رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس و رئیس مرکز مطالعات شهر تهران)، در ادامه افتتاحیه هفتمین کنگره بین‌المللی علوم انسانی اسلامی و ششمین جایزه جهانی علوم انسانی اسلامی که در فرهنگستان علوم برگزار شد، گفت: موضوع علوم انسانی اسلامی، انسان است.
رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس ادامه داد: انسان دارای جهت‌های مختلفی است که میتوان آنها را از یکدیگر متمایز کرد و دانش هر کدام را شناخت. زمانی که از یک مکتب و فکر صحبت میشود باید بتوان برای همه مراحل آن تعیین تکلیف کرداما نکته‌ای که وجود دارد روش هر دانش با دیگری فرق دارد برای مثال کسی که اقتصاددان است نباید فکر کرد که او یک سیاستمدار هم هست.
وی افزود: برای مداخله مبانی در حوزه‌های مختلفباید از دانش متعارف استفاده کنیم و مفهوم فلسفه آن علم را گسترش دهیم. مساله علوم انسانی اسلامی تحلیل کنش کنشگران است. ادعای فلسفه اسلامی انسان‌شناسی است اما چون ادبیاتی که در این حوزه است برای تعامل و تعالی انسان است تعریف ما در علوم انسانی اسلامی جدی گرفته نمی‌شود، باید در این زمینه روش‌شناسی ارائه شود زیرا روش‌شناس به تنظیم‌گر و تحلیل‌گر می‌تواند مشاوره بدهد.
رفیعی آتانی با بیان اینکه وقتی از یک مکتب فکری صحبت می‌کنیم باید برای همه مراحل علوم انسانی اسلامی راه حل و برای کل آن تکلیف داشته باشد، خاطرنشان کرد: روش هر کدام از دانش‌ها متفاوت است و هر اقتصاددان نمی‌تواند سیاستمدار خوبی باشد. حوزه کنش ظرفیت دانش بالایی دارد و زندگی فردی و اجتماعی مردم به آن نیاز دارد.
وی تاکید کرد: دانش‌های ما برای ساختن و عمل کردن است و انسان‌شناسی فلسفی ظرفیت بیشتری از علوم انسانی اسلامی دارد ولی امروز ما نتوانستم ادبیات اخلاقی برای مردم تولید کنیم. در حالی که می‌تواند به دانش و زندگی مردم کمک کند.
محمود حکمت‌نیا (استاد پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی) نیزدر ادامه این همایش به پیشینه درخشان فرهنگ و تمدن اسلامی ایران در گذشته اشاره کرد و گفت: ابدعات زیادی در حوزه تمدن اسلامی وجود داشته است اما در ۳۰۰ سال اخیر با مشکلاتی مواجه شده‌ایم. این دغدغه فقط برای ما نیست و یک مسئله تاریخی تمدنیو اسلامی است که همه کشورهای اسلامی با این معضلات مواجه شده‌اند.
وی افزود: مشکلات تمدن اسلامی تنها مربوط به ایران نیست. برخی عامل این وضعیتکنونی جوامع که باعث ایجاد حس تحقیر شده است را این می‌دانند که جوانان ما معتقد هستند «ما نمی‌توانیم». برای برون رفت از این گرفتاری تاریخی بایدیک تمدن در یک دستگاه نظری وجود داشته باشد که این دستگاه سوالات بنیادین را پاسخ دهد.
حکمت‌نیا گفت: تمدن اسلامی توان «شناخت» را دارد اما توان «تغییر» را ندارد بسیاری از مسائل حقوقی مثل شرکت و بیمه و بانک اختراع بشر هستند و این اختراعات توانمندی خلق و تولید است. ما در تمدن اسلامی در شناخت قواعد پایه‌گذار بوده‌ایم و در علوم انسانی هم با این وضعیت مواجه بوده‌ایم اما باید علوم انسانی توانمندی ساخت که توانایی حل مشکلات را داشته باشد.
وی به موضوع انسان شبیه‌سازی شده در دنیای کنونی اشاره کرد وعنوان کرد: اشکال اساسی ما این است که به جای خلق ساختن، آن را ساختن و فناوری دیگران را می‌خوانیم. نوع نگاه ما به مسائل متفاوت شده است. مسائل اشتباه را نمی‌توان حل کرد بلکه باید اصلاح کرد. مسیر ۱۰۰ساله ما در فناوری اشتباه بوده است و اگر اصلاح نشود سیاست‌گذاری ما با مشکل مواجه خواهد شد.
استاد پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با اشاره به کشتار مردم و کودکان بی‌گناه مردم فلسطین در غزه خاطرنشان کرد: در ادبیات دینی قواعد واساسی وجود دارد که اگر به هم بریزد رفتار حقوقی و اخلاقی به هم می‌ریزد. هیچ توجیه اخلاقی و حقوقی برای قتل کودکان بی‌گناه در غزه وجود ندارد زیر قبل از قیامت و بعد از قیامت از این گونه رفتارها و کشتن مردم بی‌گناه سوال میشود.
