بایگانی خرداد 14, 1399

به گزارش سینماپرس، هنرمندان تئاتر پیش از انقلاب و اوایل انقلاب و حتی در دهه شصت تأثیر زیادی در روشنگری سیاسی برای پیروزی انقلاب اسلامی ایران داشتند. این شور پس از انقلاب هم در بین هنرمندان باقی ماند و نمایش‌های خوبی چون «گندم‌های خونین» بهزاد بهزادپور، «بردار شدن حسین ابن منصور حلاج» از سیاوش تهمورث و آثاری که در این سال‌ها هر چند اندک اما توسط حمیدرضا آذرنگ، ایوب آقاخانی، امیرحسین شفیعی، حسین مسافرآستانه و سایر هنرمندان و کارگردانان تئاتر پرمخاطب می‌شود.

روند تولید این آثار در زمان جنگ نیز ادامه داشت، هنرمندان تئاتری در جریان مسائل سیاسی، انقلابی و دفاع مقدس حضوری فعال و نقش بسزایی داشتند. نمونه‌هایی از این دست نیز سال ۶۳ در نمایش نامه «بند» تاجبخش فنائیان به چشم می‌خورد. البته این روند رفته رفته کمرنگ شد تا این که امروزه دیگر نشانی از نمایش‌نامه‌های انقلابی  یافت نمی‌شود و حتی به صراحت می‌تواینم بگوییم که، در جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر که به منظور گرامیداشت پیروزی انقلاب اسلامی برگزار می‌شود به اندازه انگشتان دست هم نمایش با موضوع انقلاب نداریم. انتظار می‌رود که مسئولان فرهنگی، هنری و حتی هنرمندان ما در این عرصه بیشتر تلاش کنند و در طول سال و بالاخص در ایامی چون پیروزی انقلاب اسلامی و جشنواره فجر و همینطور رحلت امام خمینی(ره) و سایر مناسبت‌های انقلابی بیشتر فعال باشند.

کوروش زارعی، مدیر مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری، کارگردان و بازیگر تئاتر و سینما به بهانه فرا رسیدن ایام رحلت بنیانگذار انقلاب اسلامی ایران و قیام ۱۵ خرداد درباره نقش تئاتر در جهانی شدن انقلاب اسلامی و کمبود آثار نمایشی درباره امام خمینی(ره) گفت وگویی انجام داده است که مشروح آن را در ادامه می‌خوانیم:

*آقای زارعی در ایام رحلت بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی ایران قرار داریم شما چند سالی است که در حوزه هنری فعال هستید مدتی هم جشنواره تئاتر مردمی خرداد را برگزار کردید که البته سال گذشته به دلیل مشکلاتی برگزار نشد و امسال هم که به دلیل کرونا اتفاقی نیافتاد در این رابطه برایمان توضیح دهید که چقدر آثار نمایشی و نمایشنامه در ارتباط با انقلاب و امام خمینی(ره) وجود دارد و در این زمینه با چه مشکلاتی دسته و پنجه نرم می‌کنیم؟

بله ما چهار تا پنج سال همایش تئاتر مردمی خرداد را برگزار کردیم، عنوان را به دلیل اینکه در ایام خرداد و رحلت امام برگزار می‌شد، جشنواره نگذاشتیم و به همان همایش اکتفا کردیم. با اینکه سالهاست از رحلت امام خمینی(ره) می‌گذرد اما متأسفانه حتی در عرصه سینما، تلویزیون و تئاتر هم ما شاهد کار جدی نبودیم. در حوزه تلویزیون شاید آقای شفیعی یک سریال نصفه و نیمه و مجتبی راعی کارهایی کرده باشند که دیگر ادامه هم توسط دیگران پیدا نکرد و در عرصه هنرهای نمایشی هم به شدت ضعیف ظاهر شدیم.

بهرحال تئاتر مردمی خرداد اتفاق و حرکت خوبی بود که ما در دو سال اخیر نتوانستیم آن را ادامه دهیم. سه سال پیش این همایش در چند مکان در تهران چون میدان امام حسین و مرقد امام سیزده تا شانزدهم خرداد ماه برگزار و در دیگر روزها در سراسر کشور برگزار شد و در دو سال اخیر هفده ـ هجده کار به مرحله نهایی می‌رسید و اجرا می‌شد.

متأسفانه سال گذشته به بحران مالی خوردیم و نتوانستیم همایش خرداد را برگزار کنیم البته سال قبلش تلاش کردیم ارگان‌ها را درگیر کنیم تا از ما حمایت کنند، تنها ستاد ارتحال حضرت امام(ره) در حد چهل ـ پنجاه میلیون تومان از ما حمایت کردند ما هم می‌بایست تقریبا از بیست گروه نمایشی حمایت و کمک هزینه پرداخت کنیم چرا که بخش صحنه‌ای هم اضافه کرده بودیم که سه نمایش در تماشاخانه مهر و ماه اجرا شد. خودمان هم نزدیک به صد میلیون تومان هزینه کردیم و خلاصه به سختی همایش را جمع کردیم اما دیگر سال قبل امکان مالی پیدا نکردیم و اجرا نشد.