نقش جامعه در دین را نمی‌توان نادیده گرفت/ علوم انسانی اسلامیدر مقام عینیتحاصل پروسه طبیعی در جامعه دینی است
حجت الاسلام رضا غلامی (رئیس مجمع عالی علوم انسانی اسلامی) نیز در مراسم افتتاحیه هفتمین کنگره بین المللی علوم انسانی اسلامی، تهران درباره نسبت متقابل علوم انسانی اسلامی و جامعه دینی، گفت: درباره نسبت و مناسبات دین و جامعه سخن فراوان است. دین به مثابه یک امر جهان شمول، در همه گروه‌های اجتماعی یافت میشود. دین، نیروی قدرتمندی است که باورها، آیین‌ها و ارزش‌ها را در بر می‌گیرد و اغلب بر جوامعی که در آن ریشه می‌گیرد، هم تأثیر می‌گذارد و هم تحت تأثیر قرار می‌گیرد.
وی با اشاره به اینکه دین به عنوان جزء لاینفک جوامع بشری، نه تنها عامل مهم و کلیدی اجتماعی شدن است، بلکه در خوشبختی انسانها نقش فوق العاده‌ای دارد، افزود: دین به افراد مجموعه‌ای از باورها و ارزش‌های مشترک می‌دهد و به آنها کمک می‌کند یاد بگیرند که چگونه اعضای خوب، نیک‌ورز موثری در جامعه باشند. باورها و اعمال مذهبی اغلب بدون تحمیل از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌شوند و می‌توانند طرز تفکر و رفتار مردم را در ساحت‌ها گوناگون شکل دهند.
وی تصریح کرد: دین و جامعه، دارای یک تعامل و هم افزایی پویا هستند که فرهنگ ها، ارزش‌ها و قواعد زندگی فردی و مدنی را شکل می‌دهد. همانطور که اشاره شد، ادیان نظام‌های اعتقادی هستند که انسان و جامعه را به جهان معنویت مرتبط می‌کنند. به عنوان ساختارهای توامان ذهنی و عینی، آنها بر نحوه درک و مواجهه ما از دنیای اطراف و ارزش‌هایی که می‌پذیریم یا رد می‌کنیم تأثیر می‌گذارند. با این اوصاف، دین با ارائه چارچوب‌های اخلاقی، شکل دادن به هویت‌ها و تقویت هنجارهای اجتماعی بر جامعه تأثیر می‌گذارد.
رئیس مجمع عالی علوم انسانی اسلامی درباره مزایای دین گفت: دین از معنا بخشیدن به زندگی و ساماندهی به نظام اعتقادی تا تقویت وحدت و ثبات اجتماعی و نقش آفرینی به عنوان عامل مدیریت اجتماعی و قرار دادن انسان در مسیر سعادت و خوشبختی در جوامع انسانی حضور پررنگی دارد. امروز نقش حیاتی دین در سازماندهی جوامع کمتر محل شک و تردید قرار داد. تقریبا روشن است که دین چارچوبی برای تعامل و انسجام اجتماعی فراهم می‌کند، حتی اغلب بر ساختار خانواده ها، جوامع و حتی کل تمدن‌ها تأثیر می‌گذارد.
وی ادامه داد: حتی قابل اثبات است که مناسک دینی نیز که بعضا به منزله قشر و پوسته دین به آنها نگاه میشود، اثرات مثبتی مانند سلامت جسمی، روانی و تحرک اجتماعی دارد. به دلیل کارکردهای وسیع دین است که تحقیق آگاهانه و مستدل در سنت‌ها، متون، آیین‌ها و اعمال مذهبی جزء ضروری زندگی مدنی، هم در سطح فردی و هم در سطح اجتماعی است. از طرف دیگر، دین همواره نقش مهمی در شکل‌دهی تجربیات اجتماعی انسان و تفسیرها از واقعیت در طول زمان داشته است. مطالعه دین از بسیاری از مرزهای رشته‌ای در علوم انسانی عبور می‌کند، همانطور که در ادبیات، تاریخ، هنر، جامعه شناسی، روان شناسی، علوم سیاسی، فلسفه، حقوق و غیره گنجانده شده است.
غلامی با اشاره به نقش بی‌بدیل دین در زندگی گفت: دین چارچوب‌هایی را برای زندگی فراهم می‌کند که رفتار انسان را با ارائه طرحی برای درک سؤالات عمیقی که علم و عقل در پاسخ به آنها ناتوان هستند و ارائه شبکه‌های معنایی بزرگ و سرنوشت‌ساز شکل می‌دهد. در چنین شرایطی، روشن است که نقش دین در شکل گیری روح علوم انسانی و اجتماعی، چیزی نیست که درک آن چندان دشوار باشد.
وی با بیان اینکه نقش جامعه در دین را نمی‌توان نادیده گرفت، افزود: جدای از آنکه جوامعی که رشد توامان عقلی و عاطفی بیشتری دارند می‌توانند اقبال بیشتری به دین داشته باشند، واقعیت این است که هر میزان جامعه در نظر و عمل دیندارتر شود، ظرفیت‌های دین در اعتلای اجتماعی، بیشتر شکوفا میشود و جلوه‌های تازه‌تری از قدرت دین در ساماندهی و ارتقاء اجتماعی بروز و ظهور می‌یابد.
وی اضافه کرد: جریان یافتن دین در جامعه می‌تواند به ورود انواع آلودگی‌ها، ناخالصی‌ها، خرافات و موهومات به دین نیز منجر شود. البته مواجهه علماء با دین که آنها نیز بخشی از جامعه قلمداد می‌شوند نه بخشی از دین، در جای خود اهمیت و تاثیرات منحصر به فردی دارد. اینکه جامعه، دین را به خرافه و موهومات تبدیل کند و یا دائما در تلاش برای مقاومت در برابر آلودگی‌ها و خالص‌سازی دین باشد، می‌تواند سرنوشت رابطه دین و جامعه را تغییر دهد.
غلامی هدف دیدگاه‌های جامعه‌شناختی درباره دین را درک کارکردهایی عنوان کرد که دین انجام می‌دهد و گفت: این دیدگاه‌های جامعه شناختی تاثیرات مثبتی و منفی‌ای است که جامعه و معادلات غیر دینی حاکم بر آن می‌تواند بر دین داشته باشد. در این میان، ابزارها و روش‌های جامعه‌شناختی، مانند نظرسنجی، نگرش‌سنجی، مصاحبه و تحلیل داده‌های تاریخی را میتوان برای مطالعه دین در یک فرهنگ به کار برد تا به ما کمک کند نقش دین در زندگی مردم و نحوه تاثیرگذاری آن بر جامعه را بهتر درک کنیم هر چند روشن است که هیچیک از این ابزارها و روش‌ها خارج از اتمسفر تجربه دینی چندان که باید موفق عمل نمی‌کنند.
وی با اشاره به اینکه یکی از پرسش‌های کلیدی طی سالهای گذشته به نسبت علوم انسانیِ اسلامی با جامعه برمی‌گردد، افزود: پرسش مشخص این است که آیا علوم انسانی اسلامی تنها زاییده جامعه دینی است؟ آیا در صورت فقدان یک جامعه دینی به معنای عینی و نه تئوریک آن، صحبت از تولد، شکوفایی و اثربخشی آن بیهوده است؟
وی یادآور شد: واقعیت این است که دین و جامعه دارای یک رابطه پیچیده و چند وجهی هستند که در طول تاریخ، تمدن ها، فرهنگ‌ها و زندگی فردی را شکل داده است. دین یک پدیده اجتماعی است که به طرق مختلف تحت تأثیر اعضای جوامع نیز قرار می‌گیرد. جامعه‌ای که اکثریت اعضای آن را دینداران تشکیل نداده باشند و یا دینداری آنها تابع اندیشه اسلام اجتماعی نباشد، به طور طبیعی نه فقط گرایشی به علوم انسانی اسلامی نخواهد داشت بلکه کنش‌های فردی و اجتماعی آنان سرجمع به تولد و شکوفایی این علوم منجر نخواهد شد.
غلامی با اشاره به اینکه در علوم انسانی، تمرکز بر روی توصیف، تبیین و پیش‌بینی تلقی میشود، گفت: با آنکه علوم انسانی ماهیت و ساخت علمی و ساینتیفیک خود را حفظ می‌کند، اما هر علمی، اولاً، بر اساس پیش فرض‌های فکری- فلسفی حاکم که حتما بخشی از آن از عقلانیت اسلامی متاثر است و ثانیاً، بر مبنای شرایط فردی و اجتماعی و به تبع آنهم مسائل و هم ظرفیت‌های مواجهه با مسائل در جامعه دینی، عینکی را بر چشم علوم انسانی در محیط جامعه دینی می‌زند [و علوم انسانی را متصف به وصف اسلامی می‌کند] که در غیر جامعه دینی چنین عینکی وجود ندارد.
رئیس مجمع عالی علوم انسانی اسلامی اضافه کرد: عقلانیت عملی و تجویزاتی که این عقلانیت به مثابه یک امر پسینی، با اتکاء به نتایج علوم انسانی اسلامی خواهد داشت از اهمیت فراوانی برخوردار است. این عقلانیت، هر چند ماهیت و ساخت علمی و ساینتیفیک ندارد اما در یک هماهنگی ویژه با علوم انسانی اسلامی، تبلور بخش نظم اسلامی است.