*علت این همه کم کاری در این عرصه چیست؟ نهادها که بودجه‌های خود را دریافت می‌کنند؟

بله من اتفاقا خاطرم است که خود حضرت آقا هم دو سال پیش گله‌ای از همه دستگاه‌های فرهنگی و هنری کردند و گزارشی از فعالیت‌های فرهنگی که درباره رحلت امام و شخصیت ایشان خواستند که البته هیچ ارگانی غیر از مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری کاری در این زمینه انجام نداده بود.

به نظر من خود شخصیت درونی و بیرون امام و مبارزات برجسته ایشان می‌تواند سوژه همه نوع کار هنری و فرهنگی باشد مخصوصا در شرایط معاصر که انقلاب ما دارد نیاز به این دست آثار داریم. روز گذشته یکی از دوستانم از کشور امارات برایم فیلمی ارسال کرد از تجمع  جلوی کاخ سفید که عده‌ای آنجا خود را فرزندان خمینی و از امام حسین(ع) می‌گفتند. این انقلابی است که امام در تاریخ معاصر به پا کرد که فوق العاده بود بنابراین اگر رهبری ایشان نبود، قطعا انقلاب به ثمر نمی‌نشست. چند سال گذشته هم مشاهده کردیم که بحث بیداری اسلامی در کشورهای عربی شکل گرفت و ماحصل آن چون رهبری مثل امام خمینی در کشورهایی مثل مصر نبود، در برخی جاها به نتیجه نرسید.

اگر رهبری امام خمینی(ره) پیش از انقلاب نبود قطعا انقلاب ما به ثمر نمی‌نشست

امام خمینی (ره) انسان مستعد، با دانش و ایمان قوی بود و همیشه هم اعتقاد داشت و میفرمود که انقلابمان را باید به جهان صادر کنیم. انقلاب را با همین کارهای فرهنگی و هنری می‌توان صادر کرد و تئاتر هم خیلی می‌تواند در این عرصه تأثیر داخلی و خارجی داشته باشد و این یک نعمت الهی استکه باید آن را قدر بدانیم.

*سوژه‌های مربوط به امام خمینی(ره) و فعالیت‌های انقلابی‌شان خیلی زیاد است در چه زمینه هایی به نظر شما می‌توانیم این روزها ورود کنیم که در عرصه هنرهای نمایشی برای نسل جوان هم جاذبه داشته باشد؟

ببینید در همین ماجرای کرونا به لطف خدا، اهل بیت(ع)   و مدیران بهداشتی و پزشکی ما کمتر دچار آسیب شدیم حتی در برخی کشورهای اروپایی و آمریکایی به لحاظ مسائل بهداشتی و غذایی مشکلات زیادی پیش آمد با اینکه به اسم توسعه یافته و پیشرفته خوانده می‌شوند. علت این کم بحران بودن ما می تواند به ورود مردمی و بسیج آنها نیز مربوط شود چرا که مردم پای کار آمدند، ماسک درست کردند، ‌به فقرا کمک کردند و بسته‌های غذایی ارسال کردند اینها برکات انقلاب اسلامی است که می‌تواند سوژه کارهای فرهنگی، هنری مثل تئاتر باشد.

یکی از اتفاقات بزرگ انقلاب ما و دستاورد امام خمینی همین بسیج مردمی است از زمانی که به هر مشکلی در کشور برخوردیم با مردم سالاری دینی، آن را رفع کردیم اما اینها را در کشور نهادینه کرد از همان اول انقلاب و زمان جنگ پیر و جوان، زن و مرد در جبهه‌ها و پشت جبهه‌ها کار کردند. این روزها هم دقیقا همینطور شد مردم ماسک درست کردند، غذا بسته بندی کردند و عده‌ای اجازه مغازه نگرفتند. اینها روحیه بسیجی و مردمی است که امام خمینی سیاست ایجاد آن را ایجاد کرد چرا که یک انسان سیاسی و فرهنگی بود و ارگان‌هایی را براساس دیدگاه مردم سالاری دینی و مشارکت مردمی بنا نهاد که الان در چنین موقعیتی به درد مردم می‌خورد.

حتی در این ایام دختران و زنان جوان ما در بیمارستان‌ها داوطلب کار شدند، طلبه‌ها داوطلب شدند و کارهای جهادی کردند این روحیه ایرانیان است که پس از انقلاب اسلامی ایجاد شد اینها باید در قالب فیلم‌های سینمایی، تئاتر، داستان و دیگر فعالیت‌های هنری جاذب کار شود  که مردم با زیبایی شناسی آنها را می‌پسندند.