وی تصریح کرد: چنانچه جامعه دینی، تنها جنبه هویتی برای جامعه مسلمانان داشته باشد، طبیعی است که علوم انسانی اسلامی به عنوان یک دانش متاثر از پیش فرض‌های فلسفی و عقلی-دینی، مجالی برای تولد و شکوفایی پیدا نمی‌کند. این در حالی است که فکر، فرهنگ و اندیشه غربی مدرن نیروی طبیعی مقاومت در برابر شکل‌گیری جامعه دینی است و چنانچه در جامعه‌ای از هر طریقی رواج یابد، یا جامعه دینی در اتمسفر جهانی شدن] با محوریت فکر و فرهنگ غربی [هضم شود، فرصت شکل‌گیری علوم انسانی اسلامی به صورت مضاعف کاهش می‌یابد.
غلامی با اشاره به اینکه جامعه ایذانی جامعه‌ای دینی است، افزود: به رغم انتقال وسیع فکر، فرهنگ و سبک زندگی غربی به ایران و تاثیرات انکار ناپذیری که این انتقال داشته است، همچنان تحقیقات میدانی نشان‌می دهد که جامعه ایرانی، جامعه‌ای دینی است و بخش مهمی از مردم، نه فقط به برقراری نظم اسلامی در جامعه قلباً تمایل دارند بلکه به آن امید می‌ورزند. برای نمونه، در نظرسنجی مرکز تحقیقات سازمان صدا و سیما که در مرداد ماه ۱۴۰۲، با حجم نمونه ۴۹۴۹ نفر از افراد ۱۸ سال به بالا در تهران و ۳۱ شهر بزرگ کشور صورت گرفته است، برخی نتایج حاصل شده که خیلی جالب است و نشان می‌دهد بعضی تلقی‌ها درباره وضعیت دین در ایران اغلب نادرست یا دچار سیاست‌زدگی است.
وی اضافه کرد: ۷۵/۹درصد در حد خیلی زیاد و زیاد گفته‌اند: عمل به تعالیم اسلام، می‌تواند جهانی با نشاط و امید برای انسان مهیا سازد. ۷۲/۱درصد در حد خیلی زیاد و زیاد گفته‌اند: عمل به دستورات دینی، موجب توسعه و پیشرفت کشور میشود.
۷۶درصد در حد خیلی زیاد و زیاد گفته‌اند: دستورات دینی موجب وحدت و انسجام اجتماعی میشود.
۷۹درصد در حد خیلی زیاد و زیاد گفته‌اند: دین اسلام، برای پیشرفت عقل، علم و معنویت را به کار می‌گیرد.
۵۵درصد در حد خیلی زیاد و زیاد گفته‌اند دین ضامن آبادانی دنیا و آخرت است.
وی با اشاره به اینکه علوم انسانی اسلامی به ویژه در مقام عینیت، حاصل یک پروسه طبیعی در جامعه دینی است، گفت: تا وقتی چنین جامعه دینی با شاخص‌های مطلوب وجود نداشته باشد نمی‌توان انتظار داشت علوم انسانی اسلامی بروز و ظهور پیدا نماید.
موضوع بسیار مهم، تلاش‌های گسترده مسلمانان برای تقویت ایمان و به تبع آن، سبک زندگی اسلامی در مسیر تقرّب به جامعه مطلوب اسلامی است.
غلامی اضافه کرد: این واقعیت را نمی‌توان نادیده انگاشت که علوم انسانی اسلامی برای جوامع غیر دینی یا جوامع دینی‌ای که به اندیشه اسلام اجتماعی تمایلی نشان نمی‌دهند در جزئیات کارایی چندانی ندارد و لزوما توفیق‌مند نیست. نباید از نظر دور داشت که دینی که با ایمان وارد قلمرو حیات فردی و اجتماعی شده است، فراتر از آزادی است. در عین حال، ایمان افراد یکسان نیست و کاهش سطح ایمان، گرایش به نظم مدنیِ دینی را کاهش می‌دهد و ثانیا، همه اعضای جامعه را دینداران تشکیل نمی‌دهند و طبیعی است نظم دینی باید آزادی‌های فردی آنها را مادام که به حقوق سایرین لطمه نزنند تضمین کند.
وی بیان کرد: صحبت از تقدم جامعه دینی به علوم انسانی اسلامی و تمرکز برای شکل‌گیری چنین جامعه‌ای، منطقی به نظر می‌رسد. در عین حال، یک سوال قابل طرح است و آن اینکه آیا علوم انسانیِ اسلامی در فرایند شکل گیری جامعه دینی مطلوب فاقد هر گونه نقش آفرینی است؟ به بیان دیگر، مگر میتوان برای علوم انسانی در روند جامعه‌پردازی نقشی قائل نبود و خلق و شکوفایی جامعه دینی را امری بیگانه با علم و عقلانیت در نظر گرفت؟
غلامی در پایان گفت: نمی‌توان انکار کرد که شکل گیری تئوریک و نیمه عینی سطحی از علوم انسانیِ اسلامی در مسیر آفرینش و تکامل جامعه دینی و رسیدن جامعه به شاخص‌های مطلوب ضروری است و تا زمانیکه علمی کارآمد به مدد مسلمانان در مسیر جامعه‌پردازی نیاید، تلاش در جهت رسیدن به جامعه اسلامی مطلوب مقرون به نتیجه نیست. در چنین شرایطی، نباید وجود علم دینی را مشروط به وجود جامعه دینی آن هم از نوع مطلوب آن نمود.
پیشنهاد حداد عادل برای عملیاتی شدن تحول در علوم انسانی
غلامعلی حداد عادل (رئیس شورای تحول و ارتقا علوم انسانی) نیز با اشاره به سابقه ۱۴ سال حضور در شورای تحول و ارتقاء علوم انسانی گفت: با برگزاری «همایش» وضعیت علوم انسانی در دانشگاه‌ها متحول نخواهد شد، اگر این طور فکر کنید، به اشتباه می‌افتید. زیرا دانشگاه‌ها شکلی به خود گرفته‌اند که با برگزای همایش این تحول شکل نمی‌گیرد.
وی افزود: اگر بخواهیم که دین اسلام در زندگی مردم جامعه به عنوان یک نیروی تاثیرگذار حضور داشته باشد باید تمدن اسلامی شکل بگیرد. اگر تمدن اسلامی شکل گرفته بود وضعیت در غزه این‌طور نبود که همه سران کشورهای اسلامی در کاخ مجلل حضور داشته باشند اما در قبال رنج مردم غزه جز سخن اقدام دیگری صورت ندهند. با الفاظ و عبارت نمی‌توان تحول ایجاد کرد و واقعیت این است که تمدن اسلامی در جهان فعال نیست در حالی که مردم غزه کمک می‌خواهندیک کشور نیست که به آنها کمک کند هرچند سوریه و ایران جای خود دارند و همه تهدیدها متوجه این کشوزها است.
رئیس شورای تحول و ارتقا علوم انسانی با اشاره به تاکید مقام معظم رهبری برای اینکه ما باید به تمدن اسلامی دست پیدا کنیم و در جهان اسلام تاثیرگذار باشیم، گفت: تمدن غربی در جهان همه تمدن‌ها را تحت تسلط خود در آورده است و تا رسیدن به تمدن نوین اسلامی، خروج از این وضعیت با علوم انسانی غربی میسر نیست و به تمدن نوین اسلامی به این شکل نخواهیم رسید زیرا در تمدن غربی انسان محوری و اومانیست حاکم است و یک دوگانگی در تمدن غربی شکل گرفته است و تصور این است انسان برای اینکه برای خودش باشد و روی پای خودش قرار گیرد باید مقابل خدا بیستد.
حدادعادل افزود: تصور این بوده است که دینمانع انسان است. مفهوم آزادی در اروپا محترم و مقدس است اما کل این موضوع را بشکافید مقابل عبادت است که به آن اصطلاح «پارادایم» یا «ابرانگاره» هم گفته‌اند. دو ابرنگاره یکی در تمدن اسلامی خدا و در تمدن غربی انسان است که این موضوع جای نقد دارد. یکی از متفکران غربی معتقد به این بود که باید امر مطلق وجود داشته باشد هر چند که گفته بود خدا نیست اما ارزش‌های الهی و فطرت انسان را قبول داشت و معتقد بود که باید انسانیت پرستش شود اما بعدها دیدند که انسان‌پرستی فرقی با خداپرستی ندارد.
رئیس شورای تحول و ارتقای علوم انسانی گفت: نیچه انسان کامل را انسانی می‌داند که ارزش‌ها را زیر پا می‌گذارد که این جای نقد و بحث دارد. به اعتقاد من روشن‌ترین نقد وضعیت کنونی، حال و روز مردم غزه است. بنابراین جانشین کردن انسان به جای خدا، انسان را نجات نخواهد داد. این ایجاب می‌کند ما به سمت تمدن نوین اسلامی حرکت کنیم و این موضوع باید در عمل کار شود. علوم انسانی باید در رشته‌های مختلف مثل روانشناسی بر پایه بینش اسلامی باشد که این جای کار دارد این کار را برای علوم طبیعی انجام دهیم و باید در یک تمدن توحدی و اسلامی ایجاد شود اما در علوم انسانی ضروری‌تر است و باید فلسفه علوم انسانی داشته باشیم ودر رشته‌های مختف کار کنیم. ما در این زمینه ضعیف هستیم.
حدادعادل با اشاره به ورود شورای عالی انقلاب فرهنگی بعد از تذکر مقابل معظم رهبری برای تحول در علوم انسانی در ۱۴ سال گذشته گفت: این شورا به صورت جدی وارد میدان شد و افرادی از حوزه علمیه قم و دانشگاه‌ها دور هم جمع شدند اما من در این ۱۴ سال پی بردم این امر با ایجاد یک شورای عالی و دبیرخانه شدنی نیست و لوازم اجرایی کارآمدتری می‌خواهد و باید موانع را پشت سر بگذارد، یکی از این موانع این بود که وزات علوم در اختیار افرادی بود که اعتقادی به تحول به علوم انسانی نداشتند و همه آنچه ما رشته کرده بودیم پنبه کردند. مشخص بود که نمی‌خواهند آشکارا با شورای انقلاب فرهنگی در بیفتند و هم نمی‌خواستند این کار عملی شود.