لذا ما برای فعالیت در عرصه نمایشی انقلاب اسلامی سال‌هاست که فریاد می‌زنیم اما تنها هستیم و کسی به یاریمان نمی‌آید. درست است که بودجه‌ها محدود است اما بالاخره این کارها هم هزینه بر است و حداقل‌هایی را نیاز دارد.

*امسال اگر شرایط کرونایی نمی‌شد، ‌امکان برگزاری همایش تئاتر خرداد را داشتید یا خیر؟

خیر بعید می‌دانم البته الان که کرونا اجازه کار نداد اما همان سال‌ها هم که کار کردیم با کمک آقای اصغریان معاونت فرهنگی حرم امام و بنیاد حفظ و نشر آثار امام ادامه دادیم و خیلی دلسوزانه کنار ما بودند اما بهرحال ما دو ارگان کنار هم و به تنهایی نمی‌توانستیم کار را هر سال جلو ببریم به نظر من باید در عرصه هنری مخصوصا تئاتر بیشتر کار کنیم و باید بگویم که تئاتر خرداد شاید بتوان گفت تنها حرکت تئاتری در این عرصه در سطح کشور بود که توسط حوزه هنری انجام می‌شد و همین هم به دلیل مسائل مالی و اقتصادی تعطیلی شد.

بنابراین ما همه تلاشمان را گذاشتیم که امسال خرداد ماه حداقل با ۵ نمایش تئاتر خرداد را جلو ببریم که اگر کرونا هم نبود باز هم با این شرایط مالی نمی‌توانستیم که حتی در همین تهران هم اجراها را روی صحنه ببریم. امیدواریم کسی صدای ما را بشنود همه کسانی که پست‌های فرهنگی دارند تا نگاهشان به سمت انقلاب و صدور آن بیاید و اتفاقات بزرگی را در سطح دنیا رقم بزند چرا که عاشقانه انقلاب ما روز به روز در دنیا بیشتر می‌شوند.

*آقای زارعی اینکه همه فعالیت‌های ما در ارتباط با انقلاب و امام خمینی محدود به چهار اجرا در همایش خرداد بشود و از سوی حوزه هنری دنبال شود به نظرتان قدری کم لطفی نیست نباید در این عرصه بیشتر ورود کنیم؟

 قطعا همینطور است ما بضاعتمان در این حد بود البته تلاشمان این بود که در هر دوره شهرهای مختلف را درگیر کنیم تا مثلا در هر استان، یک یک نمایش در شهرهای مختلف آن استان به صحنه برود.

*چرا هنرمندان کمتر در این عرصه ورود می‌کنند علتش به نظر شما چیست؟

بله متأسفانه گارد عجیبی در این عرصه وجود دارد. هالیوود هشتاد درصد کارهایش تبلیغات سبک زندگی و تفکر دیکتاتوری آمریکایی است من بارها این را مطرح کرده‌ام که اگر به هر فیلم سینمایی هالیوودی دقت کنیم چه درجه یک باشد و چه درجات پایینتر، حتما بیست پلان دارای پرچم آمریکا در آن است ولی ما نمی‌دانم چرا این تفکر تبلیغات مثبت به نفع خود را در کارهایمان نداریم.  

به هر فیلم هالیوودی که دقت کنیم از درجه یک تا پنج، لااقل بیست سکانس از پرچم آمریکا دارد

هنرمندان ما در عرصه هنرهای نمایشی و سینما تصور می‌کنند اگر ما از کشور، آرمان‌ها و قهرمانانمان حرف بزنیم، کار سفارشی کرده‌ایم و این بد است! وظیفه یک هنرمند این است که قهرمانان کشور خود و آرمان‌هایش را در آثار هنری به آدم‌هایی که مخاطب ما هستند، القا کنیم. ما اگر خودمان پای آرمان‌ها، کشور و پرچممان نایستیم دیگر چه توقعی از دیگران داریم این تفکر آن چیزی است که از دوران قاجار وارد کشور ما شده همان که شاهان قاجار به کشورهای اروپایی می‌رفتند و سعی می‌کردند هنرهای آنها را در کشور خودمان پیاده کنند.