رئیس شورای تحول و ارتقا علوم انسانیعنوان کرد: این که شورایی هر چند سال یک بار برگزار شود با این حرف‌ها تمدن اسلامی ساخته نمی‌شود. بودجه هر سال برای تحول علوم انسانی ۳ میلیارد تومان بوده است در حالی که برگزارییک همایشیک میلیارد تومان هزینه دارد و بضاغت اندکی داریم و امیدواریم در این دولت و وزارت علوم و تحقیقات و فناوری در این زمینه حمایت کنند. ما ۱۴ سال در محتوای برنامه‌های کتاب‌های درسی و آموزشی ۱۴۰ برنامه داشتم که تغییراتی ایجاد شد و۶۰۰ کتاب درسی جدید در دست تالیف داریم که انتشارت صمت باید این کتاب‌ها را منتشر کند.
حدادعادل در پایان با تاکید بر ضرورت ایجاد تحول در علوم انسانی خاطرنشان کرد: اگر قصد داریم تحولیی در علوم انسانی ایجاد کنیم و علوم انسانی بومی‌سازی شود حداقل کاری که باید کنیم این است که یک پژوهشکده مستقل برای تحول علوم انسانی ایجاد کنیم که افراد جدید در آن تمام وقت کار کنند تا اینکهیک شورای دست و پاشکسته باشد وجود داشته باشد زیرا وضعیت علوم انسانی کشور حال خوبی ندارد و قرار است که تحولاتی در شورای عالی انقلاب فرهنگی در این زمینه شکل بگیرد.
علوم انسانی اسلامی جهت شکل‌گیری توازن علمی کشور تلاش کند
محمدعلی زلفی (وزیر علوم، تحقیقات و فناوری) نیز طی سخنانی ضمن گرامی داشتیاد و خاطره شهدا، گفت: دو نعمت امنیت و سلامت که اسلام ویژه به آن پرداخته باید ویژه مورد توجه مردم و مسئولان باشد.
وی افزود: امروز مدعیان حقوق بشر، کسانی که ادعای آزادی دارند و از بشریت و اخلاق صحبت می‌کنند به سادگی جنایات رخ داده در غزه را نادیده می‌گیرند، ما باید قدردارن کسانی باشیم که امنیت و سلامت را برای ما فراهم می‌کنند.
زلفی گل با بیان اینکه هدف از دانش و دینداری آسایش، آرامش و ارتقا روح و روان انسان است، عنوان کرد: رشته‌های علوم طبیعی همه تلاش خود را دارند که زمینه آسایش جسمی را برای انسان تأمین کنند؛ اما رشته علوم انسانی اسلامی در تلاش است که بشریت از نوآوری و تکنولوژیبرای رسیدن به آسایش و آرامش روحی و روانی استفاده کند. بسیاری امکانات دارند اما آسایش و آرامش ندارند.
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری با بیان اینکه سلامت انواع مختلفی دارد، اظهار کرد: برای تأمین سلامت جامعه توجه صرف به سلامت جسمی کافی نیست بلکه باید به سلامت روحی و روانی هم توجه کرد. سلامت روحی و روانی را رشته‌های علوم انسانی اسلامی محقق می‌کنند.
وی با بیان اینکه در کشور ما شرایطی ایجاد شده که بخش قابل توجهی از نخبگان تنها برخی رشته‌ها را مورد توجه قرار می‌دهد، ادامه داد: مدیران اجرایی علوم انسانی باید راهکار توزیع متوازن استعدادها را در رشته‌های مختلف فراهم کنند. در کشورهای پیشرفته سعی می‌کنند نخبگان خود را به سوی رشته علوم انسانی هدایت کنند. باید بررسی کنیم که چرا در کشور ما دانشجویان به سمت و سوی رشته‌های علوم انسانی سوق پیدا نمی‌کنند، این مسأله مسئولیت ما را سنگین می‌کند. ما به دانشمندان علوم انسانی نیاز داریم که به توزیع متوازن علوم در کشور بپردازند.
زلفی گل با بیان اینکه در نگاه کلان رشته‌های علوم انسانی پویش، پیرایش و پالایش فرهنگی جامعه را رقم می‌زنند، ابراز کرد: بزرگترین سرمایه هر کشوری فرهنگ و آرمان‌های آن کشور است، رشته‌های علوم انسانی فرهنگ یک جامعه را شکل می‌دهند. فرهنگ با نوع تفکر، اعمال و رفتاریک جامعه مرتبط است. فرهنگ جامعه فکر، احساس و عمل افراد را شکل می‌دهد. جامعه الهی با کنترل‌های بیرونی ودرونی انسان را پرواز می‌دهند. کنترل‌های دورنی شامل اعتقاد به حلال و حرام است. در کشورهایی که قوانین آن بر اساس شرع الهی است کنترل درونی و اخلاق فرد با توجه به معاد سبب میشود، در این جوامع هرجا کنترل‌های بیرونی وجود ندارند شخص با کنترل‌های درونی مسیر خود را درست طی کند.