من در عمر خود به چند جشنواره اروپایی سر زدم خیلی‌ها به من می‌گفتند که دنبال آثاری با فرهنگ و آیین و جلوه‌های نمایشی ما هستند که در آثار هنری ما کم است بهرحال اینکه ما ایبسن و هملت و شکسپیر و از این دست آثار غربی کار کنیم هنر نکرده‌ایم آنها خودشان بهتر از ما کار می‌کنند اما ما تلاشمان این است که این آثار را خوب به صحنه ببریم و اینها برای ما جذاب است ما چرا نباید درباره امام خمینی(ره)   کار هنری داشته باشیم که چهل سال است آمریکا خود را به آب و آتش می‌زند ما را زمینگیر کند اما نتوانسته است دیگر وقت این است که چشممان را روی پیشرفت‌ها و مسائل مختلف مربوط به ارزش‌ها و آرمان‌های خود باز کنیم.

*نکته پایانی؟

امام خمینی(ره) همیشه می‌گفتند که جنگ برای ما نعمت است الان میفهمیم که این نعمت شامل همین صنایع موشکی، نظامی تا پیشرفت‌های بهداشتی و … در نهایت اقتدارمان در دنیا است. اینها همه دستاوردهای حضرت امام (ره) است که اگر بخواهیم آنها را در قالب‌های نمایشی کار کنیم پز روشنفکری نیست نباید در این زمینه به خودمان قیافه اپوزوسیون بگیریم و فکر کنیم که برایمان کسر شأن است! همین تفکرات بود که خیلی جاها ما را بدبخت کرد و باعث عدم رشد هنرمندان شد. خود همین آمریکایی‌ها، ایتالیا و آلمان و فرانسه افتخار می‌کنند که برای کشورشان کار کنند اما متأسفانه هنرمندان ما خیلی‌هایشان اینطور نیستند.

چرا برای نمایش دستاوردهای انقلاب و امام خمینی پز روشنفکری و قیافه اپوزوسیون به خود می‌گیریم و فکر می‌کنیم که برایمان کسر شأن است!؟

در نهایت امیدوار هستم یک روز به جایی برسیم که بفهمیم به آدمها و کشورمان خدمت کنیم. این تفکرات را می‌بایست به جامعه خود انتقال دهیم اینکه چطور این همه سال روی پای خود ایستادیم، خون دادیم و استقلال گرفتیم و خاری در چشم مستکبرین جهانی شدیم.

*فارس

سینماپرس: آخرین فیلم بلند سینمای رسول صدرعاملی در شبکه نمایش خانگی توزیع شد.

به گزارش سینماپرس، چهاردهم خردادماه یادآور یکی از مهم‌ترین اتفاقات تاریخی کشور است. در این روز امام خمینی (ره) پس از مدت‌ها بیماری به دیار باقی شتافت و حضور گسترده مردم و عزاداری آنها در خیابان‌ها، نشان از غم سنگینی بود که بر دل ملت ایران باقی ماند. یکی از آثاری که چند ساعت پس از درگذشت امام خمینی (ره) به همین مناسبت تولید شد و از رادیو و تلویزیون به گوش مردم رسید، آهنگی بود که «دریغا» نام داشت و محمد گلریز خواننده آن بود. این قطعه یادآور آن روزهاست و آنهایی که چهاردهم خردادماه را به یاد دارند همچنان با شنیدنش به سال ۱۳۶۸ می‌روند و یاد آن روزها در ذهنشان زنده می‌شود.

محمد گلریز که طی سال‌های پیش از انقلاب در زمینه موسیقی ایرانی و سنتی فعالیت می‌کرده و همواره در آثارش به موسیقی دستگاهی ایرانی توجه داشته و از بخش‌های مختلف آن بهره برده، به مناسبت‌های مختلف و در رثای دیگر شخصیت‌های برجسته سیاسی نیز اقدام به تولید اثر کرده است.

او که در مقاطع مختلف جنگ تحمیلی «خجسته باد این پیروزی»، «ظفر مبارک»، «وطنم» و «من ایرانی‌ام آرمانم شهادت» را خوانده و در رثای شهیدان رجایی و مرتضی مطهری نیز آثار دیگری را ارائه کرده و در سال‌های اخیر نیز به مناسبت شهادت محسن حججی و سردار قاسم سلیمانی نیز اقدام به تولید آهنگ کرده، طی گفتگو با ایلنا از حس و حالش در روز رحلت امام خمینی (ره) گفت و در رابطه با نحوه ساخت قطعه «دریغا» به ذکر خاطراتی پرداخت که شنیدنش خالی از لطف نیست.

محمد گلریز درباره حال و هوای آن روزهایی که امام خمینی (ره) در بیمارستان بستری بود، گفت: امام (ره) مدتی کسالت پیدا کردند و پس از مدتی بیماری‌شان شدید شد و واقعا می‌توان گفت همه مردم در آن روزها دست به دعا بودند و چشم به تلویزیون و گوش به رادیو داشتند تا از حال رهبرشان باخبر شوند و من نیز یکی از همان مردم و یکی از شهروندانی بودم که مانند برخی دیگر در عرصه هنر و موسیقی فعالیت داشتم و با زبان الکنم برای شفای رهبر دعا می‌کردم.