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری با بیان اینکه علوم انسانی اسلامی باید در دنیا سرمشق‌نویس باشد. خاطرنشان کرد: جمهوری اسلامی باید تمام تلاش خود را داشته باشد که سرمشق‌نویس باشد. مقر اصلی علوم انسانی اسلامی جمهوری اسلامی است. از اقدامات خوب این کنگره ارتباط قوی بین دانشمندان علوم انسانی، دانشگاه‌ها و حوزه علمیه است. ما در وزارت علوم و تحقیقات سعی کردیم که به این موضوع هدفمند توجه کنیم. در وزارت علوم، مرکز پژوهش‌های علوم انسانی افزوده شده است که ارتباط دانشگاه و حوزه‌های علمیه بیشتر برقرار شود ومنافع هر دو قشر بیشتر به هم گره‌زده شود.
وی افزود: برای دوره‌های بعدی نظام سنجش علوم انسانی اسلامی و دریافت دستاوردهای پژوهشی جزء برنامه‌های شما باشد که در سیاست‌گذاری علم فناوری و پژوهشی ما را راهنمایی کند. کنترل‌های درونی، قوانین و مقرارت جامعه را در مسیر درست قرار می‌دهد و فرهنگ ایجاد می‌کند. در جمهوری اسلامی چون قانون بر اساس شرع الهی است‌عدم رعایت قانون جرم است.
زلفی گل با بیان اینکه توسعه کرسی‌های آزاداندیشی در کشورو شکستن تابوی نظریات غربی مسأله‌ای است که باید به آن توجه کنیم. عنوان کرد: امروز استادان ما هم می‌توانند نظریه داشته باشند و مفاهیم جدید خلق کنند. این خودباوری را جمهوری اسلامی به ما عنایت کرده است. انقلاب این باور را ایجاد کرد که استادان دانشگاه ما هم می‌توانند دانشجویان دکترا تربیت کنند. اسناد علمی پیش از پیروزی اسلامی و پس از آن را مقایسه کنید حس خودباوری جوانان ما را خواهیدیافت.
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری با بیان اینکه مرتبت کردن علوم انسانی با علوم وحیانی نقطه قوت و ویژگی منحصر به فرد علوم انسانی کشور ما است، امید که به آن ویژه پرداخته شود. اظهار کرد: راهبری علم نافع وظیفه علوم انسانی است، مسئولین علمی کشور باید اجراکننده منویات دانشمندان علوم انسانی اسلامی باشند، فکر از حکیمان و اجرا با حاکمان باشد.
وی ادامه داد: سیاست حمایت از جوانی جمعیت و خانواده در رشته‌های علوم انسانی باید بررسی شود و راهبردهای آن ارائه، وفرهنگ آن در جامعه نهادینه شود. ما از علوم انسانی اسلامی انتظار داریم که در توزیع شکل‌گیری شخصیت علمی متوازن کشور ما را یاری کنند.
در پایان نیز بیانیه ششمین جایزه جهانی علوم انسانی اسلامی قرائت شد. این بیانیه بدین شرح است:
پس از سپاس از خدای متعال و صلوات بر محمد و آل محمد، همچنین تقدیم نیکوترین و خالصانه‌ترین سلام‌ها به محضر مقدس و منور حضرت ولی عصر «عجل الله تعالی فرجه الشریف»، گرامی می‌داریمیاد و نام بنیان‌گذار کبیر انقلاب اسلامی، حضرت امام خمینی «رضوان الله تعالی علیه» و شهدای بزرگوار انقلاب اسلامی به‌ویژه شهدای حوزه و دانشگاه؛ و درود می‌فرستیم به رهبر حکیم انقلاب اسلامی، حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای «مدظله العالی».
برای کمیته اعطای ششمین دوره جایزه جهانی علوم انسانیِ اسلامی مایه مباهات است تا اعلام نماید، به لطف الهی هر سال شاهد شکوفایی بیشتر علوم انسانیِ اسلامی و رشد و پیشرفت آن هستیم. در عین حال، همچنان مهم‌ترین اولویت در عرصه علوم انسانیِ اسلامی، تداوم سرمایه‌گذاری‌های هوشمندانه در عرصه شکل‌گیری پژوهش‌های کلیدی و حمایت از نخبگان جوان چه در جهت پر کردن خلأها و ضعف‌های نظری و چه در پیوند نظر و عمل و پاسخگویی به نیازهای کاربردی است. از سوی دیگر، نباید تردید داشت که لازمه شکل‌گیری نظریه‌های تحول‌زا در علوم انسانیِ اسلامی، اهتمام مضاعف به تقویت جریان گفت‌وگو و نقد آزاد در صحنه عمل می‌باشد به‌طوری‌که هر میزان فرصت برای گفت‌وگوهای علمی بیشتر فراهم گردد، نه تنها سوء تفاهمات علمی برطرف خواهد شد، بلکه زمینه برای همکاری و هم‌افزایی میان اندیشمندان علوم انسانیِ اسلامی به رشد و شکوفایی بیشتری خواهد رسید.
در حالی مراسم ششمین دوره جایزه جهانی علوم انسانیِ اسلامی برگزار میشود که حقوق بشر در جهان با یکی از بزرگترین چالش‌ها طی دهه‌های گذشته روبرو شده است. تا این تاریخ، بیش از دوازده هزار نفر از مردم مظلوم و بی‌گناه غزه از سوی رژیم اشغال‌گر اسرائیل به فجیع‌ترین شکل قابل تصور به شهادت رسیده‌اند و با تأسف فراوان نیمی از این تعداد را کودکان و زنان تشکیل می‌دهند. در این شرایط، محکومیت شدید جنایات رژیم اسرائیل و هم‌صدایی با مردم آزاده جهان در جهت آتش‌بس فوری، ارسال کمک‌های بشردوستانه و فوری به مردم ستم‌دیده غزه و پایان دادن به این اشغال ۷۵ساله از طریق برپایییک رفراندوم آزاد میان صاحبان واقعی این سرزمین، موضوعی است که هیأت داوران اصرار دارد به آن تصریح کند.
کمیته اعطاء جایزه جهانی علوم انسانیِ اسلامی در این دوره نیز مانند دوره‌های قبل، با پیشنهاد جمع قابل توجهی از دانشمندان برجسته در عرصه علوم انسانیِ اسلامی روبرو شد که کار انتخاب و معرفی دانشمندان و نظریه‌پردازان برتر را سخت و پیچیده می‌ساخت. البته یادآوری می‌کند، با عنایت به فلسفه وجودی این جایزه، کمیته اعطای جایزه به انتخاب افرادی اهتمام دارد که فراتر از ارائه یکیا چند نظریه ممتاز، صاحب تلاش‌های متنوعی باشند که در مجموع به پیشرفت علوم انسانیِ اسلامی و افزایش دارایی‌های علمی آن در رشته‌های کلیدی کمک نموده و جامعه علمی بتواند با اتکاء به ظرفیت‌های آنان، به راه خود بهتر از گذشته ادامه دهد.
کمیته اعطای جایزه جهانی علوم انسانیِ اسلامی در مراسم ششمین دوره که امروز در حضور شماری از اساتید و پژوهشگران ارجمند حوزه و دانشگاه برپا میشود، موفق شد بر مبنای نظام‌نامه جایزه، پس از بررسی‌های چند مرحله‌ای، و اخذ آراء اساتید و محققان برجسته علوم انسانیِ اسلامی در رشته‌های ذی‌ربط، در نهایت دو تن از دانشمندان را شایسته دریافت جایزه در این دوره تشخیص دهد:
یک: جناب حجت‌الاسلام والمسلمین آقای استاد احمد واعظی، در رشته فلسفه سیاسیِ اسلامی، که موفق شده‌اند ضمن توسعه روشمند فلسفه سیاسی به‌ویژه تمرکز شایسته بر روی ساحت عدالت‌پژوهی و همچنین ایجادیک خط پژوهشی زنده و پرثمر، کمک قابل توجهی به فهم و تحقق عدالت اجتماعیِ اسلامی نمایند.
دو: استاد ارجمند جناب آقای محمود حکمت نیا در رشته حقوق اسلامی که ضمن نقش‌آفرینی مؤثر در جهت بسط و تقویت دانش حقوق اسلامی در ایران، و نیز محقق‌پروری در این عرصه، موفق شده‌اند دیدگاه‌ها و آثار علمی ارزشمندی را در جهت توسعه دانش حقوق اسلامی ارائه داده و در مسیر به جریان افتادن آن در نظام حقوقی ایران تلاش کنند.
در پایان، ضمن آرزوی سلامتی و مزید توفیق برای این دو اندیشمند گرانمایه در جهت خدمت خالصانه به پیشرفت و تعالی جامعه اسلامی، امیدواریم اعطاء این جایزه بتواند نقش خود را در معرفی الگوهای علمی موفق به جامعه علمی به خوبی ایفا نموده و از این پس، شاهد بهره‌مندی مضاعف از توانمندی‌های این اساتید محترم در جهت تحولات علمی بزرگ در عالم اسلام باشیم.
از همه صاحب‌نظران محترمی که ضمن مشارکت در مراحل گوناگون ارزیابی و انتخاب در کنار کمیته اعطاء جایزه جهانی علوم انسانیِ اسلامی بودند قدردانی می‌کنیم. همچنین لازم است از خانه اندیشه‌ورزان و همچنین مرکز پژوهش‌های علوم انسانیِ اسلامی صدرا به خاطر مشارکت در تأمین جوایز این دوره صمیمانه سپاس‌گزاری نماییم.