محمد گلریز در پاسخ به این سوال که از چه مقطعی و تا چه حد نسبت به امام (ره) ارادت داشته، گفت: من در سال ۱۳۵۹ با امام خمینی ملاقات حضوری داشتم و اولین و آخرین خواننده عرصه موسیقی بودم که با ایشان دیدار داشتم و خدمتشان رسیدم.

گلریز افزود: ملاقاتم با امام در رابطه با سرودی بود که به مناسبت شهادت استاد مرتضی مطهری خوانده بودم که با مصرع «ای مجاهد شهید مطهر» آغاز می‌شد. طی آن دیدار بود که با امام عزیز هم صحبت شدم و اتفاقا ایشان مرا مورد لطف بسیارش قرار داد و من نیز دست ایشان را بوسیدم.

محمد گلریز در ادامه گفت: امام خمینی در آن دیدار جمله‌ای مهم به من گفتند و فرمودند «خدا شما را در پناه اسلام حفظ کند» و مرا بسیار دعا کردند. البته من در آن دیدار تنها نبودم و زنده‌یاد حمید سبزواری (شاعر اثر)، احمدعلی راغب (آهنگساز) و زنده‌یاد مجتبی میرزاده (تنظیم‌کننده) آن نیز همراهم بودند. حال شما تصور کنید در آن مقطع کسی جرات این را نداشت تا درباره موسیقی صحبت کند و به آن بپردازد. بنا به همین دلایل است که نسبت به امام خمینی (ره) ارادت داشتم و به صورت مستقیم و غیرمستقیم از وجود ایشان بهره می‌بردم. زیرا به هر حال ایشان شخصیتی علمی و هنری بود.

گلریز درباره وجه هنری امام خمینی (ره) نیز گفت: ایشان بسیار هنرمند بودند و خواندن اشعار ایشان گواهی بر این موضوع است و من نیز همواره از آثارشان لذت می‌برم. طی سال‌های قبل از مجموعه آثار ایشان چند شعر را در قالب آلبوم ضبط کرده‌ام که بسیار زیبا از آب درآمده و شعر معروف «من به خال لبت ای دوست گرفتار شدم» نیز یکی از آنهاست.

محمد گلریز درباره اتفاقاتی که منجر به خلق قطعه «دریغا» شد، اذعان داشت: روزی که حضرت امام رحلت کردند، ‌ من در حال رفتن به محل کارم در خیابان مفتح بودم و از مقابل دانش‌سرای تربیت معلم می‌گذشتم. نگاهم به بیرون بود که ناگهان متوجه شدم دانشجویان در حیاط دانش‌سرا جمع شده‌اند و زمانی که آن صحنه را دیدم با خودم گفتم نکند، برای امام (ره) اتفاقی رخ داده!؟ که درست حدس زده بودم. مردم در حال تردد بودند که رادیو با صدای بلند این خبر را اعلام کرد و گوینده آن آقای حیاتی بود. اینگونه بود که متوجه فوت حضرت امام شدم، البته پیش از آن اتفاق همه ما در جریان کسالت ایشان بودیم.

گلریز گفت: پس ازشنیدن آن خبر، متاثر و ناراحت به راهم ادامه دادم و طی مسیر دیدم که همه مردم در کوچه و خیابان حالتی مات و مبهوت دارند. به محل کارم که رسیدم دیدم اداره‌مان نیز تعطیل است. در زمان برگشت دعا کردم و گفتم خدایا لطف و محبتی به من عطا کن که بتوانم سرودی را بخوانم تا مرحمی باشد بر آلام و دردهای مردم سرزمینم.

او ادامه داد: به خانه که رسیدم همسرم گفت از تالار وحدت با منزل تماس گرفته‌اند و گفته‌اند هرچه زودتر خودت را برسان. حدود ساعت ۱۰، یازده صبح بود که به تالار وحدت رفتم و دیدم آقای محمدعلی شکوهی (آهنگساز و نوازنده) در حال صحبت با تلفن است و چیزی زمزمه می‌کند. ایشان در حالی که اشکش درآمده بود داشت شعری را می‌نوشت. او سپس با اشاره به من گفت بنشینم. من نشستم و صحبتش که با تلفن تمام شد خطاب به من گفت همین الان با استاد سبزواری صحبت می‌کردم و ایشان نیز از درگذشت امام (ره) بسیار ناراحت است. زنده‌یاد حمید سبزواری حین صحبت با تلفن شعری را به صورت بداهه سروده بود.

گلریز درباره چگونگی تولید قطعه «دریغا» در روز رحلت امام خمینی (ره) گفت: در نهایت طی آن ملاقات آقای شکوهی گفت باید قطعه‌ای را به مناسبت درگذشت امام ضبط کنیم و من پرسیدم چگونه این کار را انجام دهیم زمانی که همه جا تعطیل است و کسی در دسترس نیست که در نهایت با سختی‌های موجود این اتفاق افتاد.

این خواننده درباره چگونگی ضبط قطعه «ای دریغا» نیز گفت: یادم هست سال ۱۳۶۴ با آقای محمدعلی شکوهی به ژاپن رفتیم و ایشان طی آن سفر یک سینتی‌سایزر خریداری کرد و آن را به ایران آورد. در آن مقطع هنوز این ساز در ایران عمومیت نیافته بود و بالاخره در روز رحلت امام به کار آمد. سیتنی‌سایزر به نوعی همان کیبورد است اما حافظه دارد و این ویژگی کار ما را راحت‌تر کرد. آقای شکوهی سازهای مورد نیازمان برای قطعه «ای دریغا» را نواخت و ضبط کرد که در نهایت به صورت یک ارکستر درآمد. در قطعه «دریغا» حدود ده، ‌ پانزده ساز مورد استفاده قرار گرفته است.

محمد گلریز در ادامه گفت: یادم هست اثر را با همه دشواری در ساعت ۱۰ شب ضبط کردیم و ۱۱ شب آن را در قالب نوار کاست به صدا و سیما تحویل دادیم. عواملی که آنجا حضور داشتند از سرعت عمل ما متعجب بودند و می‌گفتند چطور می‌شود اثری در یک روز و در عرض چند ساعت تولید شود. تلویزیون از همان شب به پخش اثر پرداخت و فردای آن روز بود که پیکر امام (ره) را به مصلی بردند و بازهم قطعه «دریغا» بر تصاویر تشییع ایشان شنیده شد. پس از آن روز هرکس را می‌دیدیم مشغول زمزمه قطعه یا سرود «دریغا» بود.

گلریز درباره فعالیت‌هایش پس از تشییع و خاکسپاری امام (ره) نیز گفت: «ای دریغا» اولین سرود من برای امام راحل بود و سپس به صورت پیوسته سرودهای دیگری را برای چهلم و سالگرد ایشان خواندم و سال بعد و سال‌های پس از آن نیز آثار دیگری را برای ایشان خواندم و این روند ادامه داشت تا اینکه آخرین آنها با نام «دلدادگان روی دوست» تولید شد. آهنگسازی این قطعه به عهده فریدون احتشامی بود و شعر آن نیز آخرین اثر زنده‌یاد حمید سبزواری برای امام است که البته نمی‌دانم پیش از مرگ ایشان سروده شده یا پس از آن. این اثر به صورت ووکال ضبط شده است، یعنی موسیقی ندارد و خودم نیز آن را بسیار دوست دارم.

گلریز درباره جزییات قطعه «دلدادگان روی دوست» و زمان پخش آن از رادیو تلویزیون گفت: این اثر که طی سال‌های گذشته تولید شده در آرشیو صدا و سیماست و من از خدا می‌خواهم که پخش شود. «دلدادگان روی دوست» کار زیبایی است که برای تولید آن زحمات بسیاری کشیده شده و حیف است که این اثر و دیگر آثارم به گوش مردم نمی‌رسد. حال شما حساب کنید آثارم طی همکاری با آهنگسازان مطرحی چون هادی آرزم و احمدعلی راغب و مجتبی میرزاده تولید شده‌اند. مجتبی میرزاده در کارش عجوبه بود و جالب اینکه اغلب آثار مرا ایشان تنظیم کرده است. موسیقی ما تا سال‌های سال هنرمندی چون مجتبی میرزاده را به خود نخواهد دید.

محمد گلریز با تاکید بر اینکه از عدم پخش آثار ناشنیده‌اش همواره افسوس می‌خورد، گفت: من دیگر جوان تازه کار نیستم که برای پخش آثار پخش نشده‌ام، مدام و همواره اصرار کنم، بلکه مسئولان مربوطه هستند که باید به سراغ افرادی چون من بیایند که اینگونه نیست. اما به هرحال دلم به حال آثاری که زحمت و هزینه صرفشان شده می‌سوزد و دلم می‌خواهد شنیده شوند.

محمد گلریز در پایان گفت: در نهایت من اگر کاری کرده‌ام برای خدا و مردم بوده و اجر آنها را نیز از خدا و مردم می‌گیرم. مردم در کوچه و بازار و خیابان برخوردهای بسیار خوبی دارند تا آنجا که گاه شرمنده آنها می‌شوم. جالب اینکه برخی از آنها آثار مرا می‌خوانند و شاید همه اشعار را از بر نباشند، اما بخش‌هایی را به یاد دارند. این موارد برای من با ارزش است زیرا آثاری ماندگارند که در ذهن و خاطره مردم بمانند و توسط آنها خوانده یا زمزمه شوند. در نهایت همه رفتنی هستیم و به آخرت اعتقاد داریم و من از خدا می‌خواهم که در آن دنیا مرا رو سفید کند.

متن شعر «دریغا» سروده فی‌البداهه زنده‌یاد حمید سبزواری؛

ببار از دیده، دامن دامن ای اشک

که غم زد آتشم در خرمن ای اشک

که بر این آتشم آبی فشانم

چو خشکیدی تو در چشم من ای اشک

دریغا ای دریغا ای دریغا

خدایی سایه‌ای رفت از سَرِ ما

به چه عشق تو را سودا کند دل

که همتای تو را پیدا کند دل

گلی با رنگ و بوی تو نبیند

اگر صد چشم خود را وا کند دل

دریغا ای دریغا ای دریغا

خدایی سایه‌ای رفت از سر ما

مگو روح خدا رفت از بَرِ ما

که جان دامن کشید از پیکر ما

خروش از خیل مشتاقان برآمد

که حرف عشق رفت از دفتر ما

دریغا ای دریغا ای دریغا

خدایی سایه‌ای رفت از سر ما

به گزارش سینماپرس، «فرزند صبح» به نویسندگی و کارگردانی بهروز افخمی که تقریبا تنها فیلمی است که در این سال‌ها به طور خاص با محوریت شخصیت امام خمینی (ره) در سینما ساخته شده، سال ۸۳ کلید خورد و با وجود همه حاشیه‌هایی که در این سال‌ها بویژه در همان دهه ۸۰ و پس از اولین نمایش در جشنواره فجر سال ۱۳۸۹ داشت، بعد از گذشت ۱۶ سال هنوز اکران نشده و دست‌اندرکارانش همچنان منتظرند شرایط برای اکران آن مهیا شود.

آنچه از این فیلم چند سال قبل در جشنواره فجر نمایش داده شد مورد انتقاد بهروز افخمی قرار گرفت تا جایی که دخالت در ساخت یا نظارت آن را تکذیب کرد ولی حالا شرایط تغییر کرده است.

محمدرضا شرف‌الدین در گفت‌گویی با ایسنا درباره آخرین وضعیت اکران این فیلم بیان کرد: «فرزند صبح»  در زمانی ساخته شد که مناسبات اکران نوین به صورت آنلاین وجود نداشت.  از آنجا که ما خیلی حرفه‌ای و قاطع به اکران فیلم روی پرده فکر می‌کردیم و نیز با توجه به اینکه «فرزند صبح» تنها یا اولین فیلم سوپر ۳۵ گرفته شده با نگاتیو است، این ایجاب وجود داشت که فیلم حتما روی پرده دیده شود، اما با توجه به فاصله‌گذاری اجتماعی و شیوع کرونا که سالن‌ها شرایط مساعدی برای نمایش فیلم ندارند،  برنامه اکران ما هم تحت تاثیر قرار گرفته و در اولین فرصت فیلم را اکران خواهیم کرد.

او افزود: قرار بود نسخه نهایی «فرزند صبح»  در جشنواره جهانی فیلم فجر نمایش داده شود، اما متاسفانه جشنواره لغو شد. با این حال هنوز به اکران در سینما امیدواریم ولی ا اگر شرایط مهیا نشود، مانند سایر تولیدات سینمایی سراغ مکانیزم نمایش‌های جدید خواهیم رفت.

وی در پاسخ به اینکه آیا با شرایط محدودی که با بازگشایی سینماها در نظر گرفته می‌شود و اینکه مشخص نیست استقبال مردم چطور خواهد بود، باز هم اکران سینمایی را ترجیح می‌دهد؟ گفت: خیر قاعدتاً آن وقت به طرف نمایش‌های نوین خواهیم رفت.

شرف‌الدین درباره تفاوت نسخه جدید این فیلم با آنچه در گذشته یک بار نمایش داده شد، بیان کرد: دو نسخه تفاوت زیادی با هم دارند و این بالاخره نسخه کارگردان فیلم است. من همانطور که بارها گفتم، در آن زمان بین اخلاق حرفه‌ای و اخلاق حقوقی،  مجبور بودم اخلاق حقوقی را رعایت کنم چون به عنوان تهیه‌کننده برای تحویل فیلم با موسسه تنظیم و نشر آثار امام (ره)  قرارداد داشتم و باید به آن متعهد می‌بودم. آن زمان فیلمبرداری فیلم تمام شده و زمان قرارداد هم به پایان رسیده بود،  باید آن را به عنوان تهیه کننده تحویل می‌دادم و تنها چیزی را هم که در دست داشتم بر اساس سیناپس ادیت کردم. من مجبور بودم این کار را انجام دهم که البته جشنواره فجر و خود موسسه هم آن را پذیرفتند. وقتی یک جشنواره فیلمی را می‌پذیرد نشان دهنده کامل بودن آن است.

او ادامه داد: بنابراین معتقدم در آن مقطع به عنوان تهیه‌کننده وظیفه خود را انجام دادم،  گرچه اشکالاتی هم وجود داشت و مواردی بود که مطابق با نظر کارگردان نبود تا اینکه بالاخره آقای افخمی خودشان پای کار آمدند و الان هم این نسخه‌ی آماده شده کاملا مورد تایید ایشان است.

وی در پاسخ به اینکه آیا این نسخه مورد تایید خود او هم هست؟ ‌گفت: ما تکلیف‌مان را انجام دادیم. باید این فیلم را می‌ساختیم و در یک چارچوب و نظارتی حرفه‌ای،  قانونی و حقوقی کار را تمام می‌کردیم. من در مقام تهیه‌کننده این کار را به خوبی انجام دادم.

شرف‌الدین در پاسخ به اینکه اگر شرایط فعلی مثلاً تا یک ماه دیگر هم ادامه داشته باشد آیا ممکن است سراغ اکران آنلاین بروند؟  گفت: این بحثی است که باید سرمایه‌گذار (موسسه تنظیم و نشر آثار امام (ره)) فیلم به‌خاطر سرمایه‌ای که هزینه کرده و مالکیت مادی فیلم را بر عهده دارد نیز درباره‌اش تصمیم بگیرد. خود من نظرم بر این است که باز هم منتظر باشیم، چون اکران آنلاین چیزی نیست که آن را از دست بدهیم و همیشه وجود دارد ولی اگر در سینماها با همان فاصله گذاری و کمی و کاستی‌هایش فرصتی فراهم شود قطعاً درآمد و آورده‌ای خواهیم داشت.

وی اظهار کرد: ما در حال حاضر سه نسخه از این فیلم داریم که شاید یک زمان برای مقایسه، هر سه را اکران کنیم، آن هم به عنوان تجربه‌ای ذرین و سنگین، البته سنگین که می‌گویم نه فقط بخاطر هزینه‌های مالی، بلکه برای تجربه‌ای که سینمای ایران در این باره کسب کرده و می‌تواند فرصتی باشد تا  آن‌ها را به صورت آنلاین اکران کنیم. این نسخه‌ها شامل یک نسخه تدوین شده توسط مرحوم سیف‌الله داد است، یک نسخه همان است که به نوعی نسخه تدوین شده توسط تهیه کننده براساس سیناپس بود و یک نسخه هم همین آخرین کاری است که خود کارگردان تدوین کرده و جامع الشرایط است و مورد تایید سرمایه‌گذاران و من به عنوان تهیه‌کننده  قرار دارد.

شرف‌الدین افزود: انصافا فکر می‌کنم نسخه‌ای که آقای افخمی تهیه کرده نسخه خوبی است.  باید توجه کنیم آقای افخمی یک فیلمساز مولف است البته نه به آن معنایی که در ایران برای برخی‌ها متاسفانه باب شده است. به نظرم ایشان بیشتر از آنکه فیلم بسازد، سینما می‌سازد و سبکی هم برای خودش دارد. آقای افخمی الان به بلوغ فیلمسازی خود رسیده و به نوعی بعد از فیلم «گاوخونی» سبکی را ارائه داده که مختص خودش است،  مثل خیلی از فیلمسازهای بزرگ دنیا یا حتی فیلمسازهای ملی خودمان که اگر سکانسی از فیلم آن‌ها را ببینید و از فیلمسازی‌اش شناخت داشته باشید متوجه می‌شوید که سازنده فیلم کیست، مثل عباس کیارستمی،  اصغر فرهادی یا رسول ملاقلی‌پور و این ویژگی‌ای است که بعد از به بلوغ رسیدن یک کارگردان اتفاق می‌افتد. البته درباره آقای افخمی فیلمی به اسم «روباه» هم هست که با ساختار های فنی و استعدادهای ذاتی ایشان ارتباطی ندارد و بیشتر یک پروپاگاندا است، اما بعد از «گاوخونی» سبکی برای خود انتخاب کرده که متفاوت است.

فیلم «فرزند صبح» با بازی عبدالرضا اکبری در نقش امام خمینی در میانسالی، محمدرضا شریفی‌نیا در نقش سیداحمد خمینی و هدیه تهرانی در نقش دایه امام خمینی (ره)  ساخته شده و محمدعلی کشاورز، آتیلا پسیانی، الیکا عبدالرزاقی و فرهاد قائمیان هم از دیگر بازیگران هستند.

سینماپرس: مستند رادیویی «روایت یک انتخاب» روز چهارشنبه، چهاردهم خرداد ماه از رادیو نمایش پخش می شود.